Οι πατέντες κι εμείς

Γιάννης Μεϊμάρογλου 08 Μαϊ 2021


Με την κορύφωση του εγχειρήματος του εμβολιασμού του γενικού πληθυσμού, η μάχη κατά της πανδημίας περνάει στην κρισιμότερη φάση της. Η νίκη κατά του κορωνοϊού εξαρτάται κυρίως από το ποσοστό των πολιτών που θα εμβολιαστεί, όχι μόνο σε κάθε χώρα ή σε κάθε ήπειρο ξεχωριστά, αλλά συνολικά σε όλο τον πλανήτη. Κανείς δεν μπορεί να νιώθει ασφαλής στον τόπο του όσο θα υπάρχουν ακόμα μέρη εκτεθειμένα στον αόρατο εχθρό. Το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι τώρα η ανακάλυψη ενός αποτελεσματικού εμβολίου. Αυτό το δώρο της επιστήμης το έχουμε πλέον στα χέρια μας. Τα νέα μεγάλα προβλήματα είναι να εξασφαλιστεί επάρκεια εμβολίων ώστε να φτάσει σε κάθε γωνιά του πλανήτη καθώς και να καμφθούν οι κάθε λογής αντιστάσεις και προκαταλήψεις που εμποδίζουν τους ανθρώπους να προστατέψουν την υγεία τους.

 

Η συζήτηση για τις πατέντες έχει ανοίξει από την αρχή σχεδόν της πανδημίας. Η πρόσφατη παρέμβαση του Προέδρου Μπάιντεν έδωσε αφορμή για την αναζωπύρωσή της, αφ? ενός γιατί ο ρόλος των ΗΠΑ παραμένει καθοριστικός για τις εξελίξεις στον κόσμο και αφ? ετέρου γιατί αποτελεί μια ακόμα απόδειξη της σαρωτικής μεταμόρφωσης του μετα-Τραμπικού πολιτικού κλίματος. Η επίλυση ενός προβλήματος που αφορά την παγκόσμια υγεία κάθε άλλο παρά απλή είναι. Τα ερωτήματα που ζητούν απάντηση είναι σύνθετα και απαιτούν διάλογο που θα λάβει υπ? όψη του όλες τις επιστημονικές, ανθρωπιστικές και οικονομικές παραμέτρους, μακριά από εμμονές και ιδεοληψίες. Τι θα σημάνει στην πράξη η κατάργηση της πατέντας και των πνευματικών δικαιωμάτων που τη συνοδεύουν; Τι θα γίνει με την μεταβίβαση της τεχνογνωσίας και τη διασφάλιση της ποιότητας των εμβολίων; Τι υποδομές και πόσος χρόνος θα απαιτηθούν από τους νέους κατασκευαστές; Ποιες είναι οι ανάγκες σε πρώτη ύλη και πώς μπορεί να εξασφαλιστεί; Θα υπάρξει αποζημίωση των εταιρειών και όσων χρηματοδότησαν την έρευνα και την παραγωγή τους; Πώς θα βοηθηθούν οικονομικά και διαδικαστικά οι φτωχές χώρες να πάρουν τις τεράστιες ποσότητες εμβολίων που χρειάζονται;

 

Στη χώρα μας τα ερωτήματα που τέθηκαν στον δημόσιο διάλογο και έδωσαν αφορμή για πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, ακολούθησαν διαφορετική προβληματική. Ποιος αρχηγός είχε μιλήσει πρώτος για την ανάγκη κατάργησης της πατέντας των εμβολίων; Τι εννοούσε ο καθένας όταν διατύπωνε την δική του σχετική πρόταση; Από ποιόν... εμπνεύστηκε τελικά ο Τζο Μπάιντεν για να κάνει την πρότασή του; Σε μια στιγμή που η διαδικασία του εμβολιασμού βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, οι πολιτικές δυνάμεις έχουν καθήκον να συμβάλλουν στον μαζικότερη δυνατή συμμετοχή σε αυτόν, χωρίς μισόλογα και υπονοούμενα και κυρίως χωρίς ανούσιες αντιπαραθέσεις. Το χτίσιμο του τείχους της ανοσίας, το συντομότερο δυνατό, είναι αναγκαία προϋπόθεση για την επιστροφή στους κανονικούς  ρυθμούς της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής.