Απ’ την αρχή υποστηρίζουμε ότι η Ευρώπη δεν είναι το «μνημόνιο». Πάντα καυτηριάζαμε τόσο τον «αντιμνημονιακό λαϊκισμό», όσο και τον «μνημονιακό δογματισμό». Η επαναδιαπραγμάτευση ήταν, είναι και θα είναι ευρωπαϊκή υπόθεση. Αποδεικνύεται ήδη με το σχέδιο τεσσάρων σημείων που διατύπωσε ο Φρανσουά Ολάντ για την επαναδιαπραγμάτευση του Συμφώνου δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Ήδη, πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες αντιλαμβάνονται -όχι μόνο οι προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης, αλλά και ένα σημαντικό τμήμα των συντηρητικών δυνάμεων- ότι η λιτότητα και η ανεξέλεγκτη ύφεση δεν μπορούν παρά να είναι καταστροφικές για την Ευρώπη. Οι χώρες της Ευρωζώνης που έχουν δημοσιονομικό πρόβλημα, προφανώς χρειάζονται μια «έξυπνη προσαρμογή». Αλλά για να μπορεί όμως αυτή να αποδώσει, χρειάζεται παράλληλα ένα ευρωπαϊκό αναπτυξιακό πρόγραμμα (έκδοση ευρωομολόγου, επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές αγορές, χορήγηση κεφαλαίων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και αξιοποίηση «δομικών» κεφαλαίων για την ενίσχυση της απασχόλησης, κ.λπ.), όπως προτείνει ο Ολάντ.

Η κρίση κάθε χώρας έχει τη δική της «ταυτότητα». Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ένα ευρωπαϊκό συστημικό πρόβλημα. Αν σ’ αυτό δεν απαντήσει η Ευρώπη, αποδεχόμενη τον γερμανικό «δημοσιονομικό κανόνα», ο κίνδυνος να διαλυθεί είναι μεγάλος.

Η νίκη του Ολάντ, απ’ αυτή την άποψη, θα είναι σημαντική γιατί μπορεί με βάση την πρότασή του να οργανωθεί ένας διαφορετικός ευρωπαϊκός «πόλος» και ένας συμβιβασμός με προοπτική την ανάπτυξη της Ευρώπης. Απ’ αυτήν την εξέλιξη, κερδίζει και η Ελλάδα. Και γίνεται ρεαλιστική η σταδιακή απαγκίστρωση από τις επαχθείς ρυθμίσεις του μνημονίου, όπως προτείνει η Δημοκρατική Αριστερά, έτσι ώστε να μπει «πάτος» στην ανεξέλεγκτη ύφεση (όχι άλλα μέτρα λιτότητας) και να διαμορφωθούν συνθήκες προστασίας των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων, των ανέργων και των μικροεπαγγελματιών (κοινωνική συνοχή).

Η ίδια η Ευρώπη τώρα αποκαλύπτει τον «παραλογισμό» των υποστηρικτών τού «μνημονιακού μονόδρομου» (μνημόνιο και ξερό ψωμί) και το αδιέξοδο των «συνταγών» της τρόικας. Είναι μια ελπιδοφόρα εξέλιξη…

.