Ποιος να περίμενε, στα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης, ότι μόλις η χώρα θα «σήκωνε κεφάλι» θα είχαμε να αντιμετωπίσουμε μια τόσο σοβαρή υγειονομική κρίση, που συμπληρώνει σε λίγο δυο χρόνια με αβέβαιο ακόμα μέλλον. Και ποιος θα περίμενε ακόμα ότι, εν μέσω πανδημίας, η φύση θα έστελνε ένα τόσο τρανταχτό μήνυμα για την επερχόμενη κλιματική αλλαγή, κάνοντας στάχτη, μαζί με περιουσίες και 1,5 εκατ. δασικά στρέμματα. Κυρίως όμως, ποιος θα φανταζόταν ότι ένα μέρος των πολιτών θα αντιδρούσε σε όλες αυτές τις κρίσεις με τόση ένταση και ακραίο φανατισμό. Η ελληνική κοινωνία βρίσκεται μπροστά σε υπαρξιακά διλήμματα και οι επιλογές που θα κάνει θα καθορίσουν, σε μεγάλο βαθμό, τη μελλοντική της πορεία.
Από την πορεία της πανδημίας, στο δεύτερο διαδοχικό φθινόπωρο της διάρκειάς της, θα εξαρτηθεί η προοπτική της επιστροφής της χώρας στην οικονομική και κοινωνική κανονικότητα. Δυστυχώς, η αρχική αισιοδοξία που δημιουργήθηκε χάρη στο αποτελεσματικό εμβόλιο-δώρο της επιστήμης, έχει μειωθεί αρκετά, καθώς το κίνημα των «αρνητών» επιχειρεί με κάθε δόλιο τρόπο να εμποδίσει το χτίσιμο του τείχους της ανοσίας. Είναι κρίμα που ορισμένες πολιτικές δυνάμεις είδαν το συνωμοσιολογικό και σκοταδιστικό αυτό κίνημα σαν μια ευκαιρία για τη βελτίωση των δημοσκοπικών τους επιδόσεων, δείχνοντας ανοχή και, σε αρκετές περιπτώσεις, ενθαρρύνοντάς το. Τα πολιτικά παιχνίδια με τη δημόσια υγεία μπορεί να εξελιχθούν σε τραγωδία για τη χώρα.
Οι φωτιές του Αυγούστου, πέρα από τις ανυπολόγιστες ζημιές που προξένησαν, δεν επιφυλάσσουν τίποτα το αισιόδοξο για το φθινόπωρο. Αντίθετα, οι αναμενόμενες καταιγίδες και πλημμύρες απειλούν με νέο κύμα καταστροφών τις ανυπεράσπιστες πια, από δάση, πόλεις και χωριά. Το σύστημα πρόληψης βρίσκεται ακόμα στα σχέδια και ο πολιτικός διάλογος, όπως φάνηκε και στη συζήτηση στη Βουλή, αφορά κυρίως τις ευθύνες που πάντα όμως αποδίδονται (ή και όχι) μετά την επιδρομή της φύσης. Η πρόληψη όπως και η ενεργειακή μετάβαση της χώρας είναι κρίσιμα θέματα που ξεπερνούν τη ζωή πολλών κυβερνητικών θητειών και για αυτό η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να εξετάσει όλες τις επεξεργασμένες προτάσεις που κατατίθενται από την αντιπολίτευση και, κυρίως, να θεσμοθετήσει όργανα μόνιμου διαλόγου και ελέγχου της πορείας υλοποίησης των στόχων. Ούτε η κλιματική αλλαγή προσφέρεται για φθηνά πολιτικά κόλπα.
Το δράμα στο Αφγανιστάν δεν θα τελειώσει στις 31 Αυγούστου. Την ημερομηνία αυτή θα «ξεμπλέξουν» απλά οι ΗΠΑ από ένα πρόβλημα. Η παρουσία δυτικών στρατιωτικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν δεν είχε στόχο την εξαγωγή Δημοκρατίας αλλά την υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας που παραδίδεται, και πάλι, στις άγριες διαθέσεις των Ταλιμπάν. Τώρα πια, τη σκυτάλη παίρνει το προσφυγικό ζήτημα και οι φόβοι που εκφράζονται και στη χώρα μας, ξυπνώντας τις μνήμες του Έβρου. Και, δυστυχώς, έδωσε μια ακόμα αφορμή να εκδηλωθούν οι πιο ακραίες ρατσιστικές φωνές εκείνων που ονειρεύονται να μετατρέψουν τη χώρα σε δεύτερη Ουγγαρία της Ευρώπης. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να μετατραπεί το τείχος «ασφάλειας» στον Έβρο σε επίσημη αντιπροσφυγική ιδεολογία. Η Ελλάδα θα πρέπει να πάρει μέρος στην κατανομή των Αφγανών προσφύγων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών ακριβώς όπως είχε απαιτήσει η ίδια να κάνουν και οι ευρωπαϊκές χώρες στην προηγούμενη μεταναστευτική κρίση.
Στις «πανδημίες» του φθινοπώρου, ας μην αφήσουμε να προστεθεί και η πανδημία του ρατσισμού.