Η δολοφονική επίθεση στο «Charlie Hebdo» κατέδειξε με τον πλέον εκκωφαντικό και αιματηρό τρόπο την ύπαρξη του ισλαμοφασισμού. Παρά τις αντιρρήσεις πολλών για τη χρήση του όρου, είναι προφανές ότι τα τελευταία χρόνια η ριζοσπαστικοποίηση μεγάλου μέρους των μουσουλμάνων εκδηλώνεται με ακραία αντιδραστικές ιδέες και με δολοφονικές και βίαιες πρακτικές. Το γεγονός του αντιδραστικού ριζοσπαστισμού δεν συμβαίνει βέβαια για πρώτη φορά στην Ιστορία. Στην Ευρώπη την περίοδο του Μεσοπολέμου μία από τις απαντήσεις στην τότε μεγάλη κρίση ήταν η επιστροφή στις παραδοσιακές κοινωνικές και θρησκευτικές αξίες, η ανάπτυξη ενός επιθετικού εθνικισμού, η καταστολή των πολιτικών αστικών ελευθεριών και της αριστερής αμφισβήτησης και τελικά ο πόλεμος. Ηταν δηλαδή ο φασισμός.

Δυστυχώς μια σχετικά παρόμοια συγκυρία, τηρουμένων πάντα των αναλογιών, διαμορφώνεται σταδιακά στον μουσουλμανικό κόσμο από τα τέλη ακόμα του περασμένου 20ού αιώνα λόγω της διαρκούς κρίσης που βιώνει. Στα αραβικά και βορειοαφρικανικά κράτη τα ολοκληρωτικά κοσμικά καθεστώτα κατέρρευσαν, αφού απέτυχαν παταγωδώς να εκσυγχρονίσουν τις κοινωνίες τους, ενώ οι μουσουλμανικές μάζες στις δυτικοευρωπαϊκές μητροπόλεις συναντούν συχνά ανυπέρβλητα, αντικειμενικά και υποκειμενικά, εμπόδια στην προοπτική της πολιτισμικής και οικονομικής τους ενσωμάτωσης. Εκτός από τον κοινοτισμό, τον εγκλεισμό δηλαδή στην κοινότητα και την αμυντική διατήρηση της θρησκευτικής και πολιτισμικής παράδοσης, οι ριζοσπαστικοποιημένοι μουσουλμάνοι επιλέγουν και οργανώνουν μια άκρως επιθετική απάντηση στην πολλαπλή τους κρίση. Προσχωρούν σε μια αρχαϊκή εκδοχή του Ισλάμ και κηρύσσουν τον πόλεμο στη Δύση και ό,τι αυτή συμβολίζει, γιατί τη θεωρούν υπαίτια για όλα τα πραγματικά ή φανταστικά δεινά που υφίστανται στις μουσουλμανικές χώρες και στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις.

Απέναντι σε πολλά χαρακτηριστικά της Δύσης, όπως η δημοκρατία, η αυταξία της ζωής, η ελευθερία της έκφρασης, η οξεία σάτιρα, η ισότητα των φύλων, η ανοχή του διαφορετικού, οι απόψεις και οι πρακτικές τους ταυτίζονται με αυτές της φασιστικής παράδοσης. Ο συγκροτημένος πλέον επιθετικός ισλαμοφασισμός προσπαθεί να επιβάλει όχι μόνο στους άλλους μουσουλμάνους αλλά και στη Δύση τις δικές του αντιλήψεις για την ελευθερία της έκφρασης, για τη θρησκεία, για τη ζωή και τη δημοκρατία εντέλει. Σε μια Δύση η οποία ύστερα από πολλούς αγώνες και εις βάρος της χριστιανικής της παράδοσης απομάγευσε την ερμηνεία του κόσμου, νομιμοποίησε την κριτική και την αμφισβήτηση των θεσμών και των ιδεολογιών και αποδέχθηκε το βλάσφημο και το βέβηλο στην τέχνη και τη σάτιρα. Η διατήρηση των πολιτισμικών αυτών αξιών είναι η μεγαλύτερη τιμή και το καλύτερο αντίο στους νεκρούς του «Charlie Hebdo».