Θα έπρεπε να είναι παράταιρο, όσο οι φωτιές μαίνονται ακόμα, περιουσίες και περιβάλλον καταστρέφονται, ζωές κινδυνεύουν, να μιλάμε για πολιτική. Κι όμως, στην πράξη οι περισσότεροι αυτό κάνουμε. Είναι αναπόφευκτο. Έχουμε συνηθίσει να εργαλειοποιούμε τα προβλήματα, να τα ερμηνεύουμε ανάλογα με την κομματικο-ιδεολογική μας ταυτότητα, και οι πολιτικές τους επιπτώσεις να μας απασχολούν περισσότερο από αυτά τα ίδια. Κι αυτό είναι μέρος μόνον του προβλήματος.

Έχω σχηματίσει από καιρό την πεποίθηση ότι στην Ελλάδα, σε κάθε αλλαγή κυβέρνησης, τις εκλογές (με εξαίρεση ίσως την πρώτη νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981) δεν τις κερδίζει η αντιπολίτευση, αλλά τις χάνουν οι εκάστοτε κυβερνώντες. Και κάθε φορά τις χάνουν όχι τόσο επειδή η διακυβέρνησή τους έχει συσσωρεύσει δεινά πάνω στη χώρα, αλλά από την αποδόμηση της αξιοπιστίας τους

.
Και πώς είναι δυνατόν το κόμμα που θεωρήθηκε αναξιόπιστο και μαυρίστηκε πανηγυρικά στις προηγούμενες εκλογές να θεωρείται πιο αξιόπιστο τώρα; Μια πρόχειρη απάντηση είναι η λήθη. Έχει περάσει κάποιος καιρός, η παλιότερη «αγανάκτηση» για τον χειρισμό των πραγμάτων έχει ξεθωριάσει, στο εκλογικό σώμα έχει προστεθεί μια νέα γενιά πολιτών.

Αυτή όμως η εξήγηση όμως από μόνη της δεν είναι αρκετή. Η λήθη δεν θα ήταν δυνατή αν δεν υπήρχε η αποστασιοποίηση. Σαν να είμαστε θεατές ενός πολιτικού φεστιβάλ, όπου οι εναλλαγές των θιάσων στην σκηνή σπάνε την μονοτονία μας, και μια αύρα φρεσκάδας έρχεται να μας χαϊδέψει σε κάθε αλλαγή τ αυτιά. Στην πράξη όμως είμαστε αμέτοχοι. Αυτό που θέλουμε βασικά είναι να χαλαρώνουμε, να ακούμε μόνον καλά νέα. Φυσιολογικό είναι.

Τα πραγματικά νέα όμως δυστυχώς δύσκολα μπορούν να είναι καλά. Είμαστε μια χώρα που, παρά τις όποιες μέχρι στιγμής επιτυχίες της (μεταπολεμική ανάπτυξη, είσοδος στην ΕΕ), βαδίζει επί ξυρού ακμής. Τα προβλήματα μπροστά μας είναι πολλά και μεγάλα. Τεράστια θα έλεγα : Οικονομία, ανάπτυξη, εθνικό και ιδιωτικό χρέος, δομικά κοινωνικά ζητήματα, υποδομές, υπογεννητικότητα, πανδημίες, ισχυροί εθνικοί κίνδυνοι. Προτιμούμε να τα προσπερνάμε. Ακόμα περισσότερο, προτιμούμε να τα θεωρούμε ανύπαρκτα, ώσπου να σκάσουν στα χέρια μας, να έρθει μια πραγματική κρίση ή ένα βαρύ μνημόνιο να τραβήξει μια γερή κλωτσιά στον εφησυχασμό μας. Δεν μπορούμε πάντα να κρύβουμε το κεφάλι μας στην άμμο.

Τι συνέβη στην προκειμένη περίπτωση των πυρκαγιών ; Δόθηκε (με τις δηλώσεις του Υπουργού) για μια ακόμα φορά η εντύπωση ότι «είμαστε θωρακισμένοι». Μια ζαριά ήταν. Αν οι πυρκαγιές εξελισσόταν ομαλά, τα εύσημα φυσικά θα ανήκαν στην κυβέρνηση. Όμως δεν εξελίχθηκαν έτσι. Και βρίσκεται φυσιολογικά σε θέση άμυνας απέναντι στην κατακραυγή, έχοντας δώσει και ισχυρά πατήματα αμφισβήτησης της αξιοπιστίας της. Τι κι αν οι καταστάσεις ήταν ιδιαίτερα δύσκολες (ίσως και πρωτοφανείς), τα μέσα – αναγκαστικά – περιορισμένα, τα προβλήματα του κρατικού μηχανισμού χρόνια ; Άλλα είχε υποσχεθεί. Και, παρά την πρωθυπουργική συγνώμη για τις τυχόν αστοχίες, φοβάμαι ότι τα ουσιαστικά μαθήματα από το θλιβερό συμβάν θα είναι ανύπαρκτα. Νάδα.

Δεν μου αρέσει να απαξιώνω συλλήβδην τον πολιτικό κόσμο. Άλλωστε, μ? αυτούς πορευόμαστε 200 χρόνια τώρα. Θέλω όμως να κάνουμε ένα πείραμα. Να δοκιμάσουμε αν αντέχουμε – σαν κυβέρνηση, αντιπολίτευση, κόμματα, πολιτικές και κοινωνικές κινήσεις, αλλά κυρίως σαν λαός – τις αλήθειες. Να αφήσουμε στην άκρη το χάιδεμα των αυτιών, τα τσιτάτα και τις βεβαιότητες. Να μάθουμε να παντρεύουμε την απαισιοδοξία της γνώσης με την αισιοδοξία της θέλησης, όπως πρότεινε και ο Γκράμσι. Αλλά προσοχή ! Αυτό κρύβει μια παγίδα. Δεν θα μπορούμε πια να είμαστε παθητικοί, στο ίδιο έργο θεατές. Θα απαιτείται και η δική μας συμμετοχή. Και – ποιος ξέρει – ίσως οι αλήθειες μας απελευθερώσουν, ίσως βοηθήσουν να λύσουμε κάποια από τα χρόνια κοινωνικά και πολιτικά μας προβλήματα.

Δημοσιεύτηκε στο Social Lib