Οι αμφιβολίες για την ικμάδα αυτής της κυβέρνησης, υπήρχαν εξαρχής. Κι αυτό έβγαινε από τους μικροπολιτικούς λογαριασμούς των τριών εταίρων, σε διάφορες φάσεις της, από την αρχή της ίσαμε τώρα. Να συνοψίσουμε γρήγορα:
.
1.Η σύνθεσή της ήταν εξαρχής προβληματική. Θέλω να πω, πως τόσο ο Α. Σαμαράς, όσο -και κυρίως- οι άλλοι δύο της σύμπραξης, συνειδητά δεν χρησιμοποίησαν το επαρκέστερο δυναμικό των κομμάτων τους και των παρυφών τους, με αποκορύφωμα τη συμβολική τους συμμετοχή στην Κυβέρνηση. Κι αν οι υπουργοί της ΔΗΜΑΡ είχαν ένα διαχρονικό ειδικό βάρος στο χώρο των διανοουμένων και του συνδικαλισμού, του ΠΑΣΟΚ διέθεταν μόνον την έξωθεν καλή μαρτυρία του Α.Π.Θ. Ουσιαστικά, είχαμε μια συνεργασία χωρίς την κουλτούρα της, αλλά και την αποφασιστικότητα που απορρέει από αυτήν.
.
2. Η αδυναμία συγκρότησής της από τον Μάιο, εκτός του ότι κόστισε στο δημόσιο 5 δις ευρώ, άσκοπα, οδήγησε με τη χρήση μιας σειράς προαπαιτουμένων, κυρίως από την ΔΗΜΑΡ, σε μια πρόωρη ανίχνευση της κρυμμένης της αβεβαιότητας.
.
3. Η πληθωρική πολιτική βουλιμία του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, τον έφερε νωρίς σε λεκτικούς πολιτικούς μαξιμαλισμούς, αν και γνώριζε την κατάσταση. Έτσι άρχισαν οι πρώτες συγκρουσιακές διαφωνίες με τον Γ. Στουρνάρα, που εκτός των άλλων, πότιζαν με πολύ άγχος την πολιτική κονίστρα.
.
4. Δεν σφυρηλατήθηκε επαρκώς ένα ενιαίο πλέγμα ηθικής νομιμοποίησης, με ευθύνη και των τριών. Τι θέλω να πω; Η ΔΗΜΑΡ, ενώ συμμετείχε στο εγχείρημα της σύστασης μιας -πώς να το κάνουμε- μνημονιακής κυβέρνησης, επιχειρηματολογούσε αυτοαποκαλούμενη αντιμνημονιακή συνιστώσα, η οποία θα συνέβαλε στη σμίκρυνση των δυσμενειών των εφαρμοστικών νόμων. Έτσι όμως ακύρωνε την ίδια επιδίωξη των -υποτιθέμενων- μνημονιακών εταίρων. Η ΝΔ , στο μεταξύ, προσπαθούσε να αποτάξει τον Σατανά του πρωτύτερου γινατιού του Α. Σαμαρά να γίνει μιαν ώρα νωρίτερα Πρωθυπουργός, χωρίς να πείθει επαρκώς για την οβιδιακή της, αλλά χρήσιμη, μεταμόρφωση. Όσο για το ΠΑΣΟΚ, αυτό ακόμα και τώρα προσπαθεί να αποδιώξει βέβηλες για την ύπαρξή του ενοχικότητες, που απορρέουν από αμφιλεγόμενες πτυχές της τελευταίας του διετίας.
.
5. Η κουλτούρα που νομίζαμε πως επιτεύχθηκε, είχε τέτοιο και τόσο βαθμό επάρκειας, που δεν στάθηκε ικανή να οδηγήσει σε μια πρώιμη επεξεργασία θέσεων για θέματα όπως οι αποκρατικοποιήσεις, τα εργασιακά, ή όποιο άλλο ζήτημα, που αναφερόταν σε διαφορετικές αντιλήψεις, στρατηγικές ή τακτικές των συμμάχων.
.
6.Οι τοποθετήσεις στον κρατικό μηχανισμό, κατά κανόνα, έγιναν με λογική ποσοστώσεων, μεσσηνιακού χρώματος ή αρώματος ΑΠΘ.
.
7. Αποδείχθηκε πως υπήρχαν πολιτικές εμμονές της ΔΗΜΑΡ, πλήρως ασύμβατες με μείζονες διακυβεύσεις των καιρών, όπως π.χ. με το ρόλο του κράτους και τις πολιτικές μεθοδεύσεις απομείωσής του, κι ακόμα, για τους αριθμούς και τις ποιότητες των δημοσίων υπαλλήλων. Αυτά όλα ξεβράζουν στην επιφάνεια πάλι, ανεξήγητες στάσεις της ΔΗΜΑΡ όσον αφορά στο Νόμο για την Ανώτατη Παιδεία. Βέβαια, για να πούμε και του στραβού το δίκιο, σ’ αρκετές περιπτώσεις συνέβαλε και το ΠΑΣΟΚ, με την -τουλάχιστον- επαμφοτερίζουσα στάση του, όπως π.χ. με τις μεταβλητές του απόψεις για τους δημοσίους υπαλλήλους.
.
8. Μια γενικότερη άποψη που έχω, είναι πως έχει απουσιάσει παντελώς μια συγκροτημένη αναζήτηση σχετική με το τι μπορεί να σημαίνει σήμερα Ανανεωτική Αριστερά, ρεφορμιστική ή ριζοσπαστική σοσιαλδημοκρατία, πολιτική οικολογία, κοκ. Μια τέτοια διερεύνηση, εκτός από το θεωρητικό ενδιαφέρον, θα καθόριζε εκείνα τα νέα όρια που θα απέτρεπαν τις διπλωματικές καθηλώσεις, τις αγκυλώσεις και τα στερεότυπα της κεντροαριστεράς και δη της ΔΗΜΑΡ και θα διεύρυνε τα όρια του ρεαλισμού μέσα στις ασφυκτικές συνθήκες.
.
9. Η προβληματική, από το μεσημέρι της Τετάρτης, τριμερής Κυβέρνηση, δημιουργεί αντίστοιχη αβεβαιότητα και στη δημιουργική ανασύνθεση του πολιτικού τοπίου, απομακρύνοντας για την ώρα οσμώσεις και συναντιλήψεις.
.
10. Παρουσιάζεται defacto σαν εναλλαγή λύσης αυτή, η οποία μόνο εναλλακτική δεν είναι, αναγκάζοντάς μας να κάνουμε απίθανους υποθετικούς συνειρμούς για κυβερνητικές τερατοσυνθέσεις του αμέσου μέλλοντος.
.
11. Αποδεικνύεται, δυστυχώς, πως μάλλον δικαιώνονται όσοι μιλούσαν και μιλούν για ένα οιονεί ασταθές σχήμα, εξαιτίας της βύθισης του ΠΑΣΟΚ και της παιδικότητας ηλικιακά της ΔΗΜΑΡ, ενώ δεν λησμονούνται τα τραγικά ποσοστά της ΝΔ στις πρώτες εκλογές.
.
12. Υπάρχει εύλογη ανησυχία για τη σταθερότητα των ποσοστών της λαϊκότροπης Δεξιάς και της αντίστοιχης Αριστεράς, εξαιτίας της παντελούς απουσίας εναλλακτικού λόγου, παρότι η κοινοβουλευτική τους προσήλωση είναι αδιαμφισβήτητη και αποδεδειγμένη.
.
13. Όσο το Κράτος ως θεσμός δεν στερεώνεται και στηρίζεται στα παλιά ξύλινα πόδια, τόσο η σταθεροποιημένη ΧΑ θα υποδύεται ότι το ψευδο-αντικαθιστά. Κι όσο η ΔΗΜΑΡ, κυρίως, αλλά και η σκόρπια ΚΟ του ΠΑΣΟΚ, δεν κοιτάζουν πίσω, κατά Μπερλινγκουέρ και Μόρο μεριά, τόσο οι συνεργασίες θα δυσκολεύουν.
.
Εκτός και αν για όλα φταίει η ετερογονία των σκοπών του Αριστοτέλη, δηλαδή για κάπου πάμε, κι αλλού μας βγάζει.
.
.
ΥΓ. Σκόπιμα στον τίτλο πρόσθεσα κι ένα ίσως στη γνωστή παροιμία, μιας και η προσθήκη του συντηρεί την ελπίδα.
.
Και κάτι για την ΔΗΜΑΡ. Οι πολίτες που την ανασυνέταξαν ποιοτικά στα ποσοστά της ανάμεσα στις δύο εκλογές, ίσως νόμισαν πως μπορεί, παρά τις δυσκολίες, να είναι η καθοριστική μαγιά στην ορθολογικότερη αλλαγή του πολιτικού χώρου της χώρας, γενικά, και αυτού της Κεντροαριστεράς, ειδικότερα. Υπάρχει χρόνος να μην διαψευστούμε.
.
*Ο Νίκος Γκιώνης είναι Πολιτικός Μηχανικός.