Οι δυνάμεις τις ακινησίας, έχει αποδειχθεί ότι είναι εξαιρετικά ισχυρές στην Ελλάδα. Όποιος στο παρελθόν επιχείρησε να κάνει σοβαρές μεταρρυθμίσεις, έσπασε τα μούτρα του.
Κάθε προσπάθεια μεταρρύθμισης που επιχειρήθηκε και επιχειρείται σε αυτή τη χώρα, συναντά μαζική αντίδραση. Υπάρχουν μάλιστα πολιτικές δυνάμεις που επένδυσαν και επενδύουν στην ακινησία, επικαλούμενες διάφορα προσχήματα και ετικέτες. Μια κοινωνία σε ακινησία, που δεν τολμά να κοιτάξει τον εαυτό της στον καθρέφτη, που δεν θέλει να αλλάξει, ακόμη και σήμερα που καταρρέει. Η κοινωνία μας, όλες οι κοινωνίες, χρειάζονται μεταρρυθμίσεις. Οι πραγματικά σύγχρονες κοινωνίες, βρίσκονται σε μόνιμη και συνεχή μεταρρύθμιση.
Τι σημαίνει μεταρρύθμιση; Σημαίνει αλλαγές στη δομή και λειτουργία του κράτους σε όλες του τις εκφράσεις (δημόσιο, εκπαίδευση, υγεία, κ.λπ.), με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη. Σημαίνει επίσης εξορθολογισμό της λειτουργίας των φορέων του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, τόσο με στόχο τη μείωση της σπατάλης (διότι πρόκειται για χρήματα των φορολογουμένων), όσο και για την βελτίωση του προϊόντος που προσφέρουν στους πολίτες. Σημαίνει, τέλος, ότι το κράτος πρέπει να αναπροσαρμόσει τις λειτουργίες του με βάση τα νέα δεδομένα, την εξέλιξη της τεχνολογίας, αλλά και τη δημιουργία των νέων αναγκών.
Από τη μια έχουμε λοιπόν τις δυνάμεις της αδράνειας, που βλέπουν μόνο το παρόν και αδιαφορούν για το μέλλον. Πολλές φορές μάλιστα, δεν βλέπουν ούτε το παρόν, αλλά είναι εγκλωβισμένες σε μοντέλα του παρελθόντος.
Από την άλλη, έχουμε ένα πολιτικό σύστημα που αδυνατεί -εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων- να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, ακόμη και όταν διαπιστώνει ότι είναι απαραίτητες για την κοινωνία.
Αυτήν την περίοδο της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε, έχουμε πολλά τέτοια παραδείγματα. Συχνά, το πολιτικό μας σύστημα, το οποίο διαπαιδαγωγήθηκε σε περιβάλλον ακινησίας, είναι ανίκανο να προχωρήσει στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Συνήθως αυτοσχεδιάζει, χωρίς προοπτική. Κάτω από την πίεση της τρόικας προβαίνει σε ενέργειες που δεν μεταρρυθμίζουν, αλλά απορρυθμίζουν τη λειτουργία του δημοσίου και των φορέων του. Άλλοτε πάλι, δεν υπάρχει το υποκείμενο που θα υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις. Το προσωπικό, οι δομές και η συνήθεια, λειτουργούν ως τροχοπέδη σε κάθε τέτοια προσπάθεια.
Τα φαινόμενα που βιώνουμε τον τελευταίο καιρό, είναι χαρακτηριστικά. Παρά τις ασφυκτικές πιέσεις από την τρόικα, το πολιτικό προσωπικό αδυνατεί να προχωρήσει σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Είναι ανίκανο να τις σχεδιάσει, να τις προγραμματίσει και να τις υλοποιήσει.
Πρώτα είχαμε την περίπτωση της ΕΡΤ. Σε μερικές ώρες η κυβέρνηση έκλεισε τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα, απολύοντας 2.600 εργαζόμενους, για να αποδειχτεί πως δεν είχε κανένα σχέδιο. Αυτοσχεδίασε, προκειμένου να παρουσιάσει στην τρόικα ότι τηρεί την υπόσχεσή της για απολύσεις στο δημόσιο. Τώρα αναγκάζεται να επαναπροσλάβει 2.000 και προσπαθεί να λύσει τον γόρδιο δεσμό που δημιούργησε η ίδια. Τι σχέση μπορεί να έχει αυτή η ενέργεια, με την μεταρρύθμιση; Η μόνη ελπίδα είναι ο αρμόδιος υφυπουργός Παντελής Καψής, ο οποίος ίσως καταφέρει (εάν τον αφήσουν οι κομματικοί εγκάθετοι) να δημιουργήσει έναν αξιόπιστο δημόσιο Ραδιοτηλεοπτικό φορέα.
Μια που οι 2.600 απολύσεις στην ΕΡΤ έγιναν 600, παίχτηκε η δεύτερη παρτίδα πόκερ. Αφού οι τροϊκανοί ζητούν απολύσεις, ξαφνικά μπήκαν στο στόχαστρο οι εκπαιδευτικοί, οι δημοτικοί υπάλληλοι, η Δημοτική Αστυνομία…
Κανείς δεν αναρωτήθηκε εάν χρειάζεται, π.χ., η Δημοτική Αστυνομία ή όχι, εάν οι εκπαιδευτικοί αρκούν ή όχι, χωρίς αξιολόγηση, χωρίς σχεδιασμό, χωρίς να αποσαφηνίζεται ο στόχος για τον οποίο γίνονται. Τσαπατσουλιές, σε μια εποχή τόσο κρίσιμη για την χώρα. Ανευθυνότητες, προχειρότητες, «μαγκιές» και αυταρχισμός που προκαλούν απλώς αδικίες, χωρίς να βοηθούν στο ελάχιστο την βελτίωση των υπηρεσιών του δημοσίου, την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα, που υποτίθεται ότι έπρεπε να είναι ο στόχος. Απλώς ρίχνουν στον Καιάδα όποιον βρεθεί μπροστά τους, για μια ποσοτική μείωση του αριθμού των ανθρώπων του δημοσίου, χωρίς να εξυπηρετείται η ποιότητα. Αντιθέτως, με τον τρόπο που γίνονται αυτές οι αποκαλούμενες «μεταρρυθμίσεις», απορρυθμίζουν ακόμη περισσότερο τη λειτουργία των υπηρεσιών, οι οποίες έμαθαν να λειτουργούν με τον παλαιό αναποτελεσματικό τρόπο. Συμπέρασμα, ακόμη χειρότερες υπηρεσίες στον πολίτη, ακόμη πιο αναποτελεσματικό δημόσιο.
Πώς μπορούμε λοιπόν να ελπίζουμε ότι η χώρα θα βγει από την κρίση, με τέτοιες προχειρότητες, τσαπατσουλιές και έλλειψη σχεδιασμού;