Το ΔΝΤ, στο οποίο συμμετέχουν 188 χώρες, παρέχει τεχνική και οικονομική βοήθεια σε χώρες που βρίσκονται σε πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση. Είναι πλέον γνωστή και στη χώρα μας η πολιτική συνταγή αντιμετώπισης της χρεοκοπίας, τα μέτρα, οι διαδικασίες και το καταστατικό του. Οι τρεις πρωθυπουργοί που διαχειρίστηκαν την κρίση, Παπανδρέου, Σαμαράς, Τσίπρας, το αρνήθηκαν αλλά υπέγραψαν συμφωνία μαζί του. Τι εξυπηρετεί για την οικονομία αλλά και για τη διεθνή αξιοπιστία της χώρας η κατά καιρούς άρνηση των συμφωνημένων; Πέρα από την εσωτερική επαναστατική ελεγεία, υπάρχει εκτίμηση των επιπτώσεων στις τράπεζες, στην προσέλκυση επενδύσεων και φυσικά στην επαναδιαπραγμάτευση του χρέους;

Το θέμα του εξωτερικού δανεισμού της χώρας, που αποτυπώνεται στα μνημόνια, και οι σχέσεις της χώρας με κράτη και διεθνείς θεσμούς είναι ένα μείζον θέμα και εξωτερικής πολιτικής. Είναι ένα θέμα που αφορά στην οικονομική επιβίωση της χώρας, στην παραμονή και ισχύ της εντός της ΕΕ, στον ρόλο την ευρύτερη γειτονιά των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής. Είναι ένα θέμα που απαιτεί μακροπρόθεσμες στρατηγικές επιλογές, συμμαχίες που μπορούν να επηρεάζουν και να αλλάξουν τα δεδομένα, δικτύωση σε θεσμούς και χώρες, επένδυση σε αξιόπιστες συνεργασίες και αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται από αναπάντεχα γεγονότα. Το νέο επικοινωνιακό επεισόδιο για τη συμμετοχή ή όχι του ΔΝΤ στο τρίτο πρόγραμμα προκαλεί ήδη αντιδράσεις, πέρα των γνωστών «σκληρών» και από φίλους όπως Γαλλία και Ιταλία. Προσπερνώντας την ουσία της μη αποδοχής της πολιτικής του ΔΝΤ, επικεντρώνω και πάλι στην απόλυτη αμφιθυμία. Ο πρωθυπουργός μίλησε εναντίον του ΔΝΤ, η κυβερνητική εκπρόσωπος επιχείρησε να μετριάσει τις εντυπώσεις, ενώ επιστολή του υπουργού Οικονομικών προσβλέπει σε συνεργασία με το ΔΝΤ. Στροφή στη στροφή και η θέση της χώρας μετέωρη και αναξιόπιστη.

Αυτό που συμβαίνει είναι ότι η εξωτερική πολιτική διαμορφώνεται από στοιχεία που συνθέτουν την εσωτερική πολιτική, η οποία όμως δεν έχει ως προτεραιότητα το μακροχρόνιο εθνικό συμφέρον, αλλά το βραχυπρόθεσμο κομματικό. Ποια είναι αυτά τα στοιχεία:

• Οι εσωτερικές δομές του κράτους: δεν ζητείται διπλωματική προεργασία, δεν συνεδριάζουν όργανα εξωτερικής πολιτικής, υπάρχει μόνο ο πρωινός καφές στο Μαξίμου.

• Επικράτηση ιδεολογιών που στην εξωτερική πολιτική αυξάνουν τους κινδύνους γιατί αγνοείται ο ρεαλισμός.

• Στο πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο του «ενός ανδρός αρχή», η προσωπικότητα, η μόρφωση, η διεθνής εμπειρία και η συλλογικότητα του πρωθυπουργού είναι καθοριστικής σημασίας, αφού αυτός δίνει το σήμα.

• Ο λαϊκισμός: εξωτερικοί και εσωτερικοί εχθροί οι οποίοι κατά περίπτωση δαιμονοποιούνται ή αποσύρονται κάνοντας αδύνατη κάθε συναίνεση και κάθε μακροχρόνια συμφωνία. Ο «δράκος» Σόιμπλε μαζί με «σκυλιά» έπιασαν και πάλι στασίδι στον δημόσιο διάλογο. Τώρα ξέρουμε καλά τα λάθη μας, τα βλέπουμε να επαναλαμβάνονται μεγεθυμένα. Η μόνη λύση όλα αλλιώς, όλα από την αρχή.