Ετούτες τις ημέρες του ιαματικού εγκλεισμού παρατηρούμε μιά συζήτηση αναπόφευκτη , που αφορά είτε σε γνώμες σχεδόν απλουστευτικής μορφής σε ένα λάθος σχηματικό δίλημμα , είτε στις διεθνικές συνεργασίες και στο μήκος και πλάτος της αλληλεγγύης των Κρατών Εθνών μεταξύ τους.
Το πρώτο δίλημμα ορίστηκε από τους δημοσιολογούντες ως προσχηματική επιλογή ανάμεσα στον ιδρυτή της Οικονομίας ως αυστηρής επιστήμης Άνταμ Σμίθ , που βέβαια ταυτίστηκε με την παγίωση του καπιταλισμού ως γενικευμένου συστήματος και στον αριστοκράτη εστέτ σοφό οικονομολόγο Τζ.Μ.Κέινς , που η φαντασίωση διαφόρων τον παρουσιάζει εξαιτίας των καταγεγραμμένων απόψεών του ως επίκαιρη Αριστερά , μόνο που δεν είναι καθόλου έτσι.
Αρχικά να ειπωθεί πως ο Σμίθ συστηματοποίησε τις σκόρπιες οικονομικές γνώσεις ξεκινώντας από την Φιλοσοφία της Ηθικής και θεωρώντας πως η Οικονομία δεν μπορεί παρά να αντανακλά την Ηθική του Ωφελιμισμού της φιλαλληλίας και του γενικού καλού , όπως αυτοί οι σχηματισμοί είχαν ήδη καταγραφεί χρόνια πριν από τους προπαππούδες του Μπένθαμ , Μπέρκλει , κ.ά. Άλλωστε κι ο ίδιος καθηγητής στον κλάδο της Ηθικής ήταν κατά την πανεπιστημιακή του καριέρα. Δεν θα βρεί κανείς παράδοξες αντιλήψεις στον ΠΛΟΥΤΟ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ , ίσα ίσα που προάγει την ατομική δημιουργικότητα , την ελευθερία του προσώπου , την αλληλεγγύη της Κοινότητας μα και τα όρια όλων αυτών . Φυσικά κι έβαλε το κέρδος μέσα ως ψυχικό στοιχείο , ως άμιλλα για την προκοπή. Κι όλα αυτά εστιάζοντας στις εμπειρίες του καιρού του και στις προοράσεις του μέλλοντος.
Ο Κέινς ,ήταν κυρίως ένας τεχνοκράτης οικονομολόγος του 20ου αιώνα και ο, τι πρότεινε είχε ως προϋπόθεση την ύπαρξη φιλελεύθερων πολυκομματικών δημοκρατιών καπιταλιστικών, αυτονοήτως, χαρακτηριστικών . Επενέβη σ΄αυτο το σχήμα και επί τη βάσει και των εμπειριών των Πολέμων , συστηματοποιώντας εμβρυουλκές τάσεις της κεντρικής θεσμικής εξουσίας σε περιόδους γενικευμένων κρίσεων . Αυτά τα κατέγραψε στο βιβλίο του για την ΖΗΤΗΣΗ , την ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ,τους ΤΟΚΟΥΣ , ένα βιβλίο του οποίου τα δύο τρίτα είναι λεπτεπίλεπτα μαθηματικά διαγράμματα , δύσκολα και επίπονα στο φτιάξιμό τους. Φυσικά και κατέταξε και τις εργαλειακές παρεμβάσεις του Κράτους είτε σε κανονικές συνθήκες είτε σε ιδιάζουσες και αποκλίνουσες πάντα - όπως κι ο Σμίθ και όλοι - στα πλαίσια των εμπειριών . Κοντά στα αγαθά προς τις μάζες από το Κράτος ας πούμε την Υγεία , την Εκπαίδευση , τις προσβάσεις συγκοινωνιών , την ασφάλιση , βάζει και το Κράτος σε ρόλο πρώτου ιδιώτη στην κρίση ώστε να πάρουν μπροστά όσοι παράγουν τον πλούτο...Του αποδίδεται πως προέτρεπε, χαριτολογώντας , την Κεντρική Εξουσία να χαλάσει έναν δρόμο , ν΄αρχίσει να τον ξαναφτιάχνει , να μπουν εργάτες κι επιστήμονες στο κόλπο , μετά μικροβιοτεχνίες υλικών , κατόπιν τσιμεντοβιομηχανίες , κοκ παράλληλα με τον αναπόφευκτο καπιταλιστικό ανταγωνισμό που θα ξαναξεκινούσε. Ουδέποτε , μα ουδέποτε μίλησε ο κ.Κέινς - μετριοπαθής Κεντρώος - για γενικευμένο κρατισμό , ουδέποτε κατασκεύασε ένα ολιστικό πρότυπο πολιτικής θεωρίας. Κι όταν οι πολιτικές ελίτ του είπαν να φτιάξει ένα εικοσαετές περίγραμμα ανάπτυξης ο καθηγητής με το φλεγματικό χιούμορ και τις ακριβές απολαύσεις απάντησε πως δεν ξέρει πως θα είναι τα πράγματα τότε , δίοτι μεσομακροπρόθεσμα όλοι θα ήμαστε νεκροί.
Επιπλέον τα δημόσια αγαθά σχηματοποιούνται ήδη από τις πρώιμες κοινωνίες μέσω της αλληλεγγύης κοινοτήτων , φυλών ,θρησκειών , σεχτών , στην βάση αυτού που καφενειακώς λέγεται ρεφενές δηλ. από κοινού , ισομοιρασμένο και που σήμερα ποσοτικοποιείται και συμβολίζεται με την φορολόγηση . Κατά συνέπεια και με τον Σμιθ και με τον Κέινς και με όποιον εισφέρει σε πολιτικό λόγο ορθό και ρεαλιστικό ήμαστε . Κι αν δοκιμάστηκε ο συγκροτημένος νεοφιλελευθερισμός επί Θάτσερ και Ρέιγκαν - και μόνον - αυτό δεν ήταν παρά μιά αμφίσημη πειραματική διακύβευση για την Αγορά και το Κράτος σε χώρες , που ήδη διέθεταν και τα δύο.
Βλέπετε άλλο λιτότητα κι άλλο δαρβινισμός της Αγοράς , όπως επίσης άλλο Μονοπωλιακός Κρατισμός νεοφιλελεύθερων χαρακτηριστικών , όπως στον τόπο μας.
Θα έλεγα , όσοι το δουλεύουμε κάπως το μυαλό δίχως στεγανά, να μελετούμε τις καταστάσεις δίχως στερεότυπα άλλοτε τάχατες να έχουμε την εκδίκηση του Κέινς κι άλλοτε του Σμίθ , μηδέ του Μάρξ και άλλων εξαιρουμένων.
Η παρούσα κρίση είναι πολυδύναμη με δύσκολα προοικονομούμενο μέλλον και με μόνο σταθερό έρεισμα την Επιστήμη . Δίπλα βρίσκεται το Κράτος ως συνισταμένη όμως , όπως το είπε ο κερατάς ο Χομπς προ πολλού στον ΛΕΒΙΑΘΑΝ , πότε διάβολος πότε άγγελος , πότε Η.Π.Α. και Η.Β. ,πότε Ελλάδα ή Πορτογαλία. Η λειτουργική δημοκρατία θέλει γνώμες κι όχι πιά -ισμούς , μια νυχτερίδα του Ουχάν το απέδειξε και αύριο ίσως ένας ζωντανός θαλάσσιος σπόγγος. Τα κλισέ στις κρίσεις δεν αφορούν τους νοήμονες , σε μιά κοινωνία με αμετάκλητους ρόλους και για το ρυθμιστικό και στρατηγικό Κράτος και γιά τους βαλλόμενους παραγωγούς της ιδιωτικής πρωτοβουλίας , απόπου το Κράτος προμηθεύεται τα υλικά για τις κρίσεις. Αν σας έλεγαν πως οι μεγάλοι οίκοι μόδας και οι κλωστοϋφαντουργοί θα παρήγαγαν μάσκες , πριν τρεις μήνες ας πούμε ,θα γελούσατε. Τώρα μετά την πανδημία δίολου απίθανο η η αφιλοκέρδεια και η φιλαλληλία τους να μετατραπεί σε νέο κερδοφόρο παραγωγικό ιστό πλάι στα πουλόβερ και τα ντεφιλέ στην επανεκκίνηση της ζωής μεθαύριο.
Το Κράτος τώρα καθοδηγεί γιατί έτσι γίνεται κι έτσι γίνονταν, το Κράτος θα ρυθμίζει αύριο και οι ιδιώτες θα επιχειρούν πλούτο , με το οποίο θα τροφοδοτούνται οι μη κρατικιστικές κρατικές συνιστώσες , έτσι γίνονταν , έτσι γίνεται εκτός των αποκλίσεων που ενδελεχώς περιγράφει το διάστημα εμπιστοσύνης της ξακουστής Gaussian distribution , της κανονικής κατανομής της καμπύλης του Gauss.
Mε τον Ντράγκι, τον σούπερ Μάριο μήπως και την τωρινή επέκτασή του που ακούει στο όνομα Κριστίν Λαγκάρντ ;.Αναμφίβολα ναι , αρκεί να λάβουμε υπόψιν πως απαρχής ο πολιτικός προτεσταντισμός των Γερμανοβορείων ήταν γνωστός, όπως και η ιδιαιτερότητα των Κεντρονοτίων . Προσώρας άδηλη η έκβαση της διακύβευσης σε μιά ΕΕ , που καιρό ισορροπεί ανάμεσα στην αλληλεγγύη και την αυστηρή προτεσταντική αντίληψη , που εναργέστατα στην αρχή του 20ου αιώνα περιέγραψε ο Μαξ Βέμπερ.
Οι Βόρειοι επιτίθενται αμυνόμενοι ώστε στην όποια ρύθμιση προς όφελος όλων , μα κυρίως του Νότου , να έχουν τις μικρότερες απώλειες . Είναι ακριβώς η διαφορά ανάμεσα στην Μαλθουσιανή αντίληψη της ευγονικής των Αγγλοσαξόνων αλλά και των Σουηδών Σ/δημοκρατών και στην Ηθική αντίληψη του Σωτήρη Τσιόδρα , ημών δηλαδή. Δοθέντος πως ο ΕSM δεν επαρκεί ούτε για τα δύο τρίτα της Ιταλίας , είναι βέβαιο πως με ρυθμούς καταιγιστικούς στο ορατό μέλλον θα βρεθεί ο συμβιβασμός που θα εφάπτεται στην διεθνική φιλαλληλία , πιό πολύ από ποτέ . Σαν κι εκείνο το βράδυ , που η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε , απρόσμενα για τους ανυποψίαστους : δώστε ο, τι θέλετε από τους πόρους σας χώρες , δεν ισχύουν τίποτα από όσα λέγαμε για τα όρια , στην τωρινή φάση. Με τον Ντράγκι λοιπόν , δεν μπορεί αλλιώς , μα και με την θέσμια Ευρώπη που τις προσεχείς μέρες θα γίνεται όλο και πιό πολύ Ντράγκι.