Η απόλυτη ενοχοποίηση του δημόσιου τομέα, υπό την πίεση των δημοσιονομικών δεδομένων, δεν οδηγεί σε αληθινά και χρήσιμα συμπεράσματα για τις παθογένειές του ούτε ευνοεί τη μετάβαση της Δημόσιας Διοίκησης σε μία νέα εποχή.
Η διαιώνιση, μάλιστα, της δημόσιας συζήτησης για το αν ο δημόσιος τομέας είναι μεγάλος ή μικρός, παραγωγικός ή διεκπεραιωτικός, σπάταλος ή όχι, χρήσιμος ή περιττός, αναγκάζει τον πολίτη να αποστασιοποιείται, καθώς βλέπει ότι τελικά επικρατούν πολιτικές και συγκυριακές σκοπιμότητες, προκειμένου να μην αλλάξει τίποτα.
Διαθέτω το «προνόμιο» να έχω ζήσει το Δημόσιο και από τη θέση του «ελέγχοντος», επί οκτώ χρόνια στον Συνήγορο του Πολίτη, αλλά και επί δύο χρόνια τώρα, από τη θέση του δημάρχου της μεγαλύτερης πόλης της χώρας. Συνεπώς, οι καθημερινές δυσλειτουργίες, οι επικαλύψεις αρμοδιοτήτων και οι αστοχίες δεν μου προκαλούν αίσθηση.
Και βεβαίως, η ατέρμονη συζήτηση για την ανάγκη να αξιολογούνται οι υπάλληλοι και οι υπηρεσίες, να αποκτήσουμε μια πιο ευέλικτη διοίκηση, μια πιο φιλική αντιμετώπιση του πολίτη, να παταχθεί η ατιμωρησία κ.λπ., όλα αυτά προκαλούν εύλογη απέχθεια, αφού εδώ και είκοσι χρόνια, αν και αυτονόητα για τη συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας, μένουμε μόνο στα λόγια.
Αξίζει όμως να σταθούμε σε κάτι που έχει φωτιστεί ελάχιστα στον δημόσιο διάλογο, για τις παθογένειες της Δημόσιας Διοίκησης. Για μια «τρικλοποδιά» που το ίδιο το κράτος βάζει στον εαυτό του, αυτοεγκλωβιζόμενο σε περίπλοκες διαδικασίες, προκειμένου να αποφύγει τις αμαρτίες του παρελθόντος.
Ετσι, προκειμένου να περιοριστούν τα φαινόμενα διαφθοράς και αδιαφάνειας, η Πολιτεία έχει δημιουργήσει μηχανισμούς, διαδικασίες καθώς και ένα ιδιαιτέρως πολύπλοκο νομοθετικό πλαίσιο που, σε συνδυασμό με τις διοικητικές επικαλύψεις, να οδηγούν σε μία άνευ προηγουμένου ακινησία. Αυτό αναδεικνύεται σήμερα ως το μεγάλο πρόβλημα της Δημόσιας Διοίκησης και ταυτοχρόνως το μεγάλο στοίχημα: πώς οι διαδικασίες ελέγχου και το νομοθετικό πλαίσιο δεν θα προκαλούν ασφυξία στη Δημόσια Διοίκηση.
Το μοντέλο διοίκησης πρέπει να αντιστραφεί. Οι διαδικασίες πρέπει να γίνουν απλούστερες και να υπάρχουν εκ των υστέρων αυστηροί ελεγκτικοί μηχανισμοί που δειγματοληπτικά θα εξετάζουν εξονυχιστικά τις πράξεις ή τις παραλείψεις των δημοσίων οργάνων. Και όπου βρίσκουν σοβαρή παρανομία ή παρατυπία, τότε να επιβάλλονται αυστηρές ποινικές ή διοικητικές κυρώσεις.
Πρέπει η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, πριν να είναι πολύ αργά, άμεσα να απεγκλωβιστεί από την ενοχική αντιμετώπιση της λειτουργίας της, ως a priori ύποπτης ή ευεπίφορης σε αδιαφάνεια. Το Δημόσιο -και σε αυτό σαφώς περιλαμβάνεται η Τοπική Αυτοδιοίκηση- εκτός από τις υπόλοιπες αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, πρέπει να απαλλαγεί από το άγος της απραξίας, καθώς και από τη σωρευμένη εντύπωση ότι είναι ανήμπορο να σταθεί δίπλα στον πολίτη, στην πιο κρίσιμη στιγμή για τη χώρα. Διότι, από τα πράγματα αποδεικνύεται ότι είναι το μόνο που μπορεί να το πράξει.
Ο Γιώργος Καμίνης είναι δήμαρχος Αθηναίων