Οι δημοσιογράφοι και το «αυγό του φιδιού»

Κώστας Κούρκουλος 08 Ιουλ 2015

Το Πειθαρχικό της ΕΣΗΕΑ καλεί δημοσιογράφους να απολογηθούν για τον τρόπο που κάλυψαν το δημοψήφισμα και επειδή, κατά τη γνώμη των διωκτών τους, υποστήριξαν το ΝΑΙ. Είναι προφανώς γελοία σε ένα δημοκρατικό καθεστώς μια δίωξη ανθρώπων που υπηρετούν τον δημόσιο λόγο για τις απόψεις τους. Αλλά η γελοιότητα δεν ακυρώνει τον ολοκληρωτισμό. 

 Όπως με έμφαση τόνιζε ο μεγάλος ραψωδός της απελευθέρωσης και του αγώνα κατά του ολοκληρωτισμού Κ. Καστοριάδης, η στάση εκείνη, σύμφωνα με την οποία η «αλήθεια» γίνεται «επιδεκτική κατοχής» από κάποιον ή από κάποια ομάδα,  «είναι βαθιά αντιδραστική» και γι’ αυτό αποτελεί  «μία από τις βάσεις, για την ένταξη στο φασισμό και στον σταλινισμό» (βλ. Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας).

Θα προσθέταμε ότι η στάση αυτή, συνεπάγεται και κάτι άλλο: Οι ειδήσεις, οι οποίες αμφισβητούν  την κατοχή της «αλήθειας», είναι ανεπιθύμητες, όπως και οι «αγγελιοφόροι» τους. Όταν όμως έχουμε να κάνουμε με «κρατικές αλήθειες», τότε οι αγγελιοφόροι των ανεπιθύμητων ειδήσεων πρέπει να «πεθαίνουν». Οι κρατικές μάλιστα αλήθειες,  έχουν ως μοναδική βάση την αναπόδεικτη βεβαιότητα. Όπως ακριβώς και η παράνοια.

Οπότε τίθεται το ερώτημα: Είναι δυνατή η αντιμετώπιση της κρατικής αλήθειας με «συμβατικά» μέσα, δηλαδή με τη λογική; Η απάντηση είναι όχι. Όπως ακριβώς είναι αδύνατον να αντιμετωπιστεί με τη λογική, η παρανοϊκή φαντασίωση του κάθε ψυχωσικού. (Ας τολμήσει κανείς να αμφισβητήσει τη βεβαιότητα του παρανοϊκού ότι π.χ. είναι τόσο σπουδαίος, ώστε να μηχανορραφεί εναντίον του ο Ομπάμα και θα καταλάβει τι εννοώ).

Και όμως, υπάρχει ένα αποτελεσματικό μέσον για την αντιμετώπιση κάθε εκδήλωσης κρατικής «αλήθειας». Είναι η γελοιοποίηση.Αρκεί να υιοθετήσουμε τη λογική της και να την οδηγήσουμε στα ακραία όριά της. Και ερχόμαστε στα σημερινά:

Το πειθαρχικό της ΕΣΗΕΑ επιχειρεί να διώξει δημοσιογράφους ουσιαστικά για τις απόψεις τους, επειδή αυτές δεν θεράπευαν τα ζωτικά κρατικά ψεύδη. Δηλαδή τις κρατικές αλήθειες. Γι’ αυτό ξέρουμε πολύ καλά ότι  με τη δίωξη που επισπεύδεται, «δεν είχαν στόχο την αναζήτηση της αλήθειας […] αλλά στόχευαν στην κατάργηση της διάκρισης αλήθειας – ψεύδους […] ώστε να χαθεί κάθε κριτήριο αναζήτησης του ορθού και του λογικού» (Λεωνίδας Χατζηπροδρομίδης, Ο Σταλινισμός και οι μεταμοντέρνοι θαυμαστές του, εκδ. Επίκεντρο).

Είναι λοιπόν μοναδική ευκαιρία να οδηγηθεί η δίωξη στα ακρότατα όριά της, προκειμένου να καταστρέψουμε το αυγό του φιδιού, μέσω της γελοιοποίησης. Δηλαδή, όχι μόνον να μην αντικρούσουν οι διωκόμενοι την «κατηγορία», αλλά και να ομολογήσουν την «ενοχή» τους, με τους τύπους μάλιστα της ομολογίας, που προσφέρει η ιστορία της κρατικής βαρβαρότητας.

Και δεν προτείνω να ομολογήσουν ότι είναι «σκουπίδια, κατσαρίδες, πύον, βρώμικα ανθρώπινα περιττώματα, λυσσασμένα και βρώμικα σκυλιά», όπως συντάσσονταν τα κατηγορητήρια του Βισίνσκι στις δίκες της Μόσχας, αλλά με κάτι πιο ευπρεπές, όπως:

Η Ιστορία μου θα σας καταδείξη πως η ελαχίστη παρέκκλισις από την γραμμήν του Κόμματος, αναποφεύκτως καταλήγει εις αντεπαναστατικήν ανταρσίαν. […]. Θα σας περιγράψω την πτώσιν μου, ώστε να αποτελέση προειδοποίησιν δι’ εκείνους oι οποίοι εις αυτήν την αποφασιστικήν ώραν αμφιταλαντεύονται και διατηρούν κρυφίας επιφυλάξεις διά την ηγεσίαν του Κόμματος και την ορθότητα της κομματικής γραμμής. Έμπλεος καταισχύνης, βυθισμένος εις τον βούρκον, έτοιμος να αποθάνω, θα σας περιγράψω την θλιβεράν εξέλιξιν ενός προδότου, ώστε να χρησιμεύση ως μάθημα και παράδειγμα εις τα εκατομμύρια των συμπατριωτών μας… (Α. Καίσλερ, Το μηδέν και το άπειρο).

Με την υποσημείωση μάλιστα πως, αν δεν τους αρέσει, έχουμε κι άλλο.

Και είναι αναγκαία η άμεση γελοιοποίηση, διότι η σημερινή εξουσία, προκειμένου να επιβάλει τα «ζωτικά της ψεύδη», θα επιδίδεται σε διαρκές «κυνήγι μαγισσών».

Όσο δε το «κυνήγι των μαγισσών» και ο «μακαρθισμός»παρέμεναν αποκλειστικότητα των δημοκόπων της πλατείας, ήταν αντιμετωπίσιμα ως λούμπεν φαινόμενα. Έστω και αν έστελναν στη Βουλή «Καμμένους», «Κασιδιάρηδες», «Βαρουφάκηδες» ή «Ζωές». Όταν όμως τρέπονται σε ιδεολογικό και «πειθαρχικό» μηχανισμό της εξουσίας, τότε παγώνουμε από την ανασφάλεια. Διότι αυτό σημαίνει πως το φρενοκομείο του ολοκληρωτισμού έχει ανοίξει και μας υποδέχεται.