Οι αφορμές για την αναζωπύρωση του νέου διχασμού είναι δύο. Ο εκλογικός νόμος και οι αποκαλύψεις – στον ένα χρόνο από το δημοψήφισμα – του σχεδίου Χ από την Κυβέρνηση πέρυσι. Στο πλαίσιο αυτό θα δομηθεί μία αμφίπλευρη από τα δύο μεγάλα κόμματα προσπάθεια δημιουργίας ενός νέου διπολισμού, που όμως, θα έχει στηθεί πάνω σε βάσεις διχασμού. Η εκατέρωθεν καταγγελτική ρητορεία ρίχνει λάδι στη φωτιά. Οι μεν ισχυρίζονται ότι ο Τσίπρας έδωσε φωνή στο λαό οι δε ότι η χώρα έχασε πολύτιμο χρόνο και το πλήρωσε. Προφανώς, το δημοψήφισμα δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από αυτά που ενδεχομένως να ήθελε να λύσει και αυτό δεν χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση. Εκείνο που χρειάζεται ανάλυση είναι η εξέλιξη του πολιτικού τοπίου τους επόμενους μήνες μέσα από τη δύσκολη οικονομική πραγματικότητα και την δυσθυμία των πολιτών και δη της πάλαι ποτέ θαλερής μεσαίας τάξης. Τα ποσοστά απαισιοδοξίας των ψηφοφόρων, όπως αποτυπώνονται στις δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων, κυμαίνονται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Σε όλες σχεδόν τις δημοσκοπήσεις 80% περίπου των πολιτών εκτιμούν πως τα πράγματα στη χώρα, πάνε αρκετά και πολύ άσχημα . Τα δύο μεγάλα κόμματα αν θέλουν να έχουν σοβαρές ελπίδες υπέρβασης της αρνητικής καταψήφισης του αντιπάλου και καλλιέργειας της θετικής υπερψήφισης τους από τους πολίτες, θα πρέπει να εργαστούν, ώστε να περιοριστεί το ραγδαία αυξανόμενο αίσθημα απογοήτευσης και απαισιοδοξίας της Κοινωνίας. Τα κόμματα οφείλουν να παρουσιάσουν τις προτάσεις τους για τα μείζονα εθνικά προβλήματα της ανεργίας, της υπερφορολόγησης, της προσέλκυσης επενδύσεων, της Υγείας και της Παιδείας πρωτίστως και κατόπιν να ασχοληθούν με τα δευτερεύοντα όπως ο εκλογικός νόμος ή η προσευχή στα σχολεία. Το πολιτικό σύστημα πρέπει να αποκτήσει αίσθηση των κοινωνικών και πραγματικών προτεραιοτήτων.
Ο νέος διχασμός όμως δεν θα είναι μόνο ανάμεσα σε έναν οιονεί πολιτικό διπολισμό. Ο νέος διχασμός θα επεκταθεί και θα απλωθεί πάνω από την ευρωπαϊκή ταυτότητα της χώρας. Ήδη το ποτάμι του αντιευρωπαϊσμού φουσκώνει από το αντισυστημικό και ευρωσκεπτικιστικό ρεύμα, που, μετά το Brexit και τις δυσκολίες υλοποίησης του τελευταίου μνημονίου με ευθύνη και της Κυβέρνησης, φαίνεται πως κερδίζει οπαδούς σε όλο το φάσμα της κομματικής συχνότητας. Η εκτίμηση μας είναι ότι προϊόντος του χρόνου και ανθισταμένης της κρίσης, η αντιευρωπαϊκή τάση θα ενισχύεται επικίνδυνα στη Χώρα με απρόβλεπτες ακόμα συνέπειες και προεκτάσεις για τη θέση της Ελλάδος στην ΕΕ.
[1] Στοιχεία από τις Τάσεις της MRB, τις δημοσκοπήσεις του ΠΑΜΑΚ και της Public Issue