Δεν είμαι ειδικός της τεχνητής νοημοσύνης ή Α.Ι. σύμφωνα με τον διεθνή όρο. Ένας απλός χρήστης της είμαι, που συχνά καταφεύγεστις υπηρεσίες της, τόσο στη δουλειά του, όσο και στη διασκέδασή του. Συνεπώς, ό,τι ακούσετε συνοδεύεται από την προειδοποίηση, ότι πρέπει να το καταναλώσετε με επιφύλαξη και με υπευθυνότητα.
Ας πούμε λοιπόν ότι μια πεντηκονταετία πριν, ο χώρος στον οποίο μπορούσαμε να αναζητήσουμε γνώσεις, ιδέες και λύσεις στα προβλήματά μας περιοριζόταν στο κοινωνικό περιβάλλον μας, στη βιβλιοθήκη μας, στον έντυπο τύπο, στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση.
Με την έλευση του παγκόσμιου ιστού, όλα αυτά ανατράπηκαν άρδην. Υπάρχει πλέον ένας τεράστιος όγκος πληροφοριών που μας δίνει απαντήσεις σε κάθε σχεδόν ερώτημα. Δυστυχώς, όμως, μοιάζουμε με τον ναυαγό που κινδυνεύει να πεθάνει από δίψα, ενώ περιτριγυρίζεται από μια θάλασσα γνώσεων: Πολύ απλά, οι πληροφορίες είναι πολλές – πολύ περισσότερες απ’ όσες μπορούμε να επεξεργαστούμε – και το διαδίκτυο τις παρέχει χωρίς να μας ενημερώνει για τον τρόπο με τον οποίο συνδέονται, ή ποιες από αυτές είναι σχετικότερες με το έργο για το οποίο τις χρειαζόμαστε.
Με άλλα λόγια, είναι σαν να βρισκόμαστε μπροστά από ένα τεράστιο παζλ με κουκίδες· μας είναι διαθέσιμες, αλλά αγνοούμε τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους πρέπει να τις ενώσουμε, ώστε να παραχθεί μια εικόνα που να βγάζει νόημα.
Αυτή λοιπόν τη δουλειά, την κάνει για μας η Α.Ι.Παρέχει δηλαδή όλους τους λογικούς τρόπους με τους οποίους μπορούν να ενωθούν οι κουκίδες, ώστε η εργασία μας να ολοκληρωθεί.
Αν συγκαταλέγετε τον εαυτό σας στους πολέμιους αυτής της νέας τεχνολογίας, να είστε επιφυλακτικοί: Ενδέχεται να την έχετε ήδη χρησιμοποιήσει, χωρίς να το γνωρίζετε. Όποτε π.χ. πληκτρολογείτε στο youtube τον τίτλο ενός τραγουδιού, το youtube κάνοντας χρήση της Α.Ι, θα σας προτείνει, από τον ωκεανό τραγουδιών που υπάρχουν – τις κουκίδες που λέγαμε –ένα σωρό άλλα, που κατάλαβε ότι ταιριάζουν στα γούστα σας.
Μια λοιπόν από τις αντιρρήσεις που υπάρχουν για τη χρήση της Α.Ι. είναι ότι θα καταστρέψει την επινοητικότητα, τη φαντασίακαι – στην επιστήμη - την τυχαία ανακάλυψη.
Αξίζει για την τελευταία, να πούμε δυο λόγια. Όχι μόνον διότι σε αυτήν βασίζεται ένα πλήθος επιστημονικών ανακαλύψεων, αλλά και διότι μου δίνει την ευκαιρία να σας αποζημιώσω με ένα πολύ διασκεδαστικό παραμύθι του 16ου αιώνα.
Το παραμύθι μαςεξιστορεί την περιπέτεια τριών πριγκήπωντηςΣερεντίπ - όπως ονομαζόταν παλαιά η Κεϋλάνη, σε ένα ταξίδι τους στην Περσία. Βγαίνοντας λοιπόν οι τρεις πρίγκηπες από μια όαση, συνάντησαν έναν έμπορο που τους ρώτησε μήπως είχαν δει την χαμένη καμήλα του. Και ενώ οι ίδιοι δεν είχαν δει ποτέ τους καμήλα, τον υπέβαλαν σε μια σειρά τόσο εύστοχων ερωτημάτων (αν η καμήλα είναι κουτσή, αν είναι κουτσοδόντα, αν στη μια της πλευρά κουβαλά βούτυρο και στην άλλη μέλι, κι αν μεταφέρει μια γυναίκα) που ο άνθρωπος υποψιάστηκε, ότι για να περιγράψουν με τόση ακρίβεια, ένα ζώο πουυποτίθεται ότι δεν γνώριζαν, σίγουρα το είχαν κλέψει οι ίδιοι.
Έτσι οι πρίγκιπες οδηγήθηκαν στον βασιλιά της Περσίας Μπαχράμ, ο οποίος τους καταδίκασε σε θάνατο, κλείνοντας τ’ αυτιά του στις διαμαρτυρίες τους ότι ερωτήσεις τους, οφείλονταν στην παρατήρηση των ιχνών που άφησε η καμήλα πίσω της:
Ότι δηλαδή κατάλαβαν πως η καμήλα ήταν κουτσοδόντα, από το κενό που άφηνε η δαγκωματιά της στα χόρτα,
Ότι ήταν κουτσή, διότι η μια από τις οπλές της άφηνε λιγότερο βαθύ αποτύπωμα στην άμμο από ότι οι άλλες.
Ότι κουβαλούσε στη δεξιά πλευρά της βούτυρο και στην αριστερή της μέλι, διότι στη δεξιά πλευρά του δρόμου είχαν μαζευτεί μερμήγκια - που έτρωγαν το βούτυρο που έλιωνε, και στην αριστερή είχαν μαζευτεί μέλισσες - που έτρωγαν το μέλι που κυλούσε.
Ότι ο αναβάτης ήταν πιθανότατα άπειρος – ίσως λοιπόν μια γυναίκα; – διότι τα ίχνη του στην άμμο, ήταν σαν να είχε κουτρουβαλίσει από το ζώο.
Το παραμύθι μας, τελειώνει με happyend. Ένας χωρικός, που μόλις είχε μπει στην πόλη, κατέθεσε ότι συνάντησε στην έρημο μια γυναίκα να περιπλανιέται με την καμήλα της. Έτσι οι πρίγκηπες αθωώθηκαν και ο βασιλιάς τούς αναγόρευσε σε συμβούλους του για να επιβραβεύσει τη διορατικότητα με την οποία κατόρθωσαν να περιγράψουν κάτι, του οποίου την ύπαρξη αγνοούσαν.
Αν μετά από όλα αυτά, ανησυχείτε μήπως η Α.Ι. μάς κάνει τεμπέληδες, βρίσκοντας για λογαριασμό μας, όλους τις πιθανούς συνδυασμούς μεταξύ των δεδομένων,μάλλον ανησυχείτε άδικα. Ποιος μας καθησυχάζει; Όχι εγώ, αλλά ο μεγάλος Λουί Παστέρ, που είχε πει κάποτε, πως «Η τύχη βοηθά τα καλά προετοιμασμένα μυαλά». Να είστε λοιπόν βέβαιοι ότι ένα καλά προετοιμασμένο μυαλό, δεν θα γίνει οκνηρό από τη χρήση της. Αντιθέτως, θα βρει στην Α.Ι. ένα χρήσιμο εργαλείο, που θα το βοηθήσει να γίνει παραγωγικότερο.
΄Σχόλιο στην εκπομπή «Καθρέπτης» του Χρήστου Μιχαηλίδη, στο Α΄ Πρόγραμμα της ΕΡΤ