Η εκλογή νέας ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ πρέπει να αποτελέσει αφετηρία για τη διαμόρφωση ενός νέου σοσιαλδημοκρατικού ριζοσπαστισμού.
1 Ενα ριζοσπαστικό, σοσιαλδημοκρατικό κόμμα οφείλει σήμερα να μην είναι κλειστό και αυτιστικό. Δεν πρέπει επίσης να χαρακτηρίζεται από πολιτικές αναβλητικότητας, επανάπαυσης και κατευνασμού. Πρέπει δραστήρια και επιθετικά να εφάπτεται με την κοινωνία, να είναι ανοιχτό και θελκτικό προς αυτήν, για να αντλεί με κίνητρα τα καλύτερα προοδευτικά στελέχη της που επιθυμούν να προσφέρουν στη δημόσια πολιτική.
2 Η εφαπτόμενη με την κοινωνία ριζοσπαστική σοσιαλδημοκρατία είναι κατ’ εξοχήν δημοκρατική, ανεκτική στη διαφωνία και τη διαφοροποίηση,. Δεν ανέχεται την αναξιοκρατία, τον νεποτισμό, τον φαβοριτισμό και την παρεοκρατία. Είναι πρωτίστως κόμμα ζωντανών δημοκρατικών διαδικασιών ανάδειξης των καλύτερων στελεχών και διαθέτει αξιοκρατικό μηχανισμό γι’ αυτό. Δεν είναι κόμμα αξιωματούχων και της παρέας του αρχηγού. Είναι κόμμα της κοινωνίας.
3 Η εφαπτόμενη με την κοινωνία σοσιαλδημοκρατία δεν είναι βέβαια και «κόμμα-εκκλησία». Οι πόρτες είναι ανοιχτές, αλλά αυτοί που θέλουν και μπορούν να προσφέρουν πρέπει να έχουν εγγράψει και μια καλώς εννοούμενη προϋπηρεσία στην κοινωνία. Στο επάγγελμά τους, στον δημόσιο διάλογο, στην κοινωνική τους προσφορά. Δεν μπορεί ένα ριζοσπαστικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα που επιδιώκει προοδευτικές μεταρρυθμίσεις με πραγματισμό να ανέχεται και να προωθεί αλεξιπτωτιστές, ανεπάγγελτους καριερίστες της τηλεοπτικής αγοράς, οι οποίοι αγνοούν τα προβλήματα των δημόσιων σχολείων, των δημόσιων νοσοκομείων, των πανεπιστημίων μας, της κοινωνικής πρόνοιας, των προβλημάτων των νέων και της έναρξης επιχειρηματικότητας.
4 Η εκλογή νέας ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ πρέπει να αποτελέσει αφετηρία μιας πολιτικής πλατφόρμας που θα περιέχει: α. την ιδεολογία και τις αξίες του νέου «σοσιαλδημοκρατικού ριζοσπαστισμού», β. τις δημόσιες πολιτικές στο πλαίσιο ενός «προοδευτικού πραγματισμού». Ο «πρώτος μεταξύ ίσων» ηγέτης πρέπει να σέβεται και να επικυρώνει τις τάσεις και την πολυφωνία και κυρίως να τις υπολογίζει και να τις θέτει σε διαβούλευση ενσωμάτωσης στη γραμμή του κόμματος. Εννοείται ότι όλα αυτά δεν πρέπει να γίνονται σε βάρος της κομματικής συνοχής.
5 Ο «νέος σοσιαλδημοκρατικός ριζοσπαστισμός» και ο «προοδευτικός πραγματισμός» σπάνε τα στεγανά και τις αθέμιτες προσοδοθηρίες στην οικονομία και την κοινωνία και απελευθερώνουν τις ευκαιρίες και τις δημιουργικές δυνάμεις της καινοτομίας στον δημόσιο και ιδιωτικό χώρο. Απελευθερώνουν τη δημιουργική επιχειρηματικότητα, προωθούν έναν άριστο συνδυασμό αποδοτικότητας και εξισωτισμού/κοινωνικής δικαιοσύνης. Σπάω τα στεγανά σημαίνει πόλεμος με τα αθέμιτα και τα διεφθαρμένα συμφέροντα που απομυζούν το Δημόσιο και πλουτίζουν παρασιτικά. Σημαίνει, επίσης, πόλεμο με την αντιαποδοτική γραφειοκρατία μέσα από την καλή νομοθέτηση στη βάση των αρχών της διαφάνειας, της αποδοτικότητας, της απελευθέρωσης των δυνάμεων της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας. Με συγκεκριμένα μέτρα, όχι με λόγια. Πρέπει η χώρα να περάσει από τον παρασιτισμό στην παραγωγή προστιθέμενης αξίας και συνακόλουθα θέσεων εργασίας.
6 Η πολιτική πλατφόρμα πρέπει να είναι εφαρμόσιμη και πραγματιστική. Δεν πρέπει να είναι έκθεση ιδεών. Πείθει το συγκεκριμένο, πείθει το πραγματικό, πείθει μια λύση που «επιβάλλεται» από την ανάγκη των προβλημάτων της πραγματικότητας. Διαφορετικά, λόγω του μεγάλου ελλείμματος αξιοπιστίας στο πολιτικό σύστημα, οι αποστάσεις που φαίνεται να έχει πάρει σημαντικό μέρος του προοδευτικού κόσμου από το πολιτικό σύστημα θα συνεχίσει να εντείνεται.
7 Προτείνω να προταχθούν στην πλατφόρμα αυτή 5 θέματα, κατά σειρά: φορολογικό και επενδυτικά κίνητρα, απελευθέρωση επιχειρηματικότητας με ειδική πρόνοια για τους νέους, χρήση γης και επιτάχυνση κτηματολογίου, θεσμικές αλλαγές σε εκπαίδευση – υγεία – πρόνοια (σκληρός πυρήνας του κοινωνικού κράτους), αλλαγές στη συνταγματική μηχανική και στο πολιτικό σύστημα.
Επένδυση στην αλληλεγγύη
8 Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στη συλλογική δράση, στις κοινότητες των Ελλήνων πολιτών, στην κοινή δράση για την αλληλεγγύη είναι στοιχεία που, αν και υπάρχουν μέσα στην ψυχοσύνθεση του Ελληνα, εντούτοις τα τελευταία χρόνια έχουν δώσει τη θέση τους σε αρνητικά χαρακτηριστικά που εξέθρεψε ο αεριτζίδικος πιστωτικός ελληνικός μικροκαπιταλισμός. Η ενθάρρυνση των προοδευτικών αξιών μέσα από την αναβίωση των κοινοτικού πνεύματος της αλληλεγγύη, που εκδηλώνεται σήμερα στον καιρό της σφοδρής οικονομικής κρίσης, είναι ένα φαινόμενο στο οποίο πρέπει να επενδύσουμε γενικότερα ως κοινωνία, να επενδύσει και το πολιτικό σύστημα.
Η ριζοσπαστική σοσιαλδημοκρατία, ως φορέας αυτών των αξιών της συλλογικότητας, της κοινοτικότητας και της κοινωνικής συνοχής, συνεχίζει να έχει απέναντί της σήμερα τον καταστροφικό για την κοινωνία λαθρεπιβατικό ατομισμό από τη μια πλευρά και από την άλλη έναν τυφλό, συνδικαλιστικού τύπου αριστεριτζίδικο αρνητισμό, που επενδύει μονίμως για την επιβίωσή του στην καταστροφή της χώρας.
O Θοδωρής Πελαγίδης είναι καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιά.