Οι εκλογές για την ανάδειξη αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβουλιο  2024 έχουν τεράστια σημασία. Διεξάγονται μέσα σ' ένα εντελώς επισφαλές διεθνές περιβάλλον (Ουκρανία, Γάζα, έτος προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ). Αλλά και στην ίδια την Ενωμένη Ευρώπη των 27, οι εξελίξεις είναι  πολύ δραματικές. Το ζητούμενο είναι η σημαντική άνοδος της ακροδεξιάς και η απάντηση που δίνουν οι δυνάμεις του συνταγματικού τόξου. Η άνοδος της ακροδεξιάς αν συνδυαστεί με την κρίση του μεταναστευτικού ζητήματος και μια πιθανή εκλογή του Ν.Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, δημιουργούν ένα  πολύ επικίνδυνο -εκρηκτικό κοκτέιλ αποσταθεροποίησης που υπό προϋποθέσεις μπορεί να οδηγήσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα σε αδιέξοδο.

Υπ' αυτό το πρίσμα, οι επερχόμενες ευρωεκλογές είναι πολύ κρίσιμες για το μέλλον της Ευρώπης. Μέσω της "Μεταρρύθμισης", θα ανιχνεύσουμε τις προτιμήσεις- διαθέσεις του ευρωπαϊκού εκλογικού σώματος, το επόμενο εξάμηνο, ώστε το αναγνωστικό κοινό να έχει μια όσο το δυνατόν πληρέστερη ενημέρωση για την επερχόμενη αναμέτρηση. Προς διευκόλυνση του αναγνώστη, ώστε να αποκτήσει μια όσο το δυνατόν ευκρινέστερη εικόνα για τις ευρωεκλογές 2024, θα παραθέσουμε τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών 2019 (Ο πρώτος αριθμός θα δείχνει το ποσοστό του  που έλαβε κάθε κόμμα, ενώ ο δεύτερος αριθμός, εντός παρενθέσεως, τις έδρες που έλαβε κάθε κόμμα. Σύνολο εδρών :751)

1) EPP (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, στο οποίο μετέχει από την Ελλάδα η Νέα Δημοκρατία) 21 (182)

2) S&D (Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, στην οποία μετέχει από την Ελλάδα το ΠΑΣΟΚ) 18,5 (154)

3) RENEW EUROPE (Aνανεώστε την Ευρώπη. Στην ομάδα αυτή μετέχει από τον Μάιο 2022, ο διαγράφεις από την Νέα Δημοκρατία ευρωβουλευτής Γιώργος Κύρτσος) 13 (108)

4) GREENS/EUROPEAN FREE ALLIANCE (Πράσινοι/ Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία) 11,7 (74)

5) ID (Ταυτότητα και Δημοκρατία) 10,8 (73)

6) ECR (Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές, στους οποιους μετέχει από την Ελλάδα η Ελληνική Λύση) 8,2 (62)

7) THE LEFT GROUP IN THE EUROPEAN PARLIAMENT -GUE/NGL(LEFT): Η αριστερή ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Ενιαία Ευρωπαϊκή Αριστερά / Βορειοευρωπαϊκή Πράσινη Αριστερά (Αριστερά) στην οποία μετέχουν από την Ελλαδα ο ΣΎΡΙΖΑ  και η Νέα Αριστερά) 6,5 (41)

8) ΝΙ (Μη εγγεγραμμένοι)  4,8 (57)

9) Άλλα κόμματα 5,5

Τον Ιανουάριο 2020 η Μεγάλη Βρετανία αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οπότε τα μέλη της μειώθηκαν από 28 σε 27. Εξ αυτού του λόγου μειώθηκαν οι  έδρες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από 751 σε 705. Έτσι, ανακατανεμήθηκαν η κοινοβουλευτική δύναμη  αλλά και τα ποσοστά των  ομάδων  ως εξής:

1) EPP                     22,6 (187)

2) S&D                    18,9 (148)

3) RENEW              12,3 (97)

4) ID                       11,5 (76)

5) GREENS/EFA    11,2 (68)

6) ECR                  8,1 (62)

7)LEFT                     7 (40)

8) NI                        4,3(27)

9) Άλλα κόμματα    4,1

Το europeelects.eu δημοσίευσε τον Δεκέμβριο 2023 τις τάσεις του συνόλου των εκλογικών σωμάτων των 27 χώρων- μελών της ΕΕ ενόψει των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2024. Σύμφωνα με αυτές, οι ομάδες λαμβάνουν (Οι έδρες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι 720 δηλαδή 31 λιγότερες από τις ευρωεκλογές 2019):

1) EPP                   22,8 (179) 

2) S&D                   17,9 (142)

3) ID                        12,1 (93)

4) ECR                    11,1 (81)

5) RENEW               10,4 (84)

6) GREENS /EFA        7 (49)

7) LEFT                      5,7 (36)

8) Μη ενταγμένα κόμματα σε ομάδα (NA)                6,9 (6)

9) NI                          6,2 (50) 

Το EPP παραμένει πρώτο, ενισχύοντας τα ποσοστά του κατά 1,8 συγκριτικά με το 2019, ενώ χάνει μόλις 3 έδρες. Το S&D πέφτει  κατά 0,6, ενώ χάνει και 12 έδρες. Ο μεγάλος κερδισμένος των τάσεων Δεκεμβρίου 2023, είναι η ομάδα ID όπου στεγάζονται μεταξύ των άλλων, τα μεγάλα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης: Η Λέγκα του Μ. Σαλβίνι, η οποία είχε πρωτεύσει στις ευρωεκλογές 2019 στην Ιταλία με ποσοστό 34,3%. Ο Εθνικός Συναγερμός (RN) της Μ.Λεπέν, ο οποίος έχει πρωτεύσει κατά τις δύο τελευταίες  ευρωεκλογικές αναμετρήσεις στην Γαλλία (2014, 2019), αν και με μειωμένα ποσοστά το 2019 (23,3), έναντι του 2014 (οπότε είχε κατέλθει υπό την επωνυμία Εθνικό Μέτωπο και είχε λάβει 24,9). Η ΑfD (Εναλλακτική για την Γερμανία) είχε λάβει 11% στις ευρωεκλογές 2019. Η επιτυχία του ID δεν είναι μόνο ότι αυξάνει τα ποσοστά (ανέρχεται κατά 1,3) και τις έδρες του (κερδίζει 20 επιπλέον) συγκριτικά με το 2019. Το σημαντικότερο όλων είναι ότι ανέρχεται στην τρίτη θέση από την πέμπτη που βρισκόταν τό 2019, εκτοπίζοντας από την τρίτη θέση το RENEW, το οποίο υποστηρίζει ο Γάλλος πρόεδρος Ε. Μακρόν, ξεπερνώντας παράλληλα και τους Πράσινους. Στους κερδισμένους των τάσεων ανήκει το ευρωσκεπτικιστικό ECR, το οποίο καταγράφει αλματώδη άνοδο 2,9 μονάδων, προσθέτοντας 19 έδρες στην κοινοβουλευτική του ομάδα. Η μεγάλη όμως επιτυχία  του ECR είναι ότι ανεβαίνει στην τέταρτη θέση από την έκτη που βρισκόταν τό 2019, αφήνοντας πίσω του το RENEW και τους Πράσινους. Σοβαρή ήττα για τον Πρόεδρο Μακρόν αλλά και  συνολικότερα για την μετριοπαθή Ευρώπη η υποχώρηση του RENEW τόσο σε έδρες (-24) όσο και σε ποσοστά (-2,6). Υπ' αυτό το πρίσμα δεν είναι καθόλου τυχαία η συντριπτική απόσταση των 10 μονάδων που χωρίζει το RENAISSANCE-LREM του Προέδρου Μακρόν (21%) από το RN (31%) της Λεπέν, στην πιο πρόσφατη δημοσκόπηση της εταιρίας Odoxa για τις γαλλικές ευρωεκλογές. Υπενθυμίζουμε ότι η διαφορά LREM (22,4) – RN (23,3) το 2019 ήταν μόλις 0,9%. (Το πρόβλημα με το LREM δεν είναι ότι χάνει 1,4%. Το σημαντικό είναι ότι το RN προσθέτει 7,7 μονάδες στο ποσοστό του 2019). Το RENEW είναι πλέον πέμπτο κατρακυλώντας από την τρίτη θέση που βρισκόταν το 2019. Ακόμη χειρότερη είναι η εικόνα για τους Πράσινους οι οποίοι υφίστανται συντριπτική ήττα καθώς χάνουν 4,7 μονάδες και 25 έδρες, ευρισκόμενοι πλέον στην έκτη θέση από την τέταρτη που βρίσκονταν το 2019.Εαν η τάση αυτή επιβεβαιωθεί, τότε θα πρόκειται  περί ιστορικής ήττας των Πρασίνων. Μικρή πλέον απόσταση τους χωρίζει από την Αριστερά (μόλις 1,3 μονάδες), η οποία και αυτή βρίσκεται σε πτώση τόσο σε ποσοστά (-0,8) όσο και σε έδρες (-5) ευρισκόμενη σταθερά στην τελευταία θέση. Συμπερασματικά κοιτώντας τις τάσεις Δεκεμβρίου 2023, θα παρατηρήσουμε ότι υπάρχει μια σοβαρή μετατόπιση του εκλογικού σώματος προς την δεξιά και (κυρίως) προς την ακροδεξιά του πολιτικού φάσματος. Σε αντιδιαστολή, ό,τι κινείται αριστερότερα του EPP είτε υποχωρεί (S&D), είτε ηττάται σοβαρά (RENEW, GREENS), είτε περιθωριοποιείται (Αριστερά).

Οι κερδισμένοι κατά φθίνουσα σειρά:

1)ECR.   2,9

2)EPP.    1,8

3)NI.        1,4

4)NA.       1,4

5)ID.       1,3

Οι  χαμένοι κατά φθίνουσα  σειρά:

1)GREENS.   4,7

2)RENEW.     2,6

3)LEFT.        0,8

4)S&D.         0,6

Από τα παραπάνω συνάγουμε ότι  στην λίστα των κερδισμένων, οι περισσότερο κερδισμένοι είναι οι ECR και οι λιγότερο κερδισμένοι οι ID

Επίσης, στην λίστα των χαμένων, οι περισσότερο χαμένοι είναι οι GREENS και οι λιγότερο χαμένοι είναι οι S&D.

Το politico.eu δημοσιεύει επί  σχεδόν καθημερινής βάσεως, πρόβλεψη της κατανομής των εδρών  στις 27 χώρες -μέλη της ΕΕ ενόψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου 2024. Σύμφωνα με τη μέτρηση της 5/1/24 τα κόμματα λαμβάνουν (εντός παρενθέσεως οι έδρες που είχαν λάβει τα κόμματα το 2019):

1)EPP         171(182)

2)S&D.         141(154)

3)ID.                90(73)

4)RENEW.     82(108)

5)ECR.           78(62)

6)GREENS.    43(74)

7)LEFT.          32(41)

8)NI.              43(57)

9)NΑ             40

Με μικρές αποκλίσεις, η εικόνα παραμένει ίδια, όπως και στην πρόβλεψη του europe elects.To σημαντικό και σε αυτήν την  πρόβλεψη είναι ότι το ID πλέον είναι καθαρά τρίτο συμβολίζοντας με τον πιο ανάγλυφο τρόπο την στροφή της Ευρώπης προς τα ακροδεξιά. Η διαφορά σε σχέση με τις τάσεις του europeelects είναι ότι το RENEW,στην παρούσα, έρχεται τέταρτο, χωρίς όμως να ανακόπτει την καθοδική του πορεία. Στους κερδισμένους και το ECR,το οποίο αυξάνει κατά 16 τις έδρες του, απειλώντας το σε καθοδική τροχιά ευρισκόμενο RENEW. Εκ των πραγμάτων πάντως ID και ECR επειδή είναι όμοροι ιδεολογικά χώροι και επειδή οι βασικοί τους αντίπαλοι, Λαϊκοί και Σοσιαλιστές, ανήκουν στους χαμένους, θα πληθύνουν οι φωνές προσέγγισης, έτσι ώστε να σπάσουν την κυριαρχία του" ευρωπαϊκού κατεστημένου". Σε περίπτωση συμμαχίας ή και ενοποίησης ID και ECR, τότε το ευρωσκεπτικιστικό μέτωπο θα καταστεί δεύτερη δύναμη στο Κοινοβούλιο (απειλώντας τους Λαϊκούς για την πρώτη θέση και εκτοπίζοντας τους σοσιαλιστές από την δεύτερη θέση) με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους συσχετισμούς στα κοινοτικά όργανα. Πάντως πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχει μέσα στους Λαϊκούς μια τάση προσέγγισης με το ECR. Η πρόβλεψη του politico.eu είναι καμπανάκι συναγερμού για τους Λαϊκούς και τους Σοσιαλιστές, αφού χάνουν 11 και 13 έδρες αντιστοίχως. Η εικόνα επερχόμενης συντριβής των Πράσινων και η νέα κάμψη της ήδη πολύ χαμηλής επιρροής της Αριστεράς, επιβεβαιώνεται και από το politico.eu. Έτσι, η στάση που θα τηρήσουν οι ευρωβουλευτές που δεν είναι εγγεγραμμένοι η δεν ανήκουν σε κόμματα αναγνωρισμένα από τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (σύνολο 83 σύμφωνα με το politico.eu) θα είναι κρίσιμης σημασίας για το μέλλον του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.