Ο Λαϊκισμός στα ΜΜΕ και Social Media

Ευάγγελος Αλεξανδρής 24 Μαϊ 2024

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία Στέφανος Κασσελάκης συνοδευόμενος από στελέχη του κόμματός του, ξεναγήθηκε το Σάββατο στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, συνομίλησε με εκδότες, συγγραφείς και επισκέπτες της έκθεσης  και δήλωσε, για το ρόλο του βιβλίου που ανοίγει νέους ορίζοντες: «Πολλά συγχαρητήρια στους διοργανωτές. Είναι μία μεγάλη, πετυχημένη έκθεση και εντυπωσιακή. Είναι πολύ σημαντικό τα νέα παιδιά να παράγουν πολιτισμό. Σύγχρονο πολιτισμό. Όπως εμείς στηρίζουμε τις προσπάθειες των ανθρώπων του πολιτισμού. Γιατί κλειστός πολιτισμός σημαίνει κλειστά μυαλά. Η χώρα μας έχει πολιτισμό και αυτό πρέπει να είναι πηγή ανάπτυξης και εξωστρέφειας».…

Ξαναφέρνει στο προσκήνιο ένα φαινόμενο που όλο και συχνότερα παρατηρούμε στην πολιτική σκηνή: την άνοδο του λαϊκισμού.

Πολλοί πολιτικοί, εστιάζοντας στην οικοδόμηση ενός "ανθρώπινου" επικοινωνιακού προφίλ, γεμίζουν τα social media και τα ΜΜΕ με προσωπικές εμφανίσεις, μοιράζοντας στιγμές από την καθημερινότητά τους, από γάμους και γενέθλια μέχρι ψώνια και βόλτες σε λαϊκές αγορές.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται σχεδόν όλοι οι κομματικοί, κυβερνητικοί, πολιτικοί "ηγέτες" της ιθαγενούς ομογένειας, στηριζόμενοι από τη δημοσιογραφική υπηρεσία των ακολούθων τους!

Αυτή η στρατηγική, αν και φαινομενικά αβλαβής, που χαϊδεύει την τηλεθέαση με καθαρά διασκεδαστικούς όρους και τύπους, συναισθηματικής και αισθητικής νοημοσύνης χωρίς να δαγκώνει την αγωνία της πραγματικότητας, κρύβει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία της δημοκρατίας.

Η απειλή για τη δημοκρατία

  • Αποπροσανατολισμός από τα κρίσιμα ζητήματα: Η εστίαση στην προσωπική εικόνα αποπροσανατολίζει το κοινό από τα ουσιαστικά ζητήματα που απασχολούν ή πρέπει να απασχολούν την κοινωνία.

  • Έλλειψη πολιτικού διαλόγου: Η αντικατάσταση του πολιτικού λόγου με προσωπικές ιστορίες και εικόνες στερεί από τους πολίτες την ευκαιρία για ουσιαστικό διάλογο και κριτική σκέψη.

  • Τροφή για λαϊκισμό και ακραίες ιδεολογίες: Η έλλειψη πολιτικού λόγου αφήνει κενό το οποίο καλύπτεται από λαϊκιστές και ακραίες ιδεολογίες, οι οποίες εκμεταλλεύονται την απογοήτευση και την αίσθηση αποξένωσης των πολιτών.

  • Κίνδυνος προσωπολατρίας: Η καλλιέργεια ενός "αδιάμεσου" δεσμού ηγέτη-λαού φέρνει στο νου ιστορικά παραδείγματα φασισμού, όπου η προσωπολατρία οδήγησε σε ολέθριες συνέπειες.

Η κριτική σκέψη ως αντίδοτο:

Είναι σημαντικό οι πολίτες να ασκούν κριτική σκέψη απέναντι σε αυτό το φαινόμενο.

  • Αναζήτηση πολιτικών θέσεων: Να μην αρκούνται σε εικόνες και ιστορίες, αλλά να αναζητούν τις θέσεις των πολιτικών σε κρίσιμα ζητήματα.

  • Κριτική αξιολόγηση: Να αξιολογούν κριτικά τις δηλώσεις και τις πράξεις των πολιτικών, χωρίς να αφήνονται να παρασύρονται από συναισθήματα ή λαϊκιστικές ρητορικές.

  • Συμμετοχή στον πολιτικό διάλογο: Να συμμετέχουν ενεργά στον πολιτικό διάλογο, θέτοντας ερωτήματα, εκφράζοντας απόψεις και διεκδικώντας ουσιαστικές λύσεις στα προβλήματα.

Η υγιής δημοκρατία στηρίζεται στον πολιτικό λόγο, στην κριτική σκέψη και στην ενεργή συμμετοχή των πολιτών. Η αντικατάσταση του πολιτικού λόγου με προσωπικές εμφανίσεις, σαν επαναλαμβανόμενη διαφημιστική εκστρατεία πολιτικάντηδων επαγγελματιών ηγεμόνων εξουσιαστών υπό τον μανδύα του αυτάρεσκου πρωταγωνιστή του δημόσιου πολιτικού βίου, αποτελεί απειλή για τη δημοκρατία και οφείλουμε να την αντιμετωπίσουμε με εγρήγορση και κριτική σκέψη, απαίτηση συμμετοχικών διαδικασιών της Κοινωνίας Πολιτών στην αντιμετώπιση των πραγματικών συλλογικών προβλημάτων από τη λαϊκή βάση χωρίς καπελώματα και ηγεμονικές τάσεις ναρκισσισμού και προσωπολατρίας.