Πολύς λόγος γίνεται για την εικαζόμενη «κρίση της κεντροαριστεράς», κυρίως εξ αιτίας του γεγονότος ότι –τι περίεργο!- μετά από την μεγαλύτερη κρίση που γνώρισε η Γ’ Ελληνική Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ δεν λαμβάνει τα ποσοστά που λάμβανε άλλοτε. Όμως, διανύουμε κατ’ ουσίαν την εποχή της ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς, και όσο κι αν αυτό μοιάζει σήμερα ρητόρευμα, οι εξελίξεις οδεύουν ώστε να είναι σύντομα ψηλαφητή πραγματικότητα.
Και εξηγούμαι:
Σήμερα, το ΠΑΣΟΚ είναι ανοιχτό σε νέες ιδέες, νέα πρόσωπα και νέες ζυμώσεις σε πρωτοφανή βαθμό. Είναι διατεθειμένο να επανεφεύρει τον εαυτό του από την αρχή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται εάν στα μετερίζια της μετεξέλιξης κυριαρχήσουν ιδέες ικανές για τον εκσφενδονισμό του στη μεταμνημονιακή εποχή με όρους κεντρώας ηγεμονίας.
Η κεντροαριστερά είναι προσωρινώς διασπασμένη σε τέσσερις χώρους: (α) στο πυλώνα της, το ΠΑΣΟΚ, (β) στην ΔΗΜΑΡ που προσπαθεί να αποφασίσει τον ρόλο της μετά την αποσκίρτηση από την κυβέρνηση των ευρωπαϊκών δυνάμεων, (γ) ένα μεγάλο κομμάτι κεντροαριστερών ψηφοφόρων βρίσκεται στο ΣΥΡΙΖΑ και τέλος (δ) το τέταρτο σκέλος είναι διασκορπισμένο σε πολλά κόμματα, ακόμα και στην Νέα Δημοκρατία.
Το παραπάνω σημαίνει ότι μόλις η κεντροαριστερά βρει τον βηματισμό της, δεν μπορεί να γίνει αλλιώς παρά να ενωθούν τα πριν διεστώτα. Και ποιος είναι ο βηματισμός της; Ποιος είναι ο φύσει και θέσει χαρακτήρας της επερχόμενης κεντροαριστεράς – φύσει, επειδή αντικατοπτρίζει τα βασικά της προτάγματα και θέσει, διότι αυτές οι επιλογές θα της προσπορίσουν τον μέγιστο ρυθμιστικό ρόλο;
Είναι ο ελέφαντας μέσα στο δωμάτιο: το πολιτικό Κέντρο, ο μόνος χώρος που μένει σήμερα ουσιαστικά ακηδεμόνευτος ή αναποτελεσματικά κηδεμονευόμενος – το ίδιο είναι. Μην ξεχνάμε ότι ολόκληρη η πολιτική γεωγραφία μετατοπίστηκε χάρη στην κρίση προς τα δεξιά: ως εκ τούτου, ό,τι ήταν χθες κεντροαριστερά, σήμερα είναι απλώς «Κέντρο».
Σε καιρούς ευρύτατων συνεργασιών, η ηγεμονία δεν εντοπίζεται σε όποιον έχει το μεγαλύτερο ποσοστό, αλλά σε όποιον διαχειρίζεται τον ρυθμιστικό ρόλο, σε αυτόν που αποφασίζει… ποιός θα είναι ο ?βασιλιάς? (kingmaker).
Και τι σημαίνει «κέντρο» στην σημερινή κατάσταση; Καταθέτω προσωπική άποψη: σημαίνει την κάτωθι ιεράρχηση προτεραιοτήτων:
-Ευρωπαϊκή προοπτική
-Προοδευτικές μεταρρυθμίσεις και εκσυγχρονιστικός προσανατολισμός
-Αποκατάσταση της αξιοκρατίας, από-πελατειοκρατία
-Έμπρακτη κοινωνική ευαισθησία
Σημειωτέον ότι το «προοδευτικές μεταρρυθμίσεις και εκσυγχρονιστικός προσανατολισμός» δεν μπορεί να παραμένει ευχολόγιο και πρόθεση, μα πρέπει να διατυπώνεται σε συγκεκριμένες, εφαρμόσιμες προτάσεις και στην μάχη για την πραγματοποίησή τους.
Το διακύβευμα συνοψίζεται ως εξής: Αν θέλουμε να ΓΙΝΟΥΜΕ Ευρώπη και να ΜΕΙΝΟΥΜΕ Ευρώπη, με όλη την πολυσημία αυτής της πρότασης. Σήμερα το κέντρο έχει θαφτεί κάτω από έναν κυκεώνα ιδεολογημάτων και άλλων τινών που φροντίζουν να μην αποκτά ποτέ και με τίποτα πραγματικό πολιτικό περιεχόμενο. Η μόνη πυξίδα γέννησης μιας νέας κεντροαριστεράς (προσοχή: όχι ‘αναγέννησης της κεντροαριστεράς’, διότι αυτό ενσαρκώνει ακριβώς τη λογική του πολιτικοϊδεολογικού ΚΑΠΗ) δεν μπορεί, νομίζω, παρά να στρέφεται σε μια ιεράρχηση πολιτικών προτεραιοτήτων όπως η παραπάνω. Εκδοχές που διαφέρουν ουσιωδώς από την παραπάνω θα αντιμετωπίσουν μάλλον δυσκολίες στο να πείσουν για το πώς δύνανται να εγγυηθούν την κεντροαριστερή ηγεμονία, έστω (έστω!) και στο επίπεδο του ‘ρυθμιστικού παράγοντα’, ο οποίος παρουσιάζεται συστηματικά πολύ γλυκύτερος και ευχάριστος απ’ ό,τι πραγματικά είναι, αλλά και πολύ λιγότερο ισχυρός απ? ότι πραγματικά είναι.
Ένα είναι σίγουρο, και πρόξενος θάρρους: την πρόοδο σ’ αυτήν την χώρα δεν μπορούν να την φέρουν οι δυνάμεις οι οποίες επαίρονται ακριβώς για το γεγονός ότι επανεφευρίσκουν την «καθαρόαιμη Δεξιά». Αυτό είναι αναπόφευκτα δική μας δουλειά, και δικό μας χρέος.