Προφανώς η ελληνική οικονομική κρίση έχει τις δικές της ιδιομορφίες. Όλες εκείνες που σχετίζονται με το πελατειακό κράτος και την υποτίμηση της δημοσιονομικής εξυγίανσης. Όμως ο κοινός παρονομαστής της κρίσης σε όλη την Ευρώπη είναι η αποδιάρθρωση του χρηματοπιστωτικού μοντέλου του καπιταλισμού. Δηλαδή όλη εκείνη η νέα οικονομική πραγματικότητα που συνδέθηκε με το πλαστικό χρήμα, τους άυλους τίτλους, τη γρήγορη κίνηση των κεφαλαίων. Κεντρικός άξονας σε αυτό το μοντέλο είναι η νεοφιλελεύθερη επικράτηση η οποία απαξιώνει κάθε εργασιακό δικαίωμα στο όνομα του ανταγωνισμού, αμφισβητεί τις δομές του κοινωνικού κράτους και πλήττει τη μισθωτή εργασία.
Σε αυτόν το νεοφιλελεύθερο περιβάλλον-με τις εθνικές ιδιομορφίες της κάθε χώρας-συμβιβάστηκε για ικανό χρονικό διάστημα η σοσιαλδημοκρατία υιοθετώντας τις λογικές του μονόδρομου για την οικονομία.
Σήμερα σε όλη σχεδόν την Ευρώπη οι σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις συνειδητοποιούν την ανάγκη για αλλαγή πορείας. Διαπιστώνουν ότι η δεξιά πολιτική όχι μόνο περιθωριοποιεί τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα αλλά θέτει σε κίνδυνο και το ίδιο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Ακριβώς γι αυτό επανέρχονται με σφοδρότητα οι μεγάλες διαφορές δεξιάς και αριστεράς, η αντιπαράθεση του χώρου της κεντροαριστεράς με την κεντροδεξιά για το περιεχόμενο των εναλλακτικών λύσεων στην κρίση.
Στη χώρα μας το πεδίο μιας τέτοιας αντιπαράθεσης αφυδατώνεται είτε στα σενάρια συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ είτε σε μια μορφή κριτικής στην τρόικα που δανείζεται επιχειρήματα από το Ανδρεοπαπανδρεϊκό παρελθόν του λαϊκισμού.
Φυσικά η αντιμετώπιση των μνημονίων δεν μπορεί να σημαίνει απουσία δημοσιονομικής εξυγίανσης. Ούτε υποτίμηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων στο κράτος και τις κοινωνικές δομές. Ούτε υπερβολές κριτικής που φτάνουν στην έξοδο από το ευρώ και αμφισβητούν τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας. Η δανειακή σύμβαση δεσμεύει τη χώρα και κανένας «παλικαράς» δεν μπορεί και δεν πρέπει να παίζει με τη θέση της χώρας στο Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Αλλά όσο αυτή η αλήθεια είναι σκληρή και αμείλικτη άλλο τόσο αληθινός είναι ο επιτιθέμενος νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός που αυξάνει την ανεργία, τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό. Άλλο τόσο αληθινή είναι η αντικοινωνική όψη της Ευρωπαϊκής Δεξιάς και των πολιτικών ελίτ της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. Η ικανότητα μιας σύγχρονης, ρεφορμιστικής Αριστεράς είναι να συγκρούεται και με τα δυο.
Και με το λαϊκιστικό μόρφωμα που υπερίσχυσε στη χώρα μας αλλά και με τη δεξιόστροφη πολιτική που αντιμετωπίζει την κρίση σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων.
Αυτή η αντιπαράθεση σημαίνει πλήρη απόσταση από τη ΝΔ. Σημαίνει αναζήτηση εναλλακτικών οικονομικών και πολιτικών λύσεων. Με απόλυτη επίγνωση για τις σοβαρές δυσκολίες ενός διαφορετικού οικονομικού σχεδίου. Σημαίνει πανευρωπαϊκό συναγερμό για όλες τις προοδευτικές δυνάμεις. Σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει συγκατοίκηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ με ταυτόχρονα επικοινωνιακά παιχνίδια φιλίας προς την αριστερά. Ας γίνουμε όλοι περισσότερο ειλικρινείς!
Ο Θόδωρος Μαργαρίτης είναι μέλος της Εκτ. Επιτροπής της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ