Πάντα υπάρχει ένας άνθρωπος με τάσεις… αυτοδιάθεσης. Στις παρέες, στις μικρές κοινότητες, στις κλειστές ομάδες. Πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα σπρώχνει το κάρο και θα ακολουθούν οι υπόλοιποι… Για παράδειγμα, θα γνωρίζετε όλοι κάποιον από το παρελθόν ο οποίος αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να καλέσει τους παλαιούς συμμαθητές τού σχολείου για μια συνάντηση σε κάποιο ταβερνάκι. Ο «ήρωας» μπαίνει στον κόπο να ψάξει για να βρει τα τηλέφωνα ή τα mails των υπολοίπων, ώστε να τους συγκεντρώσει μετά από 50, 60 χρόνια, πάντως πάνω από μισό αιώνα (φοβερό!;) διακοπής σχέσεων.
Έχω βρεθεί μερικές φορές με τέτοιο (παμ)παλαιό ανθρώπινο περιβάλλον που φανερώνει το αυταπόδεικτο: το πέρασμα του χρόνου από πάνω μας, που σημαίνει πως το σώμα, η ενέργεια, οι σκέψεις, οι αντοχές, βαραίνουν και-ενδεχομένως-εξαντλούνται, ανάλογα με τον τρόπο ζωής τού καθ’ ενός από μας.
Ωστόσο, τόσο το θέμα, όσο και το θέαμα, έχει πλάκα ομολογουμένως… Μαζευόμαστε εκεί και προσπαθεί ο ένας να αναγνωρίσει τον άλλον! «θυμάσαι ρε που καθόμασταν στο ίδιο θρανίο όταν πηγαίναμε στο 6ο δημοτικό τής Καλλιθέας;» Το ερώτημα είναι… τρελό! Είναι δύσκολο να θυμηθείς και να αναγνωρίσεις, αφού όλοι, μα όλοι εκεί, είμαστε διαφορετικοί άνθρωποι από τότε, με διαφορετικές εμπειρίες, με διαφορετικούς δρόμους, άλλες σκέψεις, με οικογένειες, παιδιά, εγγόνια, με την διαφορετική ζωή που ο καθένας έχει χαράξει, παρ’ όλα αυτά, θυμόμαστε κάποιους δασκάλους, καθηγητές, όταν διέθεταν κάποια ιδαιτερότητα. Έκαστος εξ ημών θα έχει να διηγηθεί ένα περιστατικό, μια ιστορία, ένα προσωπικό οδοιπορικό και θα προσπαθήσει να ανασύρει, από το βάθος τού χρόνου, κάποια γεγονότα που ίσως μας κάνουν να συναντηθούμε. Ύστερα, μετά το πρώτο κρασί, αρχίζει η διαδικασία… χαπακώματος. Τουτέστιν, η ώρα για το χάπι. Χάπι για το στομάχι, την πίεση, την γαστρίτιδα, την καρδιά, το σάκχαρο, το ηρεμιστικό κλπ, όλα όσα χρειάζονται οι φαρμακοβιομηχανίες για να στηριχθούν οικονομικά… Εμείς λοιπόν, οι καλύτεροι «πελάτες» αυτής τής βιομηχανίας, συναντιόμαστε για να επιχειρήσουμε την αναγνώριση μεταξύ μας, τις περισσότερες φορές προς μάτην…
Ομολογώ πως τέτοιες συναντήσεις περιέχουν και συγκίνηση! Γενιές μεγαλωμένες, που ανήκουν στον λεγόμενο «Τρίτο κύκλο ηλικίας», που έχουν φορτώσει την προσωπική βαλίτσα με μνήμες, βιώματα, εμπειρίες, ο καθένας με τις «δικές του». Ο καθένας μας είναι πρόθυμος να συναντηθεί, όχι αναγκαστικά με «παλαιούς φίλους» αλλά με το ίδιο το παρελθόν που όμως δεν επιθυμεί να ξεχάσει. Αντιθέτως, κατά πάσα περίπτωση, είναι εκείνος ο παλαιότερος χρόνος που τον εξέθρεψε, τον γαλούχησε, τον στήριξε! Υπολογίζω πως δεν βρισκόμαστε εκεί για τα πρόσωπα ή για τα κοψίδια που θα ντερλικώσουμε αλλά για τον περασμένο χρόνο, όσο και αν μας πονάει όταν ανιχνεύουμε το πέρασμά του στον πρωινό μας καθρέφτη…
Ναι, οι συναντήσεις αυτές των παλαιών συμμαθητών, φαίνεται πως θα συνεχίζουν να πραγματοποιούνται και να αρέσουν σε όλες τις γενιές. Ο παλαιότερος κόσμος τής παιδικής μας ηλικίας, εκείνος δηλαδή που δεν βλέπουμε επί πολλά χρόνια, ζει παράλληλα και όλοι μαζί διανύουμε το ίδιο χρονικό διάστημα που μας καθορίζει και μας επιβάλλει τις συνθήκες του. Εκεί μέσα ζούμε όλοι και ψάχνουμε να βρούμε, μέσα από την μνήμη, το κοινό μας σημείο…
Από τις γενιές μας, κάποιοι έφυγαν γρηγορότερα από αρρώστιες ή ατυχίες. Οι τυχεροί εύχονται πάντα υγεία, αφού όλοι ανεξαιρέτως έχουμε ανακαλύψει πως «η υγεία είναι το παν» και «την υγειά μας να έχουμε», φράσεις που δεν μας απασχολούσαν στη νεότητα…
Οι συναντήσεις των παλαιών συμμαθητών, εν τέλει, περιέχουν εκτός από τον νόστο, τρυφερότητα και αλληλεγγύη! Περιέχει μια κρυφή συμπάθεια, μια συντροφικότητα (με την καλά έννοια), έστω και αν το πιθανότερο είναι πως δεν θα τον ξαναδείς… Μα, δεν αγαπάμε μόνο τούς εν ζωή. Κάτι τέτοιο θα ήταν άκρως μοναχικό και νοσηρό! Αγαπάμε και εκείνους που δεν γνωρίσαμε ποτέ (παππούδες, γιαγιάδες, τους «δικούς μας» Vivaldi, Bach, Scarlatti, Beethoven, Tchaikovsky, τον Guevara, Berlinguer, John Lennon, Dylan πολλούς, πάρα πολλούς ποιητές, συγγραφείς, ζωγράφους, μαέστρους, συνθέτες, ηθοποιούς, σκιτσογράφους, σκηνοθέτες) ων ουκ έστιν αριθμός. Αγαπάμε και κλείνουμε στην καρδιά μας ό,τι μας γοητεύει, μας συναρπάζει, νοιώθουμε «δικό μας» και μας έχει στηρίξει πνευματικά στο μεγάλωμά μας. Ό,τι ερωτευτήκαμε! Δεν μεγαλώνουμε κατά μόνας. Απλώς έχουμε την ευθύνη να είμαστε οι κυρίαρχοι των επιλογών μας! Λίγο είναι αυτό; Προ πολλού κατέχουμε το δικαίωμα να πούμε το:
«κι έρχεται η στιγμή για ν’ αποφασίσεις
με ποιους θα πας και ποιους θ’ αφήσεις.»
Αυτή η Σαββοπουλική φράση, είναι που μας κάνει ενεργούς ανθρώπους και πολίτες ή το αντίθετο.
Οι… στιγμές των μαζώξεων μεταξύ παλαιών συμμαθητών στα ταβερνάκια, αυτό ακριβώς δείχνει. Τόπο… προσωπικής δοκιμασίας. Εκεί είναι οι μνήμες αλλά και μια, κατά κάποιον τρόπο, εικόνα παλαίμαχων ανθρώπων που επιμένουν-και καλά κάνουν-να συναντώνται με τον αέναο και αμείλικτο, σε ό,τι αφορά το σώμα και την ψυχή τους, σμιλευτή χρόνο…