Πολύ λίγες χώρες μπόρεσαν να αντισταθούν στις σειρήνες της ακροδεξιάς και του λαϊκισμού. Η Ισπανία είναι μία από αυτές αν και χτυπήθηκε πολύ από την οικονομική κρίση.
Όταν έσκασε η φούσκα ακινήτων στη χώρα ολόκληρες πόλεις ερήμωσαν γιατί έκλεισαν τα εργοστάσια που έδιναν δουλειές στον κόσμο.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της πόλης Villacanas στην Καστίγια. Την ονόμαζαν την “πρωτεύουσα των πορτών “ της Ισπανίας γιατί εκεί δέκα εργοστάσια κατασκεύαζαν εκατομμύρια πόρτες κάθε χρόνο. Η ανεργία στην περιοχή των 10.000 κατοίκων δεν ξεπερνούσε το 2% . Οταν ξέσπασε η κρίση το 2008 τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν.
Ένα ένα τα εργοστάσια έκλειναν γιατί παρέλυσε η αγορά των ακινήτων. 3.000 άνθρωποι βρέθηκαν στο δρόμο και η ανεργία το 2012 είχε πια αγγίξει το 28% .
Η πόλη Villacanas έγινε και πάλι πρωτοσέλιδο αυτή τη φορά όμως ως  το σύμβολο της οικονομικής κρίσης της Ισπανίας.
Μιλώντας με πολιτικούς όρους όμως ή είδηση βρίσκεται σε αυτό που συνέβη την επόμενη μέρα ή μάλλον σε αυτό που δε συνέβη.
Αντίθετα με τις σκληρά χτυπημένες βιομηχανικές περιοχές των ΗΠΑ , της  Αγγλίας και της Γαλλίας , στην ισπανική αυτή πόλη δεν υπήρξε  ούτε κύμα λαϊκισμού , ούτε ξενοφοβίας . Δεν υπήρξαν  εθνικιστικές εξάρσεις και οι πολίτες δεν επαναστάτησαν εναντίον της παγκοσμιοποίησης.
Οι Ισπανοί εξακολούθησαν , παρά την βίαιη οικονομική πραγματικότητα και τη μαζική ανεργία να ψηφίζουν τα κεντρώα κόμματα .
Μια δεκαετία μετά την κρίση και στην Ισπανία δεν έχει κάνει ακόμα την εμφάνιση του ούτε ένα δυνατό  ακροδεξιό , λαϊκιστικό κόμμα . Δεν υπάρχει στην Ισπανία ένα αντίστοιχο  Εθνικό Μέτωπο ( Γαλλία – Λεπέν) ή μία  Εναλλακτική  για τη Γερμανία ή ένα κόμμα Ανεξαρτησίας με αρχηγό έναν ισπανό Φάρατζ.
Οι Ισπανοί δηλώνουν πως το μόνο που τους απασχολεί είναι να βρουν δουλειά και όχι πως θα διώξουν τους πρόσφυγες.
Δεν κατηγορούν τους μετανάστες , τους ξένους για αυτό που τους συμβαίνει και σίγουρα δεν πιστεύουν πως για τα δεινά τους φταίει η παγκοσμιοποίηση.
Οι Ισπανοί κατηγορούν μόνο τους πολιτικούς τους  για την οικονομική κρίση και δεν πιστεύουν σε ψεύτικες υποσχέσεις.
Επίσης αντίθετα με ότι συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες στην Ισπανία οι πολίτες δεν αμφισβητούν την μεγάλη οικονομική βοήθεια που παίρνουν εδώ και δεκαετίες από την ΕΕ. Οι αγρότες το αναγνωρίζουν όπως και οι εργάτες που επανεκπαιδεύονται με χρήματα που δίνει η ΕΕ.
Σε μία πρώτη ανάγνωση λοιπόν η Ισπανία με τα υψηλά ποσοστά ανεργίας , την κατάρρευση της σημαντικής αγοράς των ακινήτων , τα προβλήματα με τις τράπεζες , τους υψηλούς φόρους  και τις δραματικές περικοπές ,  αποτελεί τον καλύτερο στόχο των ακροδεξιών , ρατσιστικών κινημάτων. Τα δε σκάνδαλα διαφθοράς στα όποια είναι αναμεμιγμένη όλη η πολιτική ελίτ της χώρας δεν βοηθούν να υπάρξει εμπιστοσύνη στα παραδοσιακά κόμματα. Και οι μεταναστευτικές ροές προς την Ισπανία αυξήθηκαν πολύ. Το 1998  οι μετανάστες στη χώρα ήταν μόλις  το 3% . Μέχρι το 2008 έφτασαν το 13%, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη
Και όμως παρόλα αυτά  οι Ισπανοί επιμένουν παραδοσιακά και το μόνο κόμμα που εισπράττει την ψήφο διαμαρτυρίας είναι το αριστερό Ποδέμος.
Τα τελευταία τρία χρόνια έχει κάνει την εμφάνιση  του ένα ακροδεξιό κόμμα το Βοξ , το οποίο όμως δεν κατάφερε να πάρει πάνω από 0,2% , μικρότερο ποσοστό δηλαδή και από το κόμμα των Φιλόζωων.
Αναλυτές προσπαθούν το τελευταίο διάστημα να εξηγήσουν γιατί οι Ισπανοί ( και οι Πορτογάλοι και οι Ιρλανδοί φυσικά) αποτελούν την εξαίρεση στον θλιβερό κανόνα της ανόδου των ακροδεξιών κομμάτων και αντιλήψεων στην Ευρώπη και στην Αμερική.
Δεν καταλήγουν σε μία αιτία . Εκτιμούν όμως ότι τα σημάδια που έχει αφήσει πίσω της η πολυετής δικτατορία του Φράνκο έχουν παίξει σημαντικό ρόλο και τους κάνουν να αντιμετωπίζουν με καχυποψία και σκεπτικισμό τον ακροδεξιό αυταρχισμό με όποιον μανδύα και αν παρουσιάζεται.
Φυσικά έχει παίξει ρόλο και το γεγονός ότι οι μετανάστες που έφτασαν στην Ισπανία τα τελευταία χρόνια ανήκουν στην ίδια κουλτούρα με τους Ισπανούς και μιλούν ισπανικά  . Προέρχονται κυρίως από το Περού , τον Ισημερινό και άλλες λατινοαμερικάνικες χώρες.
Υπάρχουν όμως και βαθύτερες αιτίες για το γεγονός ότι οι Ισπανοί δεν στρέφονται στα ακροδεξιά κόμματα.
Πρώτον : δεν συνδέουν την εθνική τους ταυτότητα με το μεταναστευτικό. Γενικά το αίσθημα της εθνικής ταυτότητας δεν είναι πολύ ανεπτυγμένο στην Ισπανία , ίσως γιατί έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης  επί δεκαετίες από τον Φράνκο. Τότε το κίνημα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης είχε απαρνηθεί όλα τα εθνικά σύμβολα ( εθνικός ύμνος , σημαία κ.λ.π) . Το βλέμμα τους ήταν στραμμένο στην ενωμένη Ευρώπη και ακόμα και σήμερα η καρδιά τους και το μυαλό τους βρίσκεται στην Ευρώπη και την ΕΕ. Αυτό δεν έχει αλλάξει στην Ισπανία. Σύμφωνα με τελευταία έρευνα μόνο το 10% των Ισπανών θέλει να εγκαταλείψει την ΕΕ. Το ποσοστό φτάνει το 22% στη Γαλλία.
Τα αυτονομιστικά κινήματα επίσης παίζουν ρόλο. Βάσκοι και Καταλανοί μιλούν για τη δική τους εθνική ταυτότητα , έτσι πολύ δύσκολα θα μπορέσει ένα ακροδεξιό κόμμα να μιλήσει για μία εθνική ταυτότητα όπως κάνει η Λεπέν στη Γαλλία ή ο Βίλντερς στην Ολλανδία , ακόμα και η Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα.
Ο δεύτερος εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας είναι ότι η Ισπανία έχει ένα εξαιρετικό   δημόσιο σύστημα υγείας και παιδείας που κρατάει τον κοινωνικό ιστό  ισχυρό σε στιγμές κρίσης.
Οι αναλυτές καταλήγουν λοιπόν , σύμφωνα με τους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς , στο ασφαλές συμπέρασμα ότι στην Ισπανία δεν θα υπάρξει δυνατό ακροδεξιό κόμμα στο μέλλον και αυτή η χώρα θα συνεχίσει να αποτελεί την εξαίρεση για πολλά χρόνια ακόμα όσο και αν η κρίση καλά κρατεί και εκεί.