Εδώ και κάποιους αιώνες, οι κοινωνίες της Ευρώπης, προκειμένου να οικοδομήσουν την σύγχρονη δημοκρατία, έχουν λάβει τις αποφάσεις τους: Δεν είναι πια τα καπρίτσια του ηγεμόνα πάνω απ’ όλα. Ούτε οι ιδεοληψίες του μονάρχη. Δεν είναι καν οι αποφάσεις της πλειονοψηφίας των πολιτών.  Πάνω απ’ όλα είναι ο νόμος και η νομιμότητα. Γι’ αυτό, σε κάθε εκτροπή από την δημοκρατία, το πρώτο θύμα είναι ο νόμος. Έχουμε και αιματηρά παραδείγματα.

Η επικράτηση των ναζί στην Γερμανία, στηρίχθηκε στην αντίληψη ότι το κράτος δεν πρέπει να δεσμεύεται από τον νόμο. Μάλιστα, οι ναζί κατήγγελλαν την εφαρμογή του νόμου ως «νομοκρατία» και ονόμαζαν «ανελεύθερο», ως «αιχμάλωτο του νόμου», το κράτος που εφάρμοζε τον νόμο!

Και η φενάκη για την καταπάτηση της νομιμότητας εκ μέρους κάθε απολυταρχικής εξουσίας, πάντοτε η ίδια: Το «δημόσιο συμφέρον»! Μέχρι σημείου ώστε, η επίκληση του δημοσίου συμφέροντος στη θέση της νομιμότητας, να είναι ο «καθωσπρεπισμός» του φασίστα.

Ώσπου ήρθε ο νέος υπουργός δικαιοσύνης να διακηρύξει: «Δικαιοσύνη και πολιτική εξουσία πρέπει να είναι στην ίδια πλευρά της μάχης, απέναντι στους εχθρούς του δημόσιου συμφέροντος».

Σύμφωνα δηλαδή με τον υπουργό, η δουλειά της θεσμισμένης Δικαιοσύνης δεν είναι, σε αντίθεση με ότι γνωρίζουμε εδώ και κάποιους αιώνες, να απονέμει δικαιοσύνη με βάση το νόμο, αλλά να υπηρετεί την εκάστοτε αντίληψη της πολιτικής εξουσίας για το «δημόσιο συμφέρον»!

Πρόκειται για δήλωση η οποία, σύμφωνα με όσα παραθέσαμε, αποπνέει ανατριχιαστικό ολοκληρωτισμό του μεσοπολέμου. Γι’ αυτό, θα μπορούσε να είχε εκφωνηθεί από υπουργό δικαιοσύνης του Γ΄ Ραιχ, του Μουσολίνι και ίσως του Μεταξά. Όχι όμως από υπουργό δημοκρατικής πολιτείας.

Είναι ο λόγος για τον οποίο δεν τόλμησε να εκφωνήσει μία τέτοια δήλωση, ούτε καν υπουργός της δικτατορίας, τουλάχιστον από το 1972 και εφεξής. Αφού έκτοτε η δικτατορία επαγγελλόταν την επιστροφή στην δημοκρατία. Οπότε δεν θα ήταν πειστική αν συνέχιζε να μην επικαλείται τη νομιμότητα και στη θέση της εκτόξευε  τις φανφάρες για το «δημόσιο συμφέρον», τις οποίες επικαλέστηκε για να την καταργήσει.

Και παρ’ ότι η ιστορία δεν διδάσκει, κάτι ξέρουμε και από αυτήν: Ότι δεν υπάρχει ολοκληρωτικό, ακόμη και απολυταρχικό καθεστώς, το οποίο να μην υποχρέωσε την δικαιοσύνη να αυτοκαταργηθεί, μαζί με τη νομιμότητα.

Δυστυχώς η κυβέρνηση έχει αποδείξει επανειλημμένα, ότι διακατέχεται συλλογικά από μία τέτοια αντιδημοκρατική φαντασίωση. Γι’ αυτό και επιδίδεται σε συνεχείς εκδηλώσεις δολιοφθοράς κατά της δικαιοσύνης. Θυμίζουμε τη δήλωση του κ. Τσίπρα, ότι θεωρεί αδιανόητο να ακυρώσει το ΣτΕ τον νόμο, με τον οποίο η κυβέρνηση προσπάθησε να κλείσει τα μη ελεγχόμενα από αυτήν τηλεοπτικά κανάλια.  Θεωρούσε δηλαδή αδιανόητο, το να ταχθεί το δικαστήριο με τη νομιμότητα. Ή την δήλωση της τότε κυβερνητικής εκπροσώπου, με την ίδια αφορμή, ότι η εμμονή του ΣτΕ στην εφαρμογή του νόμου, δεν θα επέτρεπε να χρηματοδοτηθούν οι παιδικοί σταθμοί! Υπονοώντας ότι η νομιμότητα, δηλαδή η εφαρμογή των νομίμων ορίων στην αυθαιρεσία της εξουσίας, προσέβαλλε το «δημόσιο συμφέρον» και «έθιγε» από πάνω και τους φτωχούς!

Και αυτά παρ’ ότι, όπως μας έχουν πει οι σοφοί μας, η δημοκρατία είναι πρωτίστως το καθεστώς των ορίων. (Ιδίως του αυτοπεριορισμού). Όπου ο λαός μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, πλην όμως, οφείλει να γνωρίζει ότι δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Πόσω μάλλον, η πολιτική εξουσία. Άλλως, η έλλειψη ορίων οδηγεί στην ύβρη και από εκεί κατευθείαν στην τραγωδία. Και βεβαίως, ο κορυφαίος θεσμός  που μας προστατεύει από την ύβρη της πολιτικής εξουσίας, δηλαδή από την τάση της για υπέρβαση των ορίων, είναι η δικαιοσύνη. Διακατεχόμενος λοιπόν ο πρωθυπουργός από την αντιδημοκρατική φαντασίωση της άνευ ορίων εξουσίας, γι’ αυτήν ακριβώς την κρίσιμη δημοκρατική λειτουργία της Δικαιοσύνης, την αποκάλεσε «θεσμικό εμπόδιο»!

Άρα, δικαιολογείται και ο υπουργός Δικαιοσύνης να συμμερίζεται την διαστροφή του πρωθυπουργού για την Δικαιοσύνη. Και να θεωρεί και αυτός, μαζί με τον πρωθυπουργό, ότι η Δικαιοσύνη, αν θέλει να μην θεωρείται από την πολιτική εξουσία «θεσμικό εμπόδιο», πρέπει να υπηρετεί την σκοπιμότητα της τελευταίας και όχι τη νομιμότητα. Οπότε, την αντίληψη του πρωθυπουργού εκφράζει ο υπουργός, όταν δηλώνει ότι  «Δικαιοσύνη και πολιτική εξουσία πρέπει να είναι στην ίδια πλευρά της μάχης…».

Πλην αν τα πράγματα, ως προς τον υπουργό – για να μην τον αδικούμε – είναι πιο απλά. Ήτοι, να μην εκφράζει κάποια ολοκληρωτική πεποίθηση, αλλά να στερείται απλώς θεσμικής συνείδησης. Δηλαδή να αγνοεί ότι ο ρόλος της Δικαιοσύνης είναι η τήρηση της νομιμότητας και όχι της όποιας σκοπιμότητας. Η οποία μάλιστα βαφτίζεται, για λόγους «καθωσπρεπισμού», «δημόσιο συμφέρον». Και να επιδίδεται ανεπίγνωστα σε «θεσμικό σουσουδισμό», εκφωνώντας βαρύγδουπες εκφράσεις, όπως η έκφραση «δημόσιο συμφέρον», με την πεποίθηση ότι λέει «κάτι το σπουδαίο» ή «κάτι το ωραίον».  (Ο σουσουδισμός είναι ταυτόσημος και με το κιτς). Επ’ αυτού όμως δεν έχουμε απάντηση. Ήτοι, το αν η διακήρυξη του υπουργού είναι εκδήλωση ολοκληρωτικής αντίληψης ή σουσουδισμός, δεν το γνωρίζουμε.