Όταν η επιστήμη εκπίπτει σε προπαγάνδα

Κώστας Κούρκουλος 29 Οκτ 2022

Ο συνεντευξιαζόμενος καθηγητής – δεν έχει σημασία το όνομα αλλά ο «ανθρωπολογικός τύπος» που παράγει αυτήν την ιστορία - ήταν χείμαρρος.

Μάλιστα άκουγε μόνο τη φωνή του, μη τυχόν και κάποια ερώτηση τον εξέτρεπε από το καθήκον να μας πείσει για δύο θέματα:

α) Ότι τα όσα συμβαίνουν στην Αγγλία, όπου η εναλλαγή των πρωθυπουργών κινήθηκε ανάμεσα στην παρωδία και την τραγωδία, δεν έχουν πολιτική διάσταση, διότι οφείλονται στο εκλογικό σύστημα.

Δεν είναι δηλαδή μία από τις απρόβλεπτες και ακούσιες συνέπειες της μοιραίας συλλογικής απόφασης του Brexit. (Υπόσχονταν π.χ. οι προπαγανδιστές του Brexit θεαματική βελτίωση του συστήματος υγείας και ήδη στις λίστες αναμονής συνωθούνται 7.000.000 άτομα).

Δεν σχετίζεται με τα αναπόφευκτα αδιέξοδα που δημιουργεί ο  επιθετικός πόλεμος του Πούτιν.

Δεν οφείλεται καν στο ανθρώπινο απροσδόκητο, όπως αυτό μπορεί να αναδυθεί κάθε στιγμή, ακόμη και με εκδηλώσεις ελαφρότητας ή ανορθολογισμού ενός πρωθυπουργού.

Δεν είναι εν τέλει πολιτική η θεσμική διευθέτηση όλων αυτών των αθέλητων συνεπειών των ανθρωπίνων πράξεων, στην οποία βλέπουμε να προβαίνει μια ώριμη κοινοβουλευτική δημοκρατία, με παράδοση αιώνων.

Κατά την οποία ακόμη και η εναλλαγή πρωθυπουργών υπό τις πιο παράδοξες ή ανοίκειες συνθήκες, γίνεται με κανόνες, χωρίς πραγματική ή συμβολική «αιματοχυσία».

Χωρίς ένας εσμός «αγανακτισμένων» να επιχειρεί να κάψει τη Βουλή.

Χωρίς κάποια αγέλη αργόσχολων να καίει για παιχνίδι ζωντανούς ανθρώπους, επειδή εργάζονταν.

Χωρίς ο ένας πολιτικός αρχηγός να γρυλίζει «στα τέσσερα» και ο άλλος να συμπληρώνει «ή θα τους τελειώσουμε ή θα μας τελειώσουν».

Και αυτήν την βαθύτατα πολιτική διεργασία που εξομαλύνει θεσμικά το απρόβλεπτο της ανθρώπινης πράξης, ο συνεντευξιαζόμενος καθηγητής την είδε απολιτικά, σαν τεχνικό θέμα: «αποτυχία» της ενισχυμένης αναλογικής!

Με προφανή σκοπό  να μας οδηγήσει στο αναγκαστικό  - «εξ ανάγκης», που έλεγε και ο Αριστοτέλης – συμπέρασμα, ότι αυτά παθαίνουν όσοι δεν έχουν την «σταθερότητα» της απλής αναλογικής, που απολαμβάνουμε εμείς χάρις στον κ. Τσίπρα.

β) Το δεύτερο θέμα ήταν ότι πρέπει να παραιτηθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης, λόγω της «παράνομης παρακολούθησης» του Νίκου Ανδρουλάκη. Όπου η πρωτοτυπία του εστιάζεται στο επιχείρημα που εξαπέλυσε για την «απόδειξη» της «παρανομίας»: επειδή, λέει, απέλυσε τον υπηρεσιακό και τον πολιτικό υπεύθυνο της ΕΥΠ!

Ένα δηλαδή επιχείρημα το οποίο, επειδή η προκείμενη είναι άσχετη με το συμπέρασμα, στη λόγια διάλεκτο θα αποδιδόταν με την έκφραση «ράβδος εν γωνία, άρα βρέχει» και στην δημώδη εκδοχή με εκφράσεις του τύπου «ό,τι του φανεί του Λωλοστεφανή», «από την πόλη έρχομαι και στη κορφή κανέλα» και πάει λέγοντας.

Πέραν όμως του εσωτερικού παρα-λογισμού του «επιχειρήματος», ακόμη και η απόλυση των πολιτικά και υπηρεσιακά υπευθύνων δεν συνεπάγεται «εξ ανάγκης» ούτε ότι και αυτοί παραβίασαν τον νόμο.

Διότι η δημοκρατία πριν να είναι το καθεστώς της εφαρμογής των νόμων, είναι κάτι ακόμη σημαντικότερο: το καθεστώς του αναστοχασμού και του αυτοπεριορισμού, με την τήρηση των ορίων που επιβάλλει η δημοκρατική φρόνηση.

Διαφορετικά, ως ακούσια συνέπεια της απουσίας αυτοπεριορισμού, ελλοχεύει η «ύβρις», της οποίας ποτέ δεν γνωρίζουμε εκ των προτέρων τα αποτελέσματα.

Και προφανώς, κατά την παρακολούθηση Ανδρουλάκη, ναι μεν δεν φέρεται να παραβιάστηκε  ο νόμος, όμως εκ του αποτελέσματος προκύπτει ότι δεν τηρήθηκε ο υπέρτατος δημοκρατικός κανόνας της φρόνησης, που επέβαλλε τον αυτοπεριορισμό. Γι’ αυτό και οι απολύσεις.

Κάτι που θα όφειλε να αντιληφθεί ο κ. καθηγητής, αφού διακονεί επιστήμη με αυτό το αντικείμενο: τις «ακούσιες συνέπειες των σκόπιμων ανθρώπινων πράξεων», όπως την περιέγραψε ο Κ. Πόππερ.

Το οποίο όμως υποχρεωτικά αγνοεί, διότι ταυτόχρονα διακονεί και την επιθυμία πολιτικού αρχηγού να κάνει δική του όλη την εξουσία, μαζί με τους «αρμούς» της.  Γι’ αυτό και η επιστήμη εκπίπτει σε προπαγάνδα.

Πηγή: www.tanea.gr