Η ηττοπάθεια δεν ταιριάζει στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρά τις αναντίρρητα δύσκολες σημερινές συνθήκες, τα επιμέρους προβλήματα σε κράτη – μέλη και τις νέες μεγάλες γεωπολιτικές, πολιτικές, οικονομικές προκλήσεις. Η ΕΕ οφείλει για την ασφάλεια των λαών της να πρωταγωνιστήσει στη διαδικασία ειρήνης στη περιοχή της και στην ανασυγκρότηση της Ουκρανίας.
Με την θεώρηση αυτή κατά νου, το Δίκτυο για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη επαναφέρει την πρόταση του 2023 για την θέσπιση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υπό την αιγίδα της, μιας διαρκούς Διάσκεψης Ειρήνης, όπου θα μπορούσαν να συνέρχονται μεμονωμένα καταρχάς αντιπρόσωποι της Ουκρανίας, της Ρωσίας και των άλλων χωρών με στόχο μια μακροχρόνια ανακωχή και σε βάθος χρόνου ειρήνευση.
Άννα Διαμαντοπούλου Πρόεδρος ΔΙΚΤΥΟΥ
Η τακτική κατάσταση στο πολεμικό μέτωπο Ουκρανίας και Ρωσίας παρουσιάζει μικρές μεταβολές σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ και η διπλωματική δραστηριότητα είναι μάλλον στάσιμη, καθώς αναμένονται με την έναρξη της θητείας του, οι ενέργειες του νέο-εκλεγέντος προέδρου Τράμπ.
Η Ευρώπη όχι μόνον δεν μπορεί να είναι απούσα από μια διαδικασία ειρηνευτικών συνομιλιών, αλλά πρέπει και μπορεί να έχει ρόλο συμπρωταγωνιστή. Ο πόλεμος γίνεται στη δική της ήπειρο, στη γειτονιά της.
Μικρές μεταβολές στο πεδίο.
Κατά το 2024 η Ρωσία κατέλαβε 1% επί πλέον του Ουκρανικού εδάφους, σε σχέση με το 18%, το οποίο είχε ήδη παγιώσει από τα προηγούμενα χρόνια. Η Ουκρανία προχώρησε λίγα χιλιόμετρα πέραν των συνόρων στην περιοχή του Κουρσκ τον περασμένο Σεπτέμβριο, έδαφος 40% του οποίου έχει ήδη ανακαταληφθεί από την Ρωσία. Είναι η περιοχή στην οποία επιχειρούν από κοινού με τα ρωσικά στρατεύματα 3.000 Β. Κορεάτες από τις 10.000,(1) τις οποίες έχει στείλει μαζί με βαρύ οπλισμό το καθεστώς της Β. Κορέας. Βασικό αντίτιμο το ρωσικό πετρέλαιο και τρόφιμα. Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι έχουν στρατολογηθεί από τον ρωσικό στρατό Χούθι από την Υεμένη για να επιχειρήσουν με την ρωσική πλευρά.
Σύμφωνα με παρατηρητές, η εξέλιξη αυτή έρχεται σε επιβεβαίωση των ρωσικών προθέσεων να δοθεί ένας ευρύτερος διεθνής χαρακτήρας στην σύγκρουση.
Οι ενισχύσεις αυτές είναι ενδεικτικές της κόπωσης ή και απροθυμίας, η οποία παρατηρείται στα ρωσικά στρατεύματα, τα οποία κατά εκτιμήσεις έχουν απώλειες προσωπικού 200 χιλ. νεκρών και 500 χιλ. τραυματιών από την αρχή του πολέμου(2). Οι αντίστοιχες απώλειες των Ουκρανών σύμφωνα με Δυτικές πηγές ανέχονται σε 80 χιλιάδες νεκρούς και περίπου 200 χιλ. τραυματίες(3).
Η γενική εντύπωση είναι, ότι οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν πλέον περιέλθει σε δυσχερή θέση, κρίνοντας και από τις πρόσφατες αποφάσεις του προέδρου Μπάϊντεν, οι οποίες σήμαναν μια αλλαγή πολιτικής: Να επιτρέψει την χρήση από τους Ουκρανούς των πυραύλων ATCM, βεληνεκούς 320χλμ περίπου, για βαθιά πλήγματα εντός του ουκρανικού εδάφους και ναρκών κατά προσωπικού. Μέχρι πρόσφατα οι ΗΠΑ προμήθευαν αντιαρματικές νάρκες.
Η χρήση των ναρκών προσωπικού είναι μια σημαντική ένδειξη της διαμορφούμενης προς αμυντικά πλέον πρότυπα τακτικής των Ουκρανών. Oι Βρετανοί και οι Γάλλοι ενέκριναν και αυτοί την χρήση των πυραύλων Storm Shadows και Scalp αντίστοιχα. Είναι σημαντικό, ότι οι Γερμανοί με τα μεγαλύτερου βεληνεκούς βλήματά τους, Τaurus, δεν συμμετέχουν.
Η απάντηση των Ρώσων ήταν εντυπωσιακή με την εκτόξευση του διηπειρωτικού πυραύλου μέσου βεληνεκούς Oreshnik, η εμβέλεια του οποίου καλύπτει όλη την Ευρώπη. Λόγω της εξαιρετικά μεγάλης ταχύτητάς του (11 mach) δεν μπορεί, προς το παρόν, να αναχαιτισθεί από τα δυτικά αντιπυραυλικά μέσα. Τα Δυτικά επιτελεία και οι ειδικοί καταλήφθηκαν εξαπίνης. Το διάγγελμα Πούτιν, το οποίο ακολούθησε, υπογράμμισε το νέο δόγμα χρήσης πυρηνικών από την Ρωσία, σύμφωνα με το οποίο μπορούν να πληγούν χώρες, οι οποίες βοηθούν εχθρούς της. Θα μπορούσε να υποστηριχθεί, ότι μετά τις τελευταίες εξελίξεις -μεταβολή πολιτικής Μπάϊντεν, συμβολισμός εκτόξευσης Oreshnik και διάγγελμα Πούτιν - σημειώνεται μία κλιμάκωση προθέσεων και θέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, ενδεχομένως ενόψει διαπραγματεύσεων, υπό τον Τραμπ.
Παρά ταύτα, θα μπορούσε να υποστηριχθεί, ότι οι Ουκρανοί δεν είχαν τις δυνάμεις να επιτύχουν κάποια ανατροπή και οδηγήθηκαν από τα πράγματα σε μια κατ’ ουσίαν αμυντική τακτική, έστω και αν διατηρούν κάποια ερείσματα στην περιοχή του Κουρσκ. Η εικόνα για μια αμυντική κατ΄ουσία στάση των ουκρανικών δυνάμεων, δεν είναι καθόλου μακριά από τις εκτιμήσεις μας για τις προοπτικές του πολέμου, τις οποίες παρουσιάσαμε τον Δεκέμβριο 2023.(4)
Δεν είναι μόνο ο Τραμπ και ο Πούτιν
Και ενώ η αναδυόμενη εικόνα των ουσιαστικών συνομιλητών για μια εκεχειρία στο ρωσο-ουκρανικό μέτωπο δείχνει της της ΗΠΑ και την Ρωσία, θα πρέπει ως Ευρωπαίοι να ορίσουμε τον ρόλο της ΕΕ.
Ο Τράμπ ομιλεί στην ουσία για μια διαπραγμάτευση «μέσω Αμερικανικής ισχύος». Το πρώτα η Αμερική δεν μπορεί να σημαίνει κατ’ ανάγκη η Αμερική πρώτη. Γιατί τι ακριβώς θα σήμαινε αυτό;
Θα μπορούσαν πχ να δοθούν εγγυήσεις από την Ουάσιγκτον για την εξασφάλιση των ουκρανικών πυρηνικών σταθμών και των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς; Ή η αμερικανική ισχύς σημαίνει πειθαναγκασμό της Ουκρανίας να εγκαταλείψει κυριαρχικά δικαιώματά της;
Το Κρεμλίνο έχοντας το πλεονέκτημα επί του πεδίου, δεν φαίνεται να βιάζεται για διαπραγματεύσεις.
Η ρωσική οικονομία, η οποία αναπτύσσεται κυρίως από τις στρατιωτικές δαπάνες, δείχνει σημεία θέρμανσης (9% πληθωρισμός, 20% επιτόκια). Δεν διαφαίνεται κρίση, καθώς το δημόσιο χρέος μένει σχετικά χαμηλό ως προς το ΑΕΠ της χώρας ( 20%) και η ανεργία έχει συρρικνωθεί (2,4%).(5)
Παρά ταύτα θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η ρωσική κοινωνία και τα ατομικά δικαιώματα δοκιμάζονται από το καθεστώς Πούτιν σκληρά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο θάνατος του έγκλειστου αντιφρονούντος Ναβάλνυ στην Σιβηρία, οι επιδρομές της αστυνομίας σε μουσουλμανικούς χώρους λατρείας, η απαγόρευση αντιπολεμικών εκδηλώσεων και η βάναυση διάλυσή της, οι συλλήψεις δημοσιογράφων κ.α. Αντίστοιχα στίγμα παραμένει η έκδοση εντάλματος σύλληψης του Πούτιν και της ειδικής επιτρόπου Belova, από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, για την παράνομη μεταφορά παιδιών (25-30000) από την Ουκρανία στην Ρωσία.
Κατά μια άποψη η Ρωσία θα μπορούσε να συνεχίσει την σύγκρουση κατά την διάρκεια του επομένου έτους, διαπραγματευόμενη παράλληλα, με σημείο έναρξης των διαπραγματεύσεων κάποια στιγμή της αρχές του 2025.(6)
Πως ο Τραμπ θα διαχειριζόταν της διαπραγματεύσεις μεταξύ των εμπολέμων, καθώς το Κρεμλίνο, μεταξύ άλλων, απαιτεί αποστρατικοποίηση της Ουκρανίας και πολιτικό έλεγχο της χώρας;
Συζητήσεις που γίνονται σύμφωνα με δημοσιεύματα του Guardian(7) οι σύμβουλοι του Τραμπ θα μπορούσαν να προτείνουν να δοθεί ο πολιτικός έλεγχος της Ουκρανίας στο Κρεμλίνο, με αντάλλαγμα την διακοπή των στρατιωτικών σχέσεων Ρωσίας-Κίνας, ή έστω την θυσία των επαφών με το Ιράν.
Υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες, αν ο Πούτιν θα δεχόταν μια τέτοια ρύθμιση, προκειμένου να αναπτύξει καλές σχέσεις με τις απρόβλεπτες ΗΠΑ.
Δημιουργείται πάντως η αντίληψη, ότι ανεξάρτητα του αν παύσουν ή όχι οι εχθροπραξίες το 2025, θα υπάρχει η ανάγκη ισχυρού εξοπλισμού της Ουκρανίας, τουλάχιστον για τα επόμενα 5 χρόνια, γεγονός το οποίο απαιτεί έντονη στρατιωτική ενίσχυση από της χώρες του ΝΑΤΟ(8) και έχει βάλει στο κέντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής την ευρωπαϊκή άμυνα.
Ένα κοινό έδαφος Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΗΠΑ
Η Ευρώπη θα έπρεπε να έχει αυξημένη πειθώ προς τον Τραμπ, και να απαιτήσει την ισότιμη συμπερίληψή της στην διαδικασία των συνομιλιών για εκεχειρία στο ουκρανικό, αναδεικνύοντας τα σημεία όπου υπάρχουν κοινά συμφέροντα ΕΕ και ΗΠΑ και κεφαλαιοποιώντας πλεονεκτήματα, τα οποία της δίνονται από τις οικονομικές και συμμαχικές σχέσεις με την Ατλαντική σύμμαχο και εμπορικό εταίρο.
Θα απαιτούνταν βέβαια το απαραίτητο σθένος και αποφασιστικότητα, ώστε να ανασκευασθεί η επικρατούσα εσφαλμένη εντύπωση ότι και επί του προκειμένου «Η Αμερική πρώτη» και η Ευρώπη σε ρόλο «υπεργολάβου».
Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη οι παράμετροι που ακολουθούν.
Οι εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ και Ευρώπης.
Οι εξαγωγές της ΕΕ προς ΗΠΑ το 2023 έφθασαν περίπου τα 500 δισ. Ευρώ και αντιπροσώπευαν το 19,7% των συνολικών εξαγωγών της Ένωσης. Οι ΗΠΑ είναι ο πρώτος στην τάξη προορισμός για τις ευρωπαϊκές εξαγωγές.(9)
Οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ κατά το ίδιο έτος, έφθασαν περίπου τα 340 δισ. Ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 13,7% των συνολικών εισαγωγών.
Οι ΗΠΑ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη προμηθεύτρια χώρα για την Ένωση.
Αυτό είναι στοιχείο την αξία του οποίου θα μπορούσαν να κεφαλαιοποιήσουν οι Βρυξέλλες, διαπραγματευόμενες την αποφυγή αμοιβαίων δασμών με τις ΗΠΑ στις εισαγωγές, και την διατήρηση ή ενίσχυση της Αμερικανικής θέσης, με υποκατάσταση από αυτές πχ εισαγωγών της Ένωσης από την Κίνα.
Από την άλλη πλευρά, στα εξαγωγικά σχήματα προς ΗΠΑ, τα οποία θα μπορούσε να διευκολύνει η ΕΕ, θα μπορούσαν να συμπεριλαμβάνονται οι σπάνιες γαίες και τα μεταλλεύματα της Ουκρανίας.
Τα Ορυκτά αποθέματα σπάνιων γαιών της Ουκρανίας.
Όταν ο Ζελένσκυ συναντήθηκε με τον Τραμπ προ των εκλογών, υπογράμμισε μεταξύ άλλων και τα μεγάλα ορυκτά αποθέματα της χώρας του σε σπάνιες γαίες (τιτάνιο, λίθιο, βηρύλλιο κ.α), απαραίτητες για την παραγωγή ηλεκτρονικών, τις οποίες οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν και εξαρτώνται από εισαγωγές, όπως και η ΕΕ.(10)
Η δυνατότητα αυτή, μεταξύ άλλων, θα διευκόλυνε την Ουκρανία προς ευνοϊκότερες λύσεις ,τις οποίες θα επεδίωκε η Δύση κατά την ειρηνευτική διαδικασία, πέρα από τις γεωστρατηγικές διασφαλίσεις της.
Ενδεικτικά, πριν τον Φεβ.2022 η Ουκρανία ήταν από τους κύριους παγκόσμιους προμηθευτές τιτανίου για τον στρατιωτικό τομέα
Έχει επίσης επιβεβαιωθεί, ότι διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα λιθίου στην Ευρώπη, ζωτικού υλικού για ηλεκτρικούς συσσωρευτές κ.α
Η Ουκρανία είναι ο 5ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός γαλίου, βασικού υλικού για ημιαγωγούς και προμηθεύει το 90% του αερίου νέον προς τις ΗΠΑ, το οποίο είναι απαραίτητο για την παραγωγή μικρο-επεξεργαστών
Επίσης μεγάλα είναι τα αποθέματα της χώρας σε βηρύλλιο για πυρηνική ενέργεια κ.α. καθώς και νίκελ, χαλκό μόλυβδο και ψευδάργυρο ( 5η-6η στην Ευρώπη).
Η Goldman Sachs προβλέπει ότι μέχρι το 2030 το 72% των νέων αυτοκινήτων στην Ευρώπη και το 50% στις ΗΠΑ θα είναι ηλεκτροκίνητα
Στο πλαίσιο αυτό εκτιμάται, ότι η ζήτηση λιθίου στην ΕΕ θα αυξηθεί 21 φορές κατά την περίοδο 2025-2030. Προκειμένων των δομικών εξαρτήσεων της Ένωσης, σχετική είναι και η ρύθμιση η οποία ψηφίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (11/4/2024) και καθιερώνει το πλαίσιο για την διασφάλιση της τροφοδοσίας της Ένωσης με κρίσιμες πρώτες ύλες. (11)
Οίκοθεν νοείται, ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να επωφεληθεί από επενδύσεις ΕΕ και ΗΠΑ, σχετικών με την πλήρη ανάπτυξη των δυνατοτήτων της εξόρυξης των σπανίων γαιών και μεταλλευμάτων της. Μια τέτοια διαδικασία γίνεται δύσκολα αντιληπτή, αν η Ρωσία έχει τον πολιτικό έλεγχο της Ουκρανίας, όπως, κατά πολλούς, θα μπορούσαν να δεχθούν οι σύμβουλοι του Τραμπ. Η ανάδειξη της σημασίας εξορυκτικών επενδύσεων από την Δύση στην Ουκρανία, η οποία ενδεχομένως θα απεξαρτούσε τις ΗΠΑ από μια κρίσιμη αλυσίδα προμηθειών, την οποία ελέγχει η Κίνα, είναι κρίσιμο στοιχείο των πρωτοβουλιών της Ένωσης για την διαμόρφωση της ατζέντας των διαπραγματεύσεων για το Ουκρανικό.
Oι εισαγωγές πολεμικού υλικού από τις ΗΠΑ
Οι εισαγωγές οπλικών συστημάτων από την Ευρώπη σχεδόν διπλασιάστηκαν (94% αύξηση) κατά την περίοδο 2019-2024, αν και το αντίστοιχο παγκόσμιο εμπόριο γνώρισε κάμψη, όπως πληροφορεί το SIPRI της Στοκχόλμης.(12)
H αύξηση των εισαγωγών αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στον πόλεμο στην Ουκρανία, η οποία κατά την ίδια περίοδο, ήταν η 4η μεγαλύτερη εισαγωγική χώρα όπλων παγκόσμια. Οι εισαγωγές όπλων από τις ΗΠΑ αντιπροσώπευαν το 55% των ευρωπαϊκών εισαγωγών, από 35% κατά την προηγούμενη 5ετία, αυξάνοντας το παγκόσμιο μερίδιο των ΗΠΑ ως εξαγωγικής χώρας όπλων, σε 42% από 25% αντίστοιχα. Η Ευρώπη εμφανίζεται με την βούληση να αυξήσει δραστικά τις στρατιωτικές δαπάνες της, όπως εμφατικά υπογράμμισε η πρόεδρος της Επιτροπής κατά την πρόσφατη ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Μία αύξηση έως και 3% του ΑΕΠ των χωρών μελών, θα μπορούσε να οδηγήσει συνολικά σε δαπάνη $ 280 δισ. τον χρόνο, κατά εκτιμήσεις του IISS. (13)
Ένα σημαντικό μέρος από αυτές, θα μπορούσε να αναλωθεί για αγορές αμυντικού εξοπλισμού από τις ΗΠΑ, δυνατότητα η οποία θα επέτρεπε στον Τραμπ να περιορίσει δραματικά τον αμερικανικό προϋπολογισμό για βοήθεια στην Ουκρανία.
Η έγκριση της σχετικής βοήθειας είχε προκαλέσει μεγάλες τριβές και κωλυσιεργία στο Κογκρέσο, κατά το τέλος του 2023. Η δυνατότητα αυτή θα μπορούσε να ενισχύσει δραστικά την αποδοχή της Ευρώπης από τις ΗΠΑ για μια ισότιμη θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Η βοήθεια Ευρώπης και ΗΠΑ προς την Ουκρανία.
Αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα της κατάστασης την οποία δημιούργησε η Ρωσική επιθετικότητα, αν και ανεπαρκής για τις απαιτήσεις των πραγματικών συνθηκών, η βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ προς την Ουκρανία δεν είναι μικρή. Συνολικά ανέρχεται σε 223 δισ. ευρώ (Σεπτ.2024).
Η βοήθεια της Ένωσης προς το Κίεβo από την αρχή του πολέμου ανέρχεται σε 122 δισ. Ευρώ, εκ των οποίων 61,5 αφορούν χρηματοδότηση της κυβέρνησης, 46,5 στρατιωτική βοήθεια, 14,0 στήριξη των προσφύγων(14).
Η αντίστοιχη βοήθεια των ΗΠΑ ανέρχεται σε 101 δισ. Ευρώ, εκ των οποίων 31.8 αφορούν τον ουκρανικό προϋπολογισμό, 66,5 στρατιωτική βοήθεια και 2,7 ανθρωπιστική βοήθεια.(15)
Είναι σημαντικό, ότι ένα μεγάλο μέρος της βοήθειας δαπανάται στις ΗΠΑ, χρηματοδοτώντας την παραγωγή πολεμικού υλικού σε 70 πόλεις, σύμφωνα με το αμερικανικό Ινστιτούτο Επιχειρηματικότητας
Από τα παραπάνω στοιχεία είναι σαφές, ότι η συνολική ευρωπαϊκή βοήθεια είναι μεγαλύτερη της αμερικανικής (21%), ενώ η αμερικανική εστιάζεται στον στρατιωτικό τομέα (μεγαλύτερη κατά 43%).
Από τα παραπάνω στοιχεία, αναδεικνύεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, ως ο κύριος αρωγός της Ουκρανίας σε συνολικό επίπεδο. Το στοιχείο αυτό και μόνο, ορίζει την δικαιωματική συμμετοχή της Ένωσης στις διαπραγματευτικές πρωτοβουλίες για το ουκρανικό.
Η ανάγκη για ειρήνευση.
Η ανθρωπιστική πίεση την οποία δέχεται η Ουκρανία και η τεράστια ανάγκη για την οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση της χώρας, επιβάλλουν βήματα προς εκεχειρία και ειρήνευση. Άλλωστε δεν μπορεί να παραβλεφθεί, ότι ο ουκρανικός στρατός αγγίζει, ως φαίνεται, τα όρια των αντοχών του. (15)
Θεωρούμε ότι η ειρηνευτική προσπάθεια θα πρέπει να μορφοποιηθεί αποκτώντας συστηματικότητα και να μην βασίζεται σε ad hoc ασυντόνιστες πρωτοβουλίες διαφόρων φορέων και αξιωματούχων
Με την θεώρηση αυτή κατά νου, επαναλαμβάνουμε την προ έτους πρότασή μας για την θέσπιση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υπό την αιγίδα της, μιας διαρκούς Διάσκεψης Ειρήνης, όπου θα μπορούσαν να συνέρχονται μεμονωμένα καταρχάς αντιπρόσωποι της Ουκρανίας, της Ρωσίας και των άλλων χωρών με στόχο μια μακροχρόνια ανακωχή και σε βάθος χρόνου ειρήνευση. (16)
Ο πρόεδρος Ζελένσκι έχει επανειλημμένα μιλήσει για την παρουσίαση των δικών του προτάσεων για την ειρήνευση, έχουν γίνει προσπάθειες διεθνών διασκέψεων χωρίς όμως την συμμετοχή της Ρωσίας.
Στην ιστορία του πολέμου και της ειρήνης έχει αποδειχθεί πολλές φορές ότι για να πετύχεις την ειρήνη πρέπει να είσαι έτοιμος για πόλεμο!
Όμως στο πολύπλοκο γεωπολιτικό τοπίο του πλανήτη το 2024, με νέες συμμαχίες, νέες δυνάμεις, αύξηση του αυταρχισμού και πολέμους σε διάφορα σημεία της υδρογείου η επίτευξη της ειρήνης απαιτεί την επένδυση μεγάλου διπλωματικού κεφαλαίου και επεξεργασίες απο διεθνείς οργανισμούς, ινστιτούτα και μεμονωμένες χώρες.
Τις ημέρες που γράφεται αυτό το Δελτίο Πολιτικής Ανάλυσης κι Εκτίμησης του Δικτύου, ο λαός της Γεωργίας με συγκινητική αυταπάρνηση διαδηλώνει υπέρ της ένωσης της χώρας του με την ΕΕ, την οποία δεν προωθεί η νέα κυβέρνηση
Η ευχή μας είναι η αγωνιστικότητα των Γεωργιανών να ευοδωθεί και η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντλήσει την απαραίτητη αποφασιστικότητα και βηματισμό, ώστε να είναι συνδιαμορφώτρια των γεωπολιτικών συνθηκών της περιοχής της.
ANΑΦΟΡΕΣ
(1) Newsweek.com/yemen-houthi (2)
Economist 26/11/2024
(3) Al Jazeera 14 Oct.2024
(4),(16) Δελτίο 80 Πολιτικής Ανάλυσης και Εκτίμησης, Δεκ.2023 ΔΙΚΤΥΟ «Αλλαγή Τακτικής στην αντιμετώπιση της Ουκρανικής κρίσης»
(5),(15) Economist 26/11/2024
(6),(7) EAdaily Nov. 24th 2024
(8),(10) Royal United Services Institute, The Observer 24/11/2024
(9) Eurostat
(11) Official Journal of the European Union 2024/1252
(12) The Straits Times Mar. 11th, 2024
(13) The International Institute for Strategic Studies, Economist 26/11/2024
(14) consilium.europa
(15) Counsil on Foreign Relations, Sept.27th 2024