Οι ψυχές της Σοσιαλδημοκρατίας

Γιώργος Σιακαντάρης 28 Μαρ 2015

Πριν μερικές μέρες έγινε μια εκδήλωση με θέμα «Η Ελλάδα στην κρίση και η ανάγκη για ένα σύγχρονο Σοσιαλδημοκρατικό Φορέα». Εκεί συζητήθηκαν οι λόγοι για τους οποίους στην Ελλάδα οι δυνάμεις της κατακερματισμένης  «κεντροαριστεράς» κινούνται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Την ίδια μέρα κυκλοφόρησε μια μελέτη με τίτλο «Αλληλεγγύη και προσαρμογή στην Ελλάδα της κρίσης», που υπογράφουν οι καθηγητές Τάσος Γιαννίτσης και Σταύρος Ζωγραφάκης, στην οποία μεταξύ των πολλών φορολογικών ανισοτήτων, οι ερευνητές κατέδειξαν ότι το 10% των φτωχότερων νοικοκυριών είχε την πενταετία της κρίσης απώλεια εισοδήματος της τάξεως του 86%, την ίδια στιγμή που οι απώλειες του 30% των υψηλότερων εισοδημάτων δεν ξεπέρασαν το 17%-20%!

Τα δυο αυτά γεγονότα δεν είναι άσχετα μεταξύ τους. Η αδυναμία της ιδιότυπης ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας (ΠΑΣΟΚ) – και της ευρωπαϊκής φυσικά- να μιλήσει για τις κοινωνικές ανισότητες, που αυξήθηκαν κατά την περίοδο του Μνημονίου, είναι η κύρια αιτία της εκλογικής της αποτυχίας. Όσο αυτός ο χώρος στήνει στον τοίχο την κοινωνία των άνισων και της κουνάει το δάκτυλο, δεν θα έχει κανένα μέλλον. Η άλλη πλευρά, αυτή της Ανανεωτικής Αριστεράς (ΔΗΜΑΡ), έθεσε σωστά το ζήτημα των ανισοτήτων, αλλά η άρνησή της να κυβερνήσει και να διαλεχτεί, όχι αναγκαστικά να συμφωνήσει σ’ όλα με τους υπόλοιπους, είναι η αιτία της δικής της εξαφάνισης.

Είναι γνωστός ο προβληματισμός για τις δυο ψυχές του ΠΑΣΟΚ, την εκσυγχρονιστική και τη λαϊκή του ψυχή. Η ενότητα των δυο μετέτρεψε αυτό το κόμμα σε κυρίαρχο συνασπισμό εξουσίας. Στη σημερινή πολιτική πραγματικότητα ο σοσιαλδημοκρατικός  χώρος χρειάζεται δυο άλλες ψυχές. Αυτή είναι η πασοκική ψυχή που υποστήριζε ότι δεν μπορεί να υπάρχει κοινωνία ευημερίας χωρίς  αυτή να στηρίζεται σ’ ένα ισχυρό κράτος πρόνοιας, το οποίο όμως στρεβλώθηκε από τον κρατισμό. Η άλλη ψυχή ήταν αυτή που αναφέρονταν στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ανισότητες. Εκπρόσωπός της ήταν η Ανανεωτική Αριστερά (ΔΗΜΑΡ). Και οι δυο τελείωσαν ως αυτόνομοι κομματικοί πόλοι, όχι όμως ως ιδεολογικοί και πολιτικοί χώροι. Η ενότητα των δυο ψυχών, σε πρώτη φάση μέσα από την ομοσπονδοποίηση  τους και τη συνεργασία τους με ανέντακτους και κεντροαριστερούς από το Ποτάμι,  αποτελεί το πρώτο βήμα για τη συγκρότηση του σοσιαλδημοκρατικού φορέα.

Ο Χέγκελ έγραφε, «η ζωή του πνεύματος δεν είναι εκείνη που φοβάται τον θάνατο και προφυλάσσεται από τον αφανισμό, αλλά εκείνη που τον αντέχει και τον διατηρεί μέσα της». Η ζωή του πνεύματος της ελληνικής Σοσιαλδημοκρατίας θα προκύψει μέσα από το νέο που αντέχει και διατηρεί μέσα του το θάνατο του παλιού.