Τώρα που η περιπέτεια της κρίσης κλείνει τον κύκλο της, ένα νέο πολιτικό περιβάλλον αρχίζει να αποκρυσταλλώνεται. Βασικό χαρακτηριστικό του, ο διπολισμός.
Δύο ισχυρά κοινωνικά και ιδεολογικά ρεύματα, από καιρό διαμορφωμένα, καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο φάσμα της πολιτικής. Η αντιστοίχισή τους με τις δυνάμεις που εκφράζουν δεν εδράζεται κατ’ ανάγκη στις διαιρέσεις του παρελθόντος. Στην πραγματικότητα, ανασυντάσσονται στη βάση καινούργιων προσεγγίσεων, στόχων, συνθέσεων και αντιθέσεων. Οι παλιές συνταγές θεωρούνται ξεπερασμένες. Οι νέες ιδέες κερδίζουν έδαφος. Οι μαρμαρωμένοι κομματικοί μηχανισμοί εξασθένισαν.
Ο σκληρός πυρήνας της Δεξιάς και της Αριστεράς έχει μειωμένη εμβέλεια. Η ιδεολογική αγκύλωση και των δύο αναδεικνύει την αξία του αποκαλούμενου Κέντρου. Άλλωστε, σ’ αυτό συγκλίνουν τα πιο δυναμικά κοινωνικά στρώματα. Επιπλέον, η πρακτική αριθμητική σοφία δείχνει ότι η κυριαρχία διασφαλίζεται στο Κέντρο. Ο ζωτικός χώρος του, εξάλλου, αποτελεί στρατηγική επιδίωξη των συντελεστών του διπολισμού.
Απαραίτητη διευκρίνιση: διπολισμός και δικομματισμός δεν ταυτίζονται. Στα δίπολα συνυπάρχουν δυνάμεις με διαφορετικές καταβολές και σημάνσεις. Οι αναδιατάξεις στις πρόσφατες εκλογές το επιβεβαιώνουν.
Φαίνεται πλέον καθαρά πως η Κεντροδεξιά και η Κεντροαριστερά αναζητούν επίκαιρη ταυτότητα. Προφανώς, αμφότερες συνειδητοποιούν ότι στην εποχή μας ‘πρόοδος’ και ‘συντήρηση’ επαναθεμελιώνονται. Τα παραδοσιακά υποδείγματα αποδεικνύονται σε μεγάλο βαθμό παρωχημένα. Για παράδειγμα, η οικονομία της αγοράς, οι ιδιωτικοποιήσεις, η επιχειρηματικότητα, που άλλοτε θεωρούνταν συντηρητικές επιλογές, σήμερα είναι κατ’ εξοχήν προοδευτικές.
Ως εκ τούτου, καίριο ζήτημα αποτελεί η εναρμόνιση με τις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις. Οι δυνάμεις που βρίσκονται σε δυσαρμονία με αυτές, όποιον τίτλο κι αν διεκδικούν, στην ουσία είναι συντηρητικές. Η ανάγνωση της ζώσας πραγματικότητας προϋποθέτει ριζική απεξάρτηση από τις ιδεολογικές και πολιτικές αποσκευές του παρελθόντος.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Αλέξης Τσίπρας -το νέο ζευγάρι του διπολισμού- θα κριθούν από το εάν καταφέρουν να εκφράσουν τη νέα εποχή. Η επιτυχία του πρώτου οφείλεται στο ότι επιχειρεί να ενσαρκώσει μια εκδοχή Εμανουέλ Μακρόν στην Ελλάδα. Ενώ του δεύτερου έγκειται στη δυνατότητά του να εδραιωθεί στον χώρο που επί δεκαετίες κυριαρχούσε το ΠΑΣΟΚ.
Ο πρωθυπουργός θα δοκιμαστεί στο σκληρό πεδίο της κυβερνητικής πολιτικής και της αποτελεσματικότητας. Οι πρώτες μέρες της θητείας του αποδεικνύουν ότι έχει συγκροτημένο μεταρρυθμιστικό σχέδιο, επαρκή προετοιμασία, μεθοδικότητα και διαχειριστική αντίληψη.
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αν και ηττήθηκε στις εκλογές, πέτυχε στρατηγική νίκη, καταλαμβάνοντας την κοινωνική και εκλογική βάση της επονομαζόμενης Κεντροαριστεράς. Το στοίχημα που κέρδισε τον καθιστά ισχυρό παίκτη. Ωστόσο, όλα θα εξαρτηθούν από την ικανότητά του να διαμορφώσει και να αφομοιώσει έναν νέο πολιτικό εαυτό. Η προσαρμογή του στον καινούργιο ρόλο είναι σύνθετο και δύσκολο εγχείρημα. Απαιτεί χρόνο και κατάλληλη προπαρασκευή – έκδηλη ήταν η αμηχανία του στις προγραμματικές δηλώσεις.
Συνεπώς, οι πρωταγωνιστές του διπολισμού, Μητσοτάκης-Τσίπρας, θα δώσουν ο καθένας τις δικές του εξετάσεις σε μια περίοδο που όλα αλλάζουν.