Η Ευρωπαϊκή αλλά και Ελληνική εμπειρία υπενθυμίζουν ιδιαίτερα για το χώρο της Αριστεράς ότι τα κόμματα μετά από στρατηγική ήττα έχουν δύο δρόμους για να αντιμετωπίσουν την κρίση.
Ο ένας σχετίζεται με την μετάλλαξη. Δηλαδή με την πολιτική επιλογή ότι οι αξίες, οι αρχές, οι κοινωνικές αναφορές άρα και οι στόχοι για τους οποίους ιδρύθηκε ο πολιτικός φορέας έπαψαν να υπάρχουν. Ότι τα προβλήματα και οι ανάγκες απαιτούν άλλες κοινωνικές αναφορές και οικονομικές επιδιώξεις .
Σ’ αυτή την περίπτωση ο πολιτικός φορέας ανακοινώνει την μετάλλαξη του σε ένα άλλο μόρφωμα και αναζητά πεδίο νομιμοποίησης όχι με βάση τις αρχές του αλλά την καλύτερη διαχείριση της εξουσίας.
Ο άλλος δρόμος είναι αυτός της μετεξέλιξης! αυτός αποδέχεται ότι οι αρχές και οι αξίες που ίδρυσαν τον πολιτικό φορέα παραμένουν επίκαιρες καθώς επίσης και οι στόχοι, Κατά συνέπεια αναζητά με βάση τις αρχές του νέες επεξεργασίες που πρέπει να δημιουργήσουν το αποτέλεσμα ενός νέου συσχετισμού δύναμης στην αντιπαράθεση ανάμεσα στην πρόοδο και την συντήρηση! Αυτή η επιλογή κάνει αποδεκτή την πολιτική κλίμακα μέτρησης με εύρος το <αριστερά – δεξιά> γιατί αποδέχεται ότι οι πολιτικές επιλογές υπηρετούν διαφορετικές ανάγκες .
Στην Ευρώπη γίνονται κατανοητοί αυτοί οι διαφορετικοί δρόμοι υπέρβασης της κρίσης από τον τρόπο που διαχειρίστηκαν τις ήττες και την κρίση προσανατολισμού το Γαλλικό σοσιαλιστικό κόμμα και το SPD σ αντίθεση με επιλογές άλλων χωρών του νότου! Τα κόμματα αυτά μελέτησαν τις σύγχρονες αντιθέσεις και διαμόρφωσαν ένα μπλοκ κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας που αναμετράται με όσες πολιτικές το τίμημα της οικονομικής μεγέθυνσης είναι διεύρυνση των ανισοτήτων.
Αναζήτησαν την νέα νομιμοποίηση, κοινωνικά και πολιτικά ,παράλληλα, με διάλογο και δράσεις στην αριστερή πλευρά της πολιτικής κλίμακας.
Με αφορμή την ήττα του ΠΑΣΟΚ και την σημαντική κοινωνική ρευστότητα στο χώρο της αριστεράς, διαπιστώνεται η ανάγκη να επικαιροποιηθούν και να δοκιμασθούν σύγχρονες προσεγγίσεις στα πεδία του διαλόγου και των δράσεων χωρίς αποκλεισμούς και περιχαρακώσεις
Το ΠΑΣΟΚ ιδρύθηκε και αυτοπροσδιορίστηκε ως δημοκρατικό – σοσιαλιστικό κόμμα με οριοθετημένη τη σχέση του και ως προς το συντηρητισμό και ως προς τη σοσιαλδημοκρατία. Όλα τα ευρήματα των εκλογικών μηνυμάτων συγκλίνουν στο γεγονός ότι η κοινωνική βάση έκρινε ότι το ΠΑΣΟΚ με τον κυβερνητισμό του κινήθηκε σε ασύμβατη τροχιά σε σχέση με τον λόγο ύπαρξης του.
Με αυτή την έννοια η ανασύσταση του ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να γίνει αλλιώς παρά μόνο ως πορεία επανασύνδεσης με τον προοδευτικό πολιτικό και κοινωνικό προσανατολισμό και με αντίστοιχες συμμαχίες.
Αυτός είναι ο κύριος λόγος που ο κεντρικός πυρήνας της επίπονης πορείας ανασύστασης του σοσιαλιστικού ΠΑΣΟΚ δεν πρέπει ούτε μπορεί να γίνεται με όρους περιχαράκωσης.