Παλαιστίνη, ένα λάθος 74 ετών;

Γιάννης Μαγκριώτης 17 Μαϊ 2021

Η ιστορία της Παλαιστίνης ξεκινά με μύθους, τους πιο διάσημους, τουλάχιστον για το Χόλυγουντ. Με μύθους μοιάζουν και τα 74 χρόνια από την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το 1947, για την δημιουργία δυο κρατών, ενός Ισραηλινού και ενός Αραβικού. Οι 600.000 περίπου Εβραίοι θα οργάνωναν το δικό τους κράτος στο 55% της έκτασης της Παλαιστίνης, που από το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και την διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, βρισκόταν υπό προσωρινή Βρετανική διοίκηση και, στο 45% της έκτασης θα οργάνωναν οι 1.200.000 Άραβες το δικό τους κράτος, με την Ιερουσαλήμ διεθνή πόλη για 10 χρόνια, και μετά με δημοψήφισμα θα κρινόταν η συνέχεια της. Οι Ισραηλινοί αποδέχτηκαν την απόφαση και στις 15/5/1948, ίδρυσαν το κράτος του Ισραήλ. Οι Εβραίοι για πρώτη φορά μετά το 70 μΧ, όταν ο Ρωμαίος Τίτος καταλάμβανε την Ιερουσαλήμ και άρχισε η διασπορά τους,  αποκτούσαν κράτος. Οι Άραβες δεν το δέχτηκαν, και τα γειτονικά Αραβικά κράτη ξεκίνησαν την επόμενη ημέρα τον πόλεμο. Δυστυχώς οι Παλαιστίνιοι δεν είχαν συγκροτημένους θεσμούς εκπροσώπησης, τους εκπροσωπούσαν τα Αραβικά απολυταρχικά καθεστώτα, και τους χρησιμοποίησαν για τα δικά τους συμφέροντα.

Σήμερα το κράτος του Ισραήλ, μετά από τέσσερις κηρυγμένους πολέμους και αμέτρητους ακήρυκτους, έχει 20. 770 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή περίπου όση έκταση έχει η Κεντρική Μακεδονία, 9,2 εκ. πληθυσμό, εκ των οποίων το 73% είναι Εβραίοι και το 20% Άραβες, και ΑΕΠ 353 δις $, ενώ το κράτος της Παλαιστίνης έχει 6,000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, 5,1 εκ πληθυσμό εκ των οποίων τα 2 εκ. στην Λωρίδα της Γάζας σε μια έκταση 365 τετραγωνικών χιλιομέτρων, και ΑΕΠ 4 δις $.

Στην Μέση Ανατολή έχουμε, αν και αργές, θεαματικές αλλαγές συμμαχιών. Στον πρώτο Αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1948-1949, η Σοβιετική ένωση και η Γαλλία ήταν με την πλευρά του Ισραήλ, ενώ οι ΗΠΑ, δεν είχαν ακόμη διαμορφώσει την δική τους στρατηγική.

Μετά την επανάσταση του Νάσερ στην Αίγυπτο και την επικράτηση των Μπααθικών καθεστώτων στις πιο σημαντικές Αραβικές χώρες, άλλαξαν οι συμμαχίες. Η Σοβιετική Ένωση υποστήριζε τους Άραβες και οι ΗΠΑ το Ισραήλ. Αυτές οι συμμαχίες και πάλι αναδιατάχτηκαν στην συνέχεια, στην θέση των Αραβικών χωρών, είναι τώρα κυρίως το Ιράν και η Τουρκία, δυο μουσουλμανικές, αλλά όχι Αραβικές χώρες. Η Ρωσία σήμερα, ως διάδοχος γεωπολιτικός της Σοβιετικής Ένωσης μετά την διάλυσή της, έχει πολύ καλές σχέσεις με το Ισραήλ, ειδικά στον οικονομικό τομέα, οι δε ΗΠΑ, στην εποχή των Ρεπουμπλικάνων σχεδόν ταυτίζεται με το Ισραήλ, ενώ οι Πρόεδροι του Δημοκρατικού  κόμματος κρατούν μια σχετική ισορροπία μεταξύ των δυο πλευρών. Δυστυχώς ο Τράμπ, έσωσε τρείς φορές τον Νετανιάχου με τις αποφάσεις του για την Ιερουσαλήμ, τους Ισραηλινούς εποικισμούς στην Δυτική όχθη και τα υψίπεδα του Γκολάν, κατά παράβαση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, δημιουργώντας τετελεσμένα που δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την επίλυση του Παλαιστινιακού προβλήματος.


Ο πόλεμος των 6 ημερών το 1967, με την καθολική επικράτηση του Ισραήλ απέναντι στις γειτονικές Αραβικές χώρες, άλλαξε την εδαφική και την πολιτική βάση των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του προβλήματος.

Η συμφωνία του 1978 Αιγύπτου Ισραήλ στο Καμπ Ντέιβιντ, με πρόεδρο των ΗΠΑ των Δημοκρατικό Κάρτερ, άνοιξε το δρόμο και για την επίλυση του Παλαιστινιακού. Πράγματι στην συνέχεια η συμφωνία του Όσλο το 1993, μεταξύ Αραφάτ και Ράμπιν, επί προεδρίας Κλίντον, έδωσε διεθνή ταυτότητα στους Παλαιστίνιους, και φάνηκε ότι είμαστε κοντά στην δημιουργία Παλαιστινιακής κρατικής οντότητας, με ταυτόχρονη αναγνώριση του κράτους του Ισραήλ από τους Παλαιστίνιους. Μάλιστα η ΕΕ ανέλαβε και χρηματοδότησε την Παλαιστινιακή αρχή με 30 δις $ συνολικά για την οικονομική ανάπτυξη και την δημιουργία κρατικών δομών.

Οι Παλαιστινιακή ηγεσία και οι νέες ομάδες συμφερόντων που δημιουργήθηκαν, όχι μόνο δεν αξιοποίησαν με διαφάνεια τους πόρους για  την οικονομική ανάπτυξη και την δημιουργία  κρατικών δομών, αντιθέτως κατασπατάλησαν μεγάλο μέρος των πόρων για ίδιο πλουτισμό. Η φτώχεια και η ανεργία στην Παλαιστίνη και κυρίως στην Λωρίδα της Γάζας, έδωσε την δυνατότητα στο Ιράν, να χρηματοδοτήσει τον επισιτισμό των απελπισμένων κατοίκων της και να ελέγξει την ηγεσία της Χαμάς.

Η τελευταία αξιόλογη προσπάθεια έγινε από τη διεθνή κοινότητα, μέσα από το Κουαρτέτο (ΟΗΕ-ΕΕ-ΗΠΑ-ΡΩΣΊΑ), την περίοδο 2002-2003, με την Δανική και την Ελληνική προεδρία της ΕΕ, όμως δεν είχε συνέχεια.

Δυστυχώς οι δολοφονικές συγκρούσει που είναι σε εξέλιξη τις τελευταίες ημέρες, είναι μια επανάληψη προηγούμενων. Ο Νετανιάχου βλέποντας ότι είχαν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις για την συγκρότηση κυβέρνησης των Κεντρώων κομμάτων με την υποστήριξη των Αραβοϊσραηλινών κομμάτων, επιτάχυνε τις δικαστικές αποφάσεις για τις εξώσεις των Παλαιστινίων στην Δυτική όχθη για να εγκατασταθούν έποικοι.  Το γεγονός αυτό, όπως ήταν αναμενόμενο, προκάλεσε την διαμαρτυρία των Παλαιστινίων που ζουν στο Ισραήλ. Μετά όλα ήταν εύκολα για την Χαμάς και την Χεζμπολάχ, για να ξεκινήσουν τις επιθέσεις με ρουκέτες, που τους προμηθεύει το Ιράν, σε Ισραηλινές πόλεις. Το Ισραήλ απάντησε ως συνήθως με σκληρότητα, η εκκολαπτόμενη κυβερνητική συμμαχία εις βάρος του Νετανιάχου διαλύθηκε, και είναι βέβαιο ότι στις εκλογές που θα γίνουν σύντομα ο Νετανιάχου θα βγει ενισχυμένος και θα γλιτώσει την παραπομπή σε δίκες για οικονομικά σκάνδαλα.

Οι συγκρούσεις ευνοούν και την Χαμάς, η οποία μπορεί να κερδίσει τις εκλογές για την Παλαιστινιακή Αρχή, από την Φατάχ, και τότε η Μέση Ανατολή θα βυθιστεί σε ακόμη μεγαλύτερα αδιέξοδα.

Όμως η σύγκρουση αυτή την φορά έχει μια διαφορά, οι νέοι Παλαιστίνιοι πολίτες του Ισραήλ, όπως φάνηκε από τις συγκρούσεις στις μικτές Ισραηλινές πόλεις, έχουν χειραφετηθεί απέναντι τόσο στις Παλαιστινιακές ηγεσίες, όσο και απέναντι στην πολιτική καταστολής του Ισραήλ. Αυτοί αποτελούν μια ελπίδα για να δοθεί μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Παλαιστινιακό πρόβλημα.

Δυστυχώς όμως, όποια λύση και αν δοθεί, θα είναι πολύ μακριά από  την λύση που είχε δώσει ο ΟΗΕ το 1947. Οι Παλαιστίνιοι ήταν και θα είναι οι μεγάλοι χαμένοι.