Η επίσκεψη Ομπάμα στην Αθήνα θα μείνει στην Ιστορία, ως η παρακαταθήκη ενός ηγέτη σε μια κρίσιμη καμπή της ανθρωπότητας και κυρίως του δυτικού πολιτισμού που χτίστηκε με βάση τις αρχές της Δημοκρατίας, που άρχισε να χάνει τον προσανατολισμό της στην εποχή των μεγάλων αλλαγών που φέρνει η παγκοσμιοποίηση.
Μια κρίσιμη καμπή, καθώς οι κατακλυσμιαίες αλλαγές προκαλούν ανασφάλεια και φόβο στους πολίτες που οι πολιτικές ηγεσίες τους δεν προέβλεψαν και σιγά- σιγά απομακρύνθηκαν από όσα είχαν κατακτήσει οι κοινωνίες αυτές τα τελευταία 50-60 χρόνια με την διεύρυνση της δημοκρατίας και τους θεσμούς της, την ελευθερία, την ισότητα ανεξάρτητα από το χρώμα, το φύλο τη θρησκεία ή κάποια άλλη ιδιαιτερότητα και το άνοιγμα των συνόρων για τη μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών, το ελεύθερο εμπόριο. Κυρίως όμως, διότι εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη και την Αμερική, στις πιο εύπορες, πιο δημοκρατικές και πιο ελεύθερες χώρες του κόσμου, έχασαν τις δουλειές τους και τις βεβαιότητες που έχτισαν οι γενιές μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι ηγεσίες της Ευρώπης παρακολουθούν με αμηχανία τις ραγδαίες εξελίξεις που κλονίζουν «ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα στην ανθρώπινη ιστορία, την Ενωμένη Ευρώπη», όπως επισήμανε ο Ομπάμα. Η Βρετανία επιλέγει το Brexit. Το ποτάμι του εθνικισμού, της ξενοφοβίας, του ρατσισμού, του απομονωτισμού και του φόβου, της λογικής των κλειστών συνόρων, φουσκώνει επικίνδυνα σε όλες τις χώρες.
Η Ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά φέρεται να παρασύρεται από το ρεύμα των αλλαγών και απομακρύνεται από τους πολίτες και τις αγωνίες τους, ελπίζοντας πως η οικονομία από μόνη της θα δώσει λύσεις.
Η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία παρακολουθεί αποσβολωμένη, χωρίς να καταφέρνει να συνθέσει ένα νέο ελπιδοφόρο αφήγημα που θα δώσει ελπίδα στους πολίτες, αλλά και ένα σχέδιο για να μη χαθεί ό,τι κατακτήθηκε.
Η εξαίρεση της Μέρκελ, του Φέρχοφστατ, του Γιούνκερ, ίσως του Ρέντζι και πιθανόν κάποιων άλλων, είναι απλώς εξαιρέσεις που δεν αρκούν για να ανατρέψουν το κλίμα.
Ο πραγματικός σκοπός του ταξιδιού του απερχόμενου Προέδρου των ΗΠΑ στην Αθήνα, δεν ήταν να μας συνδράμει για τη διευθέτηση του χρέους, όπως διατείνεται η κυβέρνηση. Αυτό άλλωστε το έκανε τα τελευταία χρόνια συνεχώς και από ισχυρότερη θέση.
Ο πραγματικός λόγος της επίσκεψής του στην Αθήνα ήταν να αφυπνίσει τις ηγεσίες της Ευρώπης, αλλά και της χώρας του και να τονίσει από την πόλη όπου γεννήθηκε η ιδέα της Δημοκρατίας πως η απάντηση στους εθνικισμούς, τον απομονωτισμό που ευαγγελίζονται οι Τραμπ, Λεπέν και άλλοι, στην τρομοκρατία και τον σκοταδισμό τύπου ISIS, είναι η διεύρυνση της δημοκρατίας και η ισχυροποίηση των θεσμών.
Ο Ομπάμα, με την ομιλία του επιχείρησε να ανανεώσει το «συμβόλαιο» της δυτικής σκέψης με την κοινωνία και να δείξει το μέλλον στη νέα εποχή της παγκοσμιοποίησης. Την προσήλωση στην ιδέα της Δημοκρατίας.
«Ζούμε σε μια νέα πραγματικότητα, όπου οι κοινωνίες συγκρούονται και κάποιοι θα ζητήσουν καταφύγιο στις σέχτες και τον εξτρεμισμό… Σε μια εποχή που μπορούμε να δούμε τι κάνει ο καθένας σε κάθε πλευρά του πλανήτη, και όμως οι πολίτες νιώθουν απομακρυσμένοι από τις κυβερνήσεις τους… » τόνισε.
«Δεν είναι δυνατόν να αποκοπούμε ο ένας από τον άλλον», είπε. «Η καλύτερη ελπίδα για πρόοδο σχετίζεται με ανοιχτές αγορές και δημοκρατία. Χρειαζόμαστε γενναίους πολιτικούς για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Θέλουμε μεγαλύτερους μισθούς για να έχουν οι εργαζόμενοι περισσότερα χρήματα να δαπανήσουν. Να ενθαρρύνουμε την επιχειρηματικότητα. Να δυναμώσουμε ένα κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας. Ο κόσμος χρειάζεται μια ευημερούσα και δημοκρατική Ευρώπη».
«…Η πρόοδος πρέπει να κερδηθεί από κάθε γενιά. Εικοσιπέντε αιώνες από τη στιγμή που η Αθήνα μας έδειξε το δρόμο… 250 έτη ως αμερικανικό έθνος, η πίστη μου στα δημοκρατικά ιδεώδη παραμένει αταλάντευτη. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είχε δίκιο. Η δικαιοσύνη είναι το κλειδί…» Τότε μπορεί να ανθίσει η καινοτομία και η δημιουργικότητα, είπε σε άλλο σημείο της ομιλίας του.
Ο Μπαράκ Ομπάμα, με τη χθεσινή ομιλία του, αλλά και κατά τη διάρκεια της θητείας του, απέδειξε πως είναι ένας σύγχρονος προοδευτικός ηγέτης που δεν κοιτάει προς τα πίσω, στο σκοτάδι της Ιστορίας, αλλά ανοίγει δρόμους με νέο όραμα για το μέλλον.