Ώρα αυτογνωσίας. Ώρα ευθύνης (Σκέψεις με αφορμή τα τεκταινόμενα στο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ)

Τέλης Σαμαντάς 11 Νοε 2024

Μπορεί, πολλοί από εμάς, που έχουμε περάσει από τους δαιδάλους και τις Σκύλες και Χάρυβδες της –οποιασδήποτε μορφής- ντόπιας Αριστεράς, να είχαμε προβλέψει και προειδοποιήσει, χρόνια τώρα, για το πού οδηγείται αυτό το ιδιόμορφο μόρφωμα του ΣΥΡΙΖΑ, και τώρα να παρατηρούμε απλώς την επιβεβαίωση των προβλέψεων μας. Μπορεί όσοι από εκείνους που συμμετείχαν ψυχή τε και σώματι στη γέννηση, την εκπαίδευση και την άνδρωση αυτού του συνονθυλεύματος να βλέπουν τώρα τους «γόνους» τους να τούς πετάνε «έξω από το σπίτι». Μπορεί κάποιοι άλλοι, με ελαστική συνείδηση και ευλύγιστη μέση να βρίσκουν οποιαδήποτε δικαιολογία για να μείνουν προσκολλημένοι στο βάζο με το μέλι της –οποιασδήποτε- εξουσίας. Μπορεί ο πρωτεργάτης αυτού του κατασκευάσματος να παριστάνει τον Πόντιο Πιλάτο, παρατηρώντας την κατάρρευση του, ελπίζοντας, πιθανότατα σε κάποιου είδους επανάκαμψή του εν είδει «σωσία», έχοντας προδώσει τους συντρόφους του, αυτούς ακριβώς που στήριξαν τον ίδιο και όλες τις επιλογές του. Καταλήγοντας να αφήσει πίσω του την υστεροφημία ενός θρασύδειλου πολιτικού ηγέτη.

Η σκέψη μας ωστόσο δε βρίσκεται σε όλους αυτούς. Βρίσκεται στις χιλιάδες εκείνους, που είναι -ή που θεωρούν πως είναι- τοποθετημένοι στην Αριστερά, και που πίστεψαν και επένδυσαν ψυχικά –καλώς ή κακώς- στις επαγγελίες του Τσίπρα και των συνεργών του. Σ’ αυτούς, που βρίσκονται πια, ενεοί, εμπρός σε μια επιχείρηση «ιντριγκαδόρων» -αγνώστου προελεύσεως και σκοπών- βγαλμένη από τις χειρότερες παραδόσεις των πολιτικών δυνάμεων της νεώτερης ιστορίας μας –ασχέτως πολιτικού προσήμου. Σ’ αυτούς, που ήρθε πια η κρίσιμη ώρα να αποφασίσουν αυτό που τους εμπόδιζε η παγίδευσή τους στην «ψευδοαριστερά» του ΣΥΡΙΖΑ: πως κανενός είδους «αριστερά» δε μπορεί να βασίζεται ούτε στο ψεύδος ούτε στην απάτη –όσο και αν κάποιοι θέλουν να τη μετονομάζουν σε «αυταπάτη».

Αυτοί μας νοιάζουν, ιδίως τώρα που παρίστανται στην κορύφωση ενός δράματος που έχει ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια. Στην επιβεβαίωση πως μια πορεία που βασίζεται στο λαϊκισμό, το διχασμό, τη παραγωγή εχθροτήτων, στις διαρκείς επικλήσεις ενός φαντασιακού «λαού» και τη διαρκή διολίσθηση προς την αδιαμεσολάβητη σχέση μαζί του, στη δημιουργία μιας πλαστής πραγματικότητας ώστε να επιβεβαιωθούν οι στρεβλές αναλύσεις τους, στην καθήλωση σε αγώνες και «αντιστάσεις» μιας άλλης εποχής, όχι μόνο δεν έχει σχέση με την αριστερά αλλά οδηγεί σ’ αυτό που παρακολουθούμε όλοι να συμβαίνει τώρα με τις εξελίξεις σ’ αυτό το κόμμα: τη γέννηση μιας καινοφανούς μορφής νέο-σταλινισμού με την παράλληλη διαμόρφωση ενός νεο-μουσολινισμού.

Και ακριβώς εδώ έγκειται γι αυτούς -τους τέως "συντρόφους" και φίλους- η αναμέτρηση και με τις αυταπάτες και με τις ανοχές. Γι αυτούς είναι πράγματι η ώρα της αυτογνωσίας, η ώρα της ευθύνης.

Και για να κλείνουμε: Γι αυτό άλλωστε διαφωνούμε με όσους μας καλούν να λησμονήσουμε το τι συνέβη τα τελευταία χρόνια -τόσο όσο ήταν στην αντιπολίτευση όσο και στην κυβέρνηση το κόμμα αυτό: γιατί η περίοδος αυτή σημάδεψε βαθιά μεγάλα τμήματα του κοινωνικού σώματος, διαμορφώνοντας νοοτροπίες που ακόμη και αν καταρρέουν παραμένουν ωστόσο ενεργές και όλο και επανέρχονται, επενδυμένες με νέες, υποτίθεται, κοσμοθεωρίες, ανίκανες να αναλύσουν τη σημερινή εξαιρετικά σύνθετη πραγματικότητα. Παράδειγμα: η «εν γένει» αντίθεση ενός αδιαφοροποίητου «λαού» με κάποια αδιαφοροποίητη, επίσης, «πολιτική ελίτ». Το τι συνέβη στις αμερικανικές εκλογές είναι μια μάλλον προφανής απάντηση σ’ αυτούς τους άγονους προβληματισμούς. Το αν διαθέτουμε εμείς τις απαντήσεις είναι μια άλλη υπόθεση -άλλης λογικής και, πιθανότατα, άλλων πολιτικών υποκειμένων. Και δεν παριστάνουμε πως τη διαθέτουμε. Σίγουρα ωστόσο δε γίνεται να μη βλέπουμε πως η διαρκώς αυξανόμενη επιθετικότητα πανίσχυρων οικονομικών δυνάμεων του τύπου «Έλον Μασκ» σε αγαστή συνεργασία με τον πολιτικό λαϊκισμό, ή η πασιφανής πια ωμή επιθετικότητα ολοκληρωτικών καθεστώτων και ολοκληρωτικών ιδεολογιών εναντίων δημοκρατικών κατακτήσεων και κρατικών οντοτήτων δε γίνεται να αντιμετωπιστεί με την επίκληση και μόνο ανθρωπιστικών ή δημοκρατικών αρχών ή με πολιτικά «προγράμματα» του τύπου του γαλλικού Νέου Λαϊκού Μετώπου -και τις προσπάθειες απομιμήσεων του.

Και να που επιστρέφουμε στην έκκληση προς τους τέως οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ: όπως γι αυτούς έτσι όμως και για εμάς τώρα είναι η «ώρα της αυτογνωσίας, η ώρα ευθύνης».