Ο Λαϊκισμός δεν έχει άλλοθι

Κώστας Σοφούλης 09 Ιουν 2016

Τώρα που έπεσε κάπως ο κουρνιαχτός από την περιπέτεια των εξωχωρίων ας εκτιμήσουμε το τι ακριβώς εισέπραξε και τι θα πληρώσει το πολιτικό μας σύστημα. Μερικοί νηφάλιοι παρατηρητές το επισήμαναν ήδη αλλά κάπως ψυθιστά: Με αυτή την περιπέτεια έγινε ένα σημαντικό βήμα προς την καθολίκευση του λαϊκισμού ως χαρακτηριστικού της πολιτικής μας αγοράς. Η ουσία βρίσκεται στο ότι (σχεδόν) όλοι συμφώνησαν μέσα και έξω από τη Βουλή, ότι όσοι ασχολούνται με τα κοινά είναι ειδική κατηγορία ανθρώπων που ρέπουν στην απάτη και την ρεμούλα και ως εκ τούτου είναι εξ ορισμού ύποπτοι εγκληματίες. Ως εκ τούτου πρέπει να τους μεταχειριζόμαστε ως λερή κάστα. Πρακτικά αυτό σημαίνει οτι καλό είναι να πιέζονται προκαταβολικά για να αποδείξουν ότι αποτελούν εξαίρεση από τα εγγενή χαρακτηριστικά της ιδιότυπης αυτής ράτσας στην οποία τους κατατάσσουμε. Θρίαμβος του αισθήματος εμπιστοσύνης (!!) στις θεμελιώδες αρχές και του θεσμούς του δημοκρατικού κράτους που αποτελεί τον μόνο ουσιαστικό συνδετικό κρίκο ανάμεσα στους πολίτες της σύγχρονης κοινωνίας μας ! Θρίαμβος προπάντων  του ανόθευτου λαϊκισμού, αφού με την νέα νομοθεσία ικανοποιείται πλήρως η αρρωστημένη πείνα του όχλου για θεαματικό κρέμασμα κατασκευασμένων  υπόπτων για να ικανοποιηθεί το καθαρτικό κοινό αίσθημα. Μπορεί να είναι πύρρεια επί του προκειμένου η αναμφισβήτητη νίκη του Τσίπρα ως πρωθιερέα της ακραιφνέστερης μορφής λαϊκισμού που γνώρισε η χώρα μεταπολιτευτικά, αλλά  ας μη παραγνωρίσουμε ότι το ίδιο το σύστημα, ως όλον, του παρεχώρησε μια τέτοια νίκη και βουτήχτηκε το ίδιο στα θολά νερά μαζί του. Με πλήρη συνείδηση δηλώνω, ότι η εξέλιξε με τρόμαξε και σχεδόν με απογοήτευσε. Ας δούμε τι ακριβώς συνέβη.

Η ιστορία από την αρχή ξεκίνησε στραβά,  δυστυχώς από την πλευρά σύσσωμης της αντιπολίτευσης και όχι της κυβέρνησης αυτή τη φορά. Μια καθαρά δικονομική διάταξη που ξεκαθάριζε με μάλλον λογικό τρόπο το τι αφορούσε η προϋπάρχουσα απαγόρευση σε πολιτικά πρόσωπα να συμμετέχουν σε offshore εταιρείες, έδωσε την ευκαιρία σε σύσσωμη την αντιπολίτευση να εκφράσει την καθολικευμένη καχυποψία που έχει γίνει πια επίσημη ιδεολογία της κοινωνίας μας και να κατηγορήσει την κυβέρνηση ότι,  με την σχετική τροπολογία, προσπαθεί να απαλλάξει αναδρομικά κάποια δικά της πρόσωπα που τάχα είχαν πέσει στην αμαρτία όπως αυτή περιγράφονταν με τον προηγούμενο νόμο. Δεν κατονόμασαν, όμως, κανένα συγκεκριμένο ένοχο ή έστω ύποπτο. Στην κατακραυγή της αντιπολίτευσης κατά του αγνώστου ενόχου, η κυβέρνηση αντέδρασε με κόντρα ρελάνς προς την ίδια κατεύθυνση. Τον χωρίς φραγμό λαϊκισμό. Αφού κατηγόρησε την αντιπολίτευση ότι δικά της πρόσωπα είναι μέτοχοι σε εταιρείες με έδρα το εξωτερικό, σάμπως αυτό να είναι παράνομο εξ ορισμού, νομοθέτησε πλήρη απαγόρευση τέτοιων συμμετοχών με μια ισοπεδωτική διάταξη. Έκανε τα πράγματα παρασάγγες χειρότερα για τον πολιτικό πολιτισμό μας.

Η νέα διάταξη προβλέπει  καθολική απαγόρευση συμμετοχής στη διοίκηση ή το κεφάλαιο εταιριών με έδρα την αλλοδαπή (offshore και μη) για πολιτικά πρόσωπα είτε μέσω παρένθετων προσώπων. Στην περίπτωση συμμετοχής σε εταιρία με πραγματική ή καταστατική έδρα σε κράτος μη συνεργάσιμο φορολογικά ή σε κράτος που έχει προνομιακό φορολογικό καθεστώς προβλέπεται βαρύς ποινικός κολασμός. Προσέξτε την γενίκευση «σε κράτος που έχει προνομιακό φορολογικό καθεστώς» γιατί πολλά θα μας αποκαλύψει παρακάτω.

Σύμφωνα με την νέα πρόβλεψη, ως παρένθετα πρόσωπα ορίζονται σύζυγοι και εν διαστάσει σύζυγοι είτε πρόσωπα με τα οποία οι υπόχρεοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, συγγενείς α’ βαθμού, και φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο ενεργεί για οποιαδήποτε αιτία για λογαριασμό ή καθ’ υπόδειξη ή κατ’ εντολή άλλου προσώπου. Η σχετική γενική απαγόρευση αφορά τον Πρωθυπουργό, αρχηγούς πολιτικών κομμάτων της Βουλής και της Ευρωβουλής, καθώς και όσων λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση, υπουργούς, αναπληρωτές υπουργούς και υφυπουργούς, βουλευτές και ευρωβουλευτές και όσους διαχειρίζονται τα οικονομικά των πολιτικών κομμάτων, όπως επίσης, τους Γενικούς & Ειδικούς Γραμματείς της Βουλής και της Γενικής Κυβέρνησης.

Στην απαγόρευση εμπίπτουν επιπλέον οι: Γενικοί Γραμματείς των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, δικαστικοί και εισαγγελικοί λειτουργοί, πρόεδροι – διοικητές – υποδιοικητές και γενικοί διευθυντές πιστωτικών ιδρυμάτων που ελέγχονται από το κράτος, καθώς και πρόεδροι και διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλο και γενικοί διευθυντές ΝΠΔΔ, ΔΕΚΟ, ΝΠΙΔ, όπως και πρόεδροι και μέλη των επιτροπών διενέργειας και αξιολόγησης των διαγωνισμών για τις προμήθειες του Δημοσίου.

Όπως αναφέρεται σχετικά στην αιτιολογική έκθεση «όσοι κατέχουν δημόσια αξιώματα και ηγούνται της χώρας και των ΟΤΑ, οφείλουν να απέχουν από την όποια επιχειρηματική και επενδυτική τους δραστηριότητα εκτός Ελλάδας προς εξασφάλιση της διαφάνειας κα της πάταξης της διαφθοράς.

Με τις εκτός πλαισίου του κράτους δικαίου διατάξεις αυτές, δημιουργείται μια κατηγορία πολιτών που αριθμεί πλέον σε μερικές δεκάδες χιλιάδες, οι οποίοι αφενός στερούνται του τεκμηρίου της αθωότητας και αφετέρου τελούν υπό περιορισμό στην ενάσκηση βασικών δικαιοπρακτικών δικαιωμάτων τους, όπως είναι η ελεύθερη οικονομική δραστηριοποίησή τους. Τους επιβάλλεται δηλαδή προληπτική ποινή. Μη σας φαίνεται υπερβολικός ο αριθμός. Στην ουσία οι διατάξεις αυτές δεν αφορούν μόνο τους εν ενεργεία «εξ ορισμού υπόπτους» αλλά και όλους τα πολίτες και τις πολίτισσες που σχεδιάζουν ή θα ήθελαν να ασχοληθούν με κοινά ή να επιδιώξουν καριέρα σε δημόσια θέση υψηλής λογοδοσίας μαζί με τους συγγενείς τους. Και οι συγγενείς δεν περιορίζονται σε αυτό που ορίζει ο νόμος, αλλά κατά την καλλιεργημένη κοινή συνείδηση περιλαμβάνονται σε αυτούς τα μακρινά ξαδέλφια, οι γραμματείς και υπάλληλοι, οι συνεργάτες οιασδήποτε μορφής όπως έχει καλλιεργηθεί στην κοινή γνώμη αυτή η ιδιότυπη έννοια ενοχής μέσα από την διεύρυνση της διάκρισης «νόμιμου και ηθικού». Όλες αυτές οι χιλιάδες που αποτελούν συνήθως τον θησαυρό των κοινωνιών επειδή δείχνουν ενδιαφέρον προσωπικό για εξυπηρέτηση κοινού συμφέροντος, ορίζονται ως εκ των προτέρων ύποπτοι ή ως δυνάμει εκ των προτέρων ύποπτοι και έτσι αποτρέπονται από τον ρόλο που θα ήθελαν να υπηρετήσουν στη ζωή τους πέρα από το στενά ατομικό τους συμφέρον. Θα μου πείτε ότι, ναι μεν αλλά άλλοι προφανώς θα πάρουν τη θέση τους που θα έχουν λόγους να μη φοβούνται τις σχετικές διατάξεις. Θα δεχόμουν την ένσταση αν ταυτόχρονα σήμαινε ότι ισχύει ότι και με την δίωξη των εβραίων στην ναζιστική Γερμανία, κάποιοι άλλοι εξ ορισμού αθώοι πήραν τα μαγαζιά και τις δουλειές τους. Τόσο απλή είναι η οδός της λογικής αναγκαιότητας.

Τώρα, ένα μέρος των πολιτικών που ξεκίνησαν το πρόβλημα, υποστηρίζουν ότι δεν χάλασε και ο κόσμος, αφού οι διατάξεις αυτές είναι προφανέστατα αντισυνταγματικές και επομένως θα καταπέσουν στην πρώτη δικαστική αμφισβήτηση. Φενάκη, ένας τέτοιος ισχυρισμός. Γιατί, ποιος θα τολμήσει να προβάλει ένσταση αντισυνταγματικότητας όταν ξέρει ότι θα στοχοποιηθεί ως πιθανά «προσωπικά ενδιαφερόμενος», όχι για την συνταγματικά νομιμότητα, αλλά για πομπές δικές του που τον βαρύνουν; Αυτό δεν έκανε η αντιπολίτευση με την παράλογη στάση της στο πρώτο βήμα; Τώρα είναι η σειρά της κυβέρνησης να συνεχίσει το θαυμάσιο αυτό παιχνίδι εθνικής καχυποψίας. Να ρίξει τους αμφισβητίες στη βορά του όχλου που περιμένει τον άρτο και τα θεάματα.  Και το παιχνίδι το παίζουν με αλαλαγμούς χαρά στα κέντρα της σύγχρονης δημοκρατίας, δηλαδή τους καφενέδες, τι φραπερίες και τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης. Όλη η σημερινή ελληνική κοινωνία κορυβαντιά ενάντια στους γενικά «ύποπτους πολιτικούς». Ο σκοπός επετεύχθη και ας μαζέψει ο καθένας τα κέρδη του.

Με την πρωτοφανή νέα ρύθμιση δημιουργούνται αυτομάτως (α) δύο κατηγορίες πολιτών αλλά και (β) δύο  κατηγορίες του ίδιου νομίσματος (Ευρώ).

Ως προς το πρώτο, μερικοί συμπολίτες μας, που το μόνο κρίμα τους είναι το έμπρακτο ενδιαφέρον τους με τα κοινά, στερούνται των μέσων που τους παρέχει η ελευθερία κίνησης κεφαλαίων για να υπερασπίσουν αφενός τα δικά τους (νόμιμα)  οικονομικά συμφέροντα, αλλά και την βελτιστοποιητική (optimizing) λειτουργία της κεφαλαιαγοράς. Στις συνθήκες ελεύθερης αγοράς, κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να διακινεί τα περιουσιακά του στοιχεία με όποιον τρόπο θεωρεί ότι διασφαλίζει την αξία τους διαχρονικά και μεγιστοποιεί την εισοδηματική απόδοσή τους. Αρκεί να μη παραβιάζει την σχετική νομοθεσία. Ναι, αλλά τώρα δημιουργήθηκε μια νέα νομοθεσία που αφορά ειδική κατηγορία πολιτών για το ίδιο δικαίωμα. Πού πάει η συνταγματική πρόβλεψη της ισότητας απέναντι στον νόμο; Ένας ιδιότυπος πολιτικός ρατσισμός έρχεται να επαναλάβει τις φυλετικές διακρίσεις παρωχημένων ολοκληρωτικών ή ημι-ολοκληρωτικών καθεστώτων όπου  για το ίδιο δικαίωμα ισχύουν διαφορετικοί τρόποι ενάσκησης ανάλογα όχι με τα φυλετικά (?) χαρακτηριστικά καθενός. Με τον νόμο αυτό εφεβρέθηκαν οι «εβραίοι» του συριζαϊκού λαϊκισμού και αυτοί είναι οι πολιτικοί και οι έχοντας κατά συνείδηση (σκεφτείτε πόσο βαθιά ο υποθετικός ανακριτής πρέπει να αναδιφήσει) την φιλοδοξία να παίξουν κάποτε πολιτικό ρόλο. Εκτός κι αν είναι συριζαίος, όπου, φαντάζομαι καταστατικά θα απαγορεύεται στα μέλη του να  γεύονται τους καρπούς της ελευθερίας διακίνησης των περιουσιών τους. Προς δόξαν της κεντροαριστερής αντιπολίτευσης αυτή συνέπραξε στο σκάνδαλο αυτό και προς δόξαν της κεντροδεξιάς, το άφησε να γίνει αμαχητί.

Η ελευθερία διακίνησης περιουσιακών στοιχείων δεν είναι μόνο δικαίωμα για τον πολίτη αλλά είναι ταυτόχρονα και προϋπόθεση για την βελτιστοποίηση της λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς. Το δεύτερο αφορά το κοινό συμφέρον, αφού η βέλτιστη σύνθεση κεφαλαίων αποδίδει την μέγιστη κοινωνική ωφέλεια σε όρους εθνικού εισοδήματος. Ο νόμος, λοιπόν, με μια κανονιά ρίχνει κάτω δύο τρυγόνια. Πρώτο καθιερώνει ένα είδος ευρώ που έχει δική του πραγματική τιμή, άσχετα από την ονομαστική του, εξαρτώμενη από την ιδιότητα του κατόχου του. Τα ευρώ ή τα περιουσιακά στοιχεία αποτιμώμενα σε ευρώ των πολιτικών και των εν δυνάμει πολιτικών, είναι δεσμευμένα κατά χρήση και επομένως αποδίδουν χαμηλότερες αποδόσεις. Η κεφαλαιαγορά γίνεται αναγκαστική συνένοχος μιας μειονεκτικής (substandard) λειτουργίας ενός τμήματός της. Στο τμήμα αυτό, εν τέλει, η πραγματική αξία του νομίσματος είναι εξ ορισμού μικρότερη από ό,τι στην υπόλοιπη αγορά.  Ποιος άρρωστος εγκέφαλος (δεν) σκέφτηκε κάτι τέτοιο που μόνο ένας Μπαρουφάκης θα μπορούσε να το φανταστεί ως εργαλείο υπονόμευσης του ευρωπαϊκού νομίσματος;

Ας κάνουμε, τώρα, το κλείσιμο του πολιτικού λογαριασμού από αυτή την σουρεαλιστική αλλά εξαιρετικά εύγλωττη εξέλιξη στα πολιτικά μας πράγματα. Δεν είναι δα και δύσκολο: Πρώτον, ο εθνικολαϊκισμός θριάμβευσε, αφού κατάφερε να βάλει στο ίδιο τσουβάλι τον Σύριζα και σύσσωμη την αντιπολίτευση. Δεύτερον, έδειξε τον δρόμο για τον κατακερματισμό της κοινωνίας σε καλές και μειονεκτικές κάστες. Τρίτον, ενίσχυσε στο έπακρο την κοινωνική κατακραυγή εναντίον της πολιτικής και των πολιτικών, ανοίγοντας φαρδιά πλέον λεωφόρο σε θεωρίες και προσδοκίες «σωτήρων» που δεν θα είναι πολιτικοί. Δηλαδή, τι θα είναι; Και τέταρτον, έριξε σε μαύρες σκέψεις, αν όχι στην απελπισία, όλους εμάς που πιστεύαμε σε μια συγκρότηση της κεντροαριστεράς με αρχές και ξεκάθαρες αξίες. Ομολογώ ότι δεν περίμενα τέτοιο θρίαμβο του αριστεροδεξιού τυχοδιωκτισμού. Απέδειξε ότι έχει πλέον χαρακτηριστικά ηγεμονεύουσας ιδεολογίας. Να δούμε ποιος και πως θα συμμαζέψει τα θρύψαλα μας επειδή φοβάμαι ότι έγινε η αρχή και έπεται κακή συνέχει και σε άλλα μέτωπα.