Θρυλική προεκλογική συγκέντρωση στην Κοζάνη Δυτικής Μακεδονίας, προ 25ετίας, περίπου, το 1994, νομίζω. Οι οπαδοί του ΠΑΣΟΚ φωνάζουν: «Αυτή η νίκη είναι του λαού». Και ο Ανδρέας Παπανδρέου απαντάει: «Είναι του λαού, ο λαός είναι κυρίαρχος, κανείς προνομιούχος σε αυτόν τον τόπο, κανείς, καμία δύναμη, κανένας θεσμός, μόνον ο λαός σε αυτήν την χώρα κυβερνά και καθορίζει την πορεία της προς το μέλλον».
Αυτήν την απάντηση «ακούω» ήδη να δίνει ο Αλέξης Τσίπρας σε «αυριανή» παρόμοια συγκέντρωση. Πιστεύει και αυτός πως «δεν υπάρχουν θεσμοί, υπάρχει μόνο ο Λαός». Τι σύμπτωση, όμως, τί τραγική σκέψη, το ίδιο είπε ο Τράμπ το 2016, οι Ντι Μάϊο-Σαλβίνι και ο Μπολσονάρο φέτος. Ο Ορμπάν δεν χρειάζεται να το πει, οι Ούγγροι, όπως και οι Πολωνοί το ζουν ήδη. Ο Λαϊκισμός μετά από Εκλογές «κυβερνά» ήδη το μισό κόσμο και ο Κομμουνισμός-Αυταρχισμός τον υπόλοιπο. Εκεί δεν χρειάζονται Εκλογές παρά μόνο σε «εισαγωγικά».
Ο Λαός!! Πέστε μου πως δεν …ανατριχιάζετε λίγο, μερικές φορές, όταν ακούτε την ..επίκληση. Πέστε μου πως δεν σκέφτεστε με τρόμο αυτούς που τον επικαλούνται συχνά και … φωναχτά. Προχθές «γιορτάσαμε» τη «Νύχτα των Κρυστάλλων» και την «Πτώση του Τείχους». Ίδια μέρα, 9/11, με 20 χρόνια διαφορά, στο όνομα του Λαού σφαγιάστηκε ένας Λαός, και υποδουλώθηκε ένας άλλος. Τραγικό και το γεγονός, πως μέσα σε όλα αυτά, «σκυλεύτηκε» και η λέξη, η έννοια της … Δημοκρατίας, Λαϊκής, Σοσιαλιστικής, αδιάφορο.
Ο Λαός, ο Δήμος, η Δημοκρατία. Ωραίες λέξεις, έννοιες σχεδόν ιερές , αλλά τόσο αδύναμες. Κάποτε, αφού είχαν αιματοκυλίσει το Λαό στη Γαλλία αποφάσισαν πως χρειάζεται κάτι για να συγκρατήσει τον Όχλο που ξημεροβραδιαζόταν μπροστά στις γκιλοτίνες. Το είπαν Κοινωνικό Συμβόλαιο και του έδωσαν την πανοπλία των Θεσμών, του Νόμου και της επιβολής, της ισχύος του μέσω της Δημόσιας Δύναμης. Νόμο και Τάξη το είπαν πολλοί και έδωσαν στο Κράτος το μονοπώλιο, την αποκλειστικότητα της χρήσης της Βίας.
Λάθος μέγα και πλάνη ασύγνωστη. «Το Κράτος είμαι Εγώ» είπε κάποιος Βασιλιάς. «Πόσες Μεραρχίες έχει ο Πάπας;» ρώτησε κάποτε ο Λένιν. Ο «Ρουβίκωνας» ζητάει ταυτότητα από την Αστυνομία και τα Εξάρχεια είναι «Αυτόνομο Κράτος». Η Δημοκρατία προστατεύεται όταν οι Θεσμοί λειτουργούν, δηλαδή μόνο όταν και αν οι εχθροί της το «επιτρέψουν», ή, έστω, το ανεχθούν. Και οι «εχθροί» δεν φορούν πάντα πηλήκια ή κράνη. Συχνά μιλούν με γλώσσα «διπλή», παίζουν με νοήματα, σπέρνουν την αμφιβολία και τη διχόνοια. Συχνά οι εχθροί το μόνο που χρειάζεται να κάνουν είναι να αμφισβητούν αν «υπάρχουν θεσμοί». Πάντα στο όνομα του … Λαού.