Θα ήθελα να συνειδητοποιήσετε καλά τούτη τη διαφορά: Η Ευρώπη είναι για σας αυτός ο τόπος που περιβάλλεται από θάλασσες και βουνά, που χωρίζεται από φράγματα, ο σκαμμένος στα έγκατά του από ορυχεία…. όπου η Γερμανία παίζει μια παρτίδα με μοναδικό διακύβευμα το ίδιο το μέλλον της. Για μας όμως είναι αυτή η γη του πνεύματος όπου εδώ και είκοσι αιώνες συνεχίζεται η πιο καταπληκτική περιπέτεια του ανθρώπου. Είναι αυτή η προνομιούχος αρένα, όπου η πάλη του ανθρώπου της Δύσης ενάντια στον κόσμο, ενάντια στους θεούς, ενάντια στον εαυτό του, φτάνει σήμερα στην πιο συγκλονιστική φάση της. Όπως βλέπετε, δεν υπάρχει κοινό μέτρο για σας και για μας».
Ο Ευρωπαίος πολίτης
Επαγωγικά βαδίζοντας, όχι μόνο ως ψηφοφόροι αλλά και ως Έλληνες πολίτες, μπορούμε να θεωρήσουμε πως η ουσία του Ευρωπαίου πολίτη – το ζωντανό κύτταρο της Ε.Ε. – εδράζεται πάνω στις ευκαιρίες που έχει να συμμετέχει και να διεκδικεί. Να προτείνει και να απορρίπτει. Να δρα και να σκέπτεται. Να αξιολογεί, να συνθέτει και να αναλαμβάνει ευθύνες. Να αμύνεται και να επιτίθεται. Να οραματίζεται και να δρα με ρεαλισμό. Πολίτης που να μπορεί να απελευθερωθεί από τα γρανάζια της «μάζας» και της εξουσίας των fake news. Ένας πολίτης «δημιουργός πολιτικής» και όχι «καταναλωτής» ιδεολογημάτων. Όλα αυτά συνθέτουν τον τύπο του «Homo politicus» που ακυρώνει τον τύπο του συμβιβασμένου, του άπραγου και της ιδιώτευσης, του «Homo idiot».
Το μεγάλο, δηλαδή, στοίχημα της Ε.Ε. είναι: Ή θα ανοιχτούμε προς την «κοινωνία των πολιτών» ή θα οπισθοδρομήσουμε στην κοινωνία των «ειδικών» και των τεχνοκρατών. Αυτό ακριβώς υπονοούσε και ο Ζακ Ντελόρ όταν είχε διακηρύξει «Δεν ενοποιούμε οικονομίες, αλλά ενοποιούμε την πολιτική».
Ανθρωποκεντρική Ευρώπη
Επιπρόσθετα στην κοινωνική και πολιτική φιλοσοφία της Ευρωπαϊκής ταυτότητας και του Ευρωπαίου Πολίτη θα πρέπει να ενταχθεί και η έννοια άνθρωπος ως «αυταξία», χωρίς προσδιορισμούς χρώματος, φυλής, θρησκείας και καταγωγής. Η δόμηση και ο σαφής προσδιορισμός της Ευρωπαϊκής Ταυτότητας κατέστη στις μέρες μας «κατηγορική προσταγή», γιατί βοηθά τους πολίτες να ισορροπούν με επιτυχία πάνω σε δυο αναγκαιότητες: Στην εθνική και ευρωπαϊκή συνείδηση.
Η εθνική προσκόλληση στο «εθνικό» στοιχείο είναι τόσο επικίνδυνη όσο και η άκριτη αποκόλληση από τις εθνικές ρίζες. Κι αν αυτόν τον διαχωρισμό τον προεκτείνουμε σε άλλο επίπεδο, τότε θα ανακαλύψουμε το μέτρο και τον κωδικό με τα οποία θα οικοδομήσουμε σε στέρεα βάση την Ευρώπη του μέλλοντος. Το εύρημα αυτής της πορείας είναι ο άνθρωπος.
Αυτός πρέπει να είναι και ο βασικός άξονας γύρω από τον οποίο θα πρέπει να περιστρέφεται η πολιτική αντιπαράθεση στις Ευρωεκλογές αλλά και το μέλλον της Ευρώπης.
Η διάσωση του ανθρώπου είναι και το διακύβευμα αυτών των Ευρωεκλογών. «Τουλάχιστον όμως θα έχουμε συμβάλλει στη διάσωση της ανθρώπινης ύπαρξης από τη μοναξιά, όπου θέλατε να τη φυλακίσετε, επειδή περιφρονήσατε την πίστη στον άνθρωπο…..» («Γράμματα σ’ έναν φίλο Γερμανό» Α. Καμύ)
Το δίλημμα
Ο Έλληνας ψηφοφόρος στο δίλημμα «Ευρωλατρεία» ή «Ευρωσκεπτικισμός» μπορεί να αντιτάξει τη νηφαλιότητα και τη δυνατότητά του να αφομοιώνει το «ξένο» και να το μετατρέπει σε δική του κατάκτηση. Όπως «το φοινικικό εμπορικό αλφάβητο στην Ελλάδα έγινε Λόγος, οι ορφικές λατρείες Θέατρο και η αιγυπτιακή αστρολογία, Αστρονομία» έτσι και η Ευρώπη μπορεί να γίνει η αφετηρία για μια άλλη ματιά για το ρόλο της Ελλάδας στο σύγχρονο κόσμο.
Ο Γ. Σεφέρης προβάλλει το δίλημμα του Έλληνα απέναντι στο δυτικό πολιτισμό και συμβουλεύει την υπέρβασή του: