Πολλοί από εμάς, με την εκδήλωση  της κρίσης το 2009 – και προστρέχοντας στις ανάλογες κρίσεις  που διέτρεξε η χώρα μας ως σύγχρονο κράτος -ελπίζαμε ότι είχαν δημιουργηθεί  οι συνθήκες για την επίλυση της χωρίς καταφυγή σε έκτακτες καταστάσεις. Γι αυτό και προσπαθήσαμε να στηρίξουμε τα μνημόνια και  κριτικά τις προσπάθειες των κατεστημένων πολιτικών δυνάμεων. Δώσαμε έμφαση στην δραστική αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος της μεταπολίτευσης ως αναγκαίας «εσωτερικής» προϋπόθεσης.

Δυστυχώς η δική μας προτεραιότητα δεν έγινε αποδεκτή και το μόνο που δεν άλλαξε σε τίποτα είναι το πολιτικό μας σύστημα. Ήταν φυσική η κατάληξη στο Σύριζα που αποτελούσε την πιο ακραία παράταξη   λαϊκιστικής παρακμής της ύστερης μεταπολίτευσης.

Επιμένοντας  να αισιοδοξούμε και βλέποντας την αδιέξοδη επτάμηνη διαχείριση της κυβέρνησης Τσίπρα – μας παρέσυραν και οι δημοσκοπήσεις – υποθέσαμε ότι υπήρχε η δυνατότητα να κλείσει στις πρόσφατες εκλογές ο κύκλος Σύριζα. Ίσως ήταν και οι ευσεβείς μας πόθοι να τελειώνουμε χωρίς τις απαιτούμενες δύσκολες  προσπάθειες. Υπερεκτιμήσαμε και την κίνηση αυτογνωσίας η οποία καταγράφεται στην κοινωνία. Αλλά συμβάλλοντος και του εκλογικού συστήματος και της αποχής, διατηρήθηκε στη ζωή ένα ρηχό αντικαθεστωτικό ρεύμα[i] που έδωσε την σχετική και πάλι πλειοψηφία του 35.5% στο Σύριζα. Πρόκειται βέβαια για οριακή  νίκη και προσωπικά του Τσίπρα αλλά ταυτόχρονα για  μια (καθ)οριστική ήττα των παλιών πολιτικών δυνάμεων[ii].

Για τη δική μας εκτίμηση, πολλές φορές έχουμε επιχειρηματολογήσει, δεν υπάρχει δυνατότητα προσαρμογής του Σύριζα στις εσωτερικές ανάγκες και τις στρατηγικές δεσμεύσεις  της χώρας. Θα προσπαθεί με το δικό του, πιο ήπιο τώρα, διπλό πολιτικό λόγο, χειρότερο από τον αντίστοιχο των προηγουμένων κυβερνήσεων, να συντηρήσει και να επιβαρύνει την στασιμότητα. Αλλά ακόμα κι αν αυτή η κατάσταση  επιβιώσει για κάποιο διάστημα,  θα είναι γιατί οι εταίροι μας στη Ευρώπη  έχουν τη διάθεση  να φανούν ελαστικοί και να βοηθήσουν  τη χώρα, όταν μάλιστα   δεν υπάρχει στο προσκήνιο εναλλακτική πολιτική  λύση. Άλλωστε η  διεθνής θέση της καθίσταται κρίσιμη  εξαιτίας των μεγάλων μεταναστευτικών ροών και της εκρηκτικής κατάστασης στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Ας μην μας ξεγελάει το μετά τις εκλογές κλίμα , το πείραμα Σύριζα θα έχει την ίδια τύχη με τα αντίστοιχα των Παπανδρέου και Σαμαρά. Ακόμη και αν καταφύγει σε αυταρχικές πολιτικές, ακόμη κι αν οικειοποιηθεί και  επεκτείνει το πελατειακό κράτος.

Για να επανέλθουμε στη δική μας επιχειρηματολογία η οποία επιμένει να διαβλέπει δυνάμεις αυτογνωσίας μέσα στους πολίτες και να διαφωνεί με ένα ρεύμα σκέψης (και απογοήτευσης) που πάει να κυριαρχήσει και που μεταθέτει τις ευθύνες στο λαό. Τι σημαίνει άραγε λαός έξω από τις ιεραρχήσεις τόσο τις εθνικές όσο και τις διεθνείς. Πως μπορεί κανείς να κρίνει τις αντιδράσεις των πολιτών πέραν των πολιτικών προτάσεων; Υπάρχει ένα ερώτημα που όντως είναι καίριο. Εδώ που έφτασε η χώρα, μια χώρα στις «παρυφές» της Δύσης, χωρίς την  υποστήριξη της Ευρωπαϊκής και της Αμερικάνικης ηγεσίας δύσκολα μπορεί να (επανα)σταθεροποιηθεί. Κι εδώ η δική μας εκτίμηση είναι πως οι ηγεσίες της Δύσης δεν θα την αφήσουν να καταστραφεί, παρά μόνο αν τα παρατήσουμε   όλοι μας.

Το ερώτημα που πλανάται επομένως και χωρίς προσχήματα, είναι τούτο. Θα υπάρξουν  δυνάμεις μέσα στη χώρα οι οποίες να αναλάβουν την ανασυγκρότησή της με τα δεδομένα στα οποία αναφερόμαστε;

Ας μιλήσουμε καθαρά. Οι προσπάθειες ανασυγκρότησης στηριγμένες στο παλιό πολιτικό σύστημα έκλεισαν οριστικά τον κύκλο τους. Δεν είναι μόνο οι άνθρωποι ( «οι επαγγελματίες  του αρχαίου καθεστώτος)  είναι οι δομές που τους αναπαράγουν.  Καμία τύχη δεν έχουν συγκολλητικές προσπάθειες τύπου Δημοκρατικής Συμπαράταξης. Ούτε η Νέα Δημοκρατία  βαδίζει στο δρόμο την ανασυγκρότησης μιας τόσο αναγκαίας Ευρωπαϊκής Συντηρητικής Παράταξης.

Το Ποτάμι, η μόνη προσπάθεια έξω από το χρεοκοπημένο σύστημα, υπέστη σημαντική ήττα[iii]. Παραμένει μια όαση ανανέωσης, παρά τα προφανή λάθη του, μέσα στον ξερό κάμπο. Αλλά δεν φτάνει. Κι αν μείνει μόνο του χωρίς άλλες πρωτοβουλίες δεν θα αντέξει. Για να το πούμε αλλιώς τώρα είναι η ώρα για πρωτοβουλίες υπέρβασης του παλιού πολιτικού συστήματος. Αλλιώς η χώρα θα σέρνεται ως ευρωπαϊκός παρίας

Τα πράγματα επείγουν για όλους μας παρά την φαινομενική ηρεμία.

[i] Βλέπε την σχετική επιχειρηματολογία Σωτηρέλλη στην Μ , περί της συνέχισης του αντικαθεστωτισμού, του κινήματος των αγανακτισμένων του Συντάγματος, που έδωσε άλλη μια νίκη στον Τσίπρα,

[ii] Πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι το ρεύμα «Μένουμε Ευρώπη» που το υποστήριξαν Νέα Δημοκρατία, Δημοκρατική Συμπαράταξη, Ποτάμι και  η Δημιουργία ξανά έλαβε  στο δημοψήφισμα  το 38,7%. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου οι ίδιες πολιτικές δυνάμεις υποστηρίχθηκαν από το 39% ακριβώς. Η συμμαχία Σύριζα-Ανέλ  έλαβε  το 39,15% που σημαίνει ισορροπία ακινησίας  των «συστεμικών» δυνάμεων

[iii] Το Ποτάμι υπέστη ήττα στη σημαντικότερη επαγγελία του για το παλιό και νέο. Κατάφερε ο Σύριζα να την οικειοποιηθεί μέσω της μαύρης προπαγάνδας για τη σχέση Σ.Θ. με τα ΜΜΕ. Πρόκειται για φασίζουσα πρακτική η οποία δυστυχώς είχε αποτελέσματα. Το γεγονός αυτό δεν απαλλάσσει το Ποτάμι και τον Σ.Θ. από ευθύνες.