Μια χρονιά ακόμα έντονης και πολλαπλής κρίσης έφτασε στο τέλος της. Δυστυχώς, όμως, ούτε και αυτή, όπως και τις προηγούμενες άλλωστε, διαφάνηκε, στο πολιτικό σύστημα και στην κοινωνία, κάποια στρατηγική διεξόδου από τον στρόβιλο της κρίσης. Αυτό συμβαίνει βέβαια διότι τόσο το πολιτικό σύστημα όσο και η κοινωνία, συνειδητά ή ασυνείδητα, αρνούνται να αποδεχθούν και να διαγνώσουν το μέγεθος και το είδος της κρίσης.

Αρνούνται να δουν ότι όλες οι επιμέρους εκδηλώσεις της, όπως το τεράστιο δημόσιο χρέος, αλλά και το ιδιωτικό πλέον, τα ελλείμματα, οι μεγάλες περικοπές, οι απολύσεις, το κλείσιμο των επιχειρήσεων, η κατάρρευση των κρατικών δομών, η επιτεινόμενη φτωχοποίηση, η γενικευμένη ανασφάλεια είναι συμπτώματα της αδυναμίας της ελληνικής κοινωνίας να αναπαραχθεί με τους τρόπους που αναπαράγονταν έως το πρόσφατο παρελθόν. Αυτή είναι η ουσία της κρίσης, για την επίλυση της οποίας χρειάζεται μια ριζική ανασύνθεση και ανασυγκρότηση της πολιτικής, οικονομικής και πολιτισμικής δομής της ελληνικής κοινωνίας.

Πρόκειται βέβαια για ένα τιτάνιο έργο, για την ανάληψη του οποίου απαιτούνται πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις ισχυρές και θωρακισμένες ιδεολογικά και θεωρητικά. Δυνάμεις που θα διαχειριστούν δημοκρατικά και ισόνομα τις θυσίες, το «αίμα, τον ιδρώτα και τα δάκρυα» του λαού, το οδυνηρό κόστος, εντέλει, της κοινωνικής ανασύνθεσης και ανασυγκρότησης.

Δυστυχώς το παρόν πολιτικό σύστημα, αλλά και η κοινωνία δεν σκέφτονται τα ζητήματα αυτά. Νομίζουν ότι η τρέχουσα κρίση θα επιλυθεί μόνο με τις αλλαγές κάποιων όρων των μνημονίων και επαφίενται, μετά τις οριζόντιες περικοπές, των μισθών και των συντάξεων, στην καλοσύνη των ξένων.

Γι? αυτό και συμπεριφέρονται όπως και παλιά, με κύρια χαρακτηριστικά τους κάθε είδους συμβιβασμούς, τη μεταρρυθμιστική ρητορική αλλά τη μικροκομματική πρακτική, την απουσία συνεκτικού οράματος, την αβουλία και όλο και πιο πολύ τη μοιρολατρία. Ελάχιστοι είναι εκείνοι οι πολιτικοί που επιμένουν ακόμα για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Επιπλέον, ενώ ξετυλίγεται στους ανακριτές ο μίτος της διαφθοράς των εξοπλιστικών προγραμμάτων του παρελθόντος, την ίδια στιγμή «δημόσιοι» παράγοντες συνεχίζουν τις εκβιαστικές δωροληψίες.

Η δε παραλογισμένη κοινωνία αδυνατεί να απαιτήσει μία άλλου τύπου οργάνωση της και να επιβάλει ένα διαφορετικό αξιακό μοντέλο. Δικαιολογημένα ίσως, γιατί τα μηνύματα που εκπέμπονται προς αυτήν είναι έμπλεα, είτε κοινωνικού κυνισμού είτε δημαγωγικών υποσχέσεων και ανορθολογικών ερμηνειών. Η χρονιά που πέρασε δεν έκλεισε αισιόδοξα. Είθε η νέα να αλλάξει πολλά και να φέρει κάποιες νότες αισιοδοξίας.