Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ χαιρέτισε την «αμετάκλητη», όπως τη χαρακτήρισε, παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, εμείς οι Ελληνες ωστόσο γνωρίζουμε καλά ότι ακόμα έχουμε δρόμο μπροστά μας. Το γνωρίζει και ο κ. Γιούνκερ κι ας μην το ομολογεί. Γιατί δεν αρκεί το ότι υπογράψαμε το Μνημόνιο. Πρέπει να το εφαρμόσουμε, να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη, να ξαναβγούμε στις αγορές, να πετύχουμε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Με άλλα λόγια χρειάζεται συνέπεια και συνέχεια. Το μπορούμε; Η συζήτηση στη Βουλή έδειξε ότι υπάρχει ευρεία πλειοψηφία υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής. Ταυτόχρονα ωστόσο φάνηκε ότι η συναίνεση είναι αναγκαστική και δεν θα αργήσει η ώρα που θα επιστρέψουμε στο κλασικό μοτίβο αντιπαραθέσεων κυβέρνησης-αντιπολίτευσης. Η προοπτική ενός «εθνικού» σχεδίου εξόδου από την κρίση μοιάζει με αυταπάτη την ώρα που υπάρχουν έντονες αντιδράσεις κατά της συμφωνίας, κυρίως στη Γερμανία. Κι αυτό μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επικίνδυνο.
Με τα σημερινά δεδομένα, τα οποία πάντως μπορεί να ανατραπούν στις εκλογές, ο κρίσιμος παράγοντας είναι ο ίδιος ο κ. Τσίπρας. Ο δρόμος που πήρε είναι χωρίς επιστροφή. Η ρητορική του ωστόσο δεν επιτρέπει κανέναν εφησυχασμό. Στις δηλώσεις του μετά τη συμφωνία ούτε μία φορά δεν αναφέρθηκε στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Ολες του οι αναφορές ήταν παραλλαγές στο γιατί ηττηθήκαμε. Επειδή δεν έπιασε η μπλόφα, επειδή δεν υπήρχε «plan B», επειδή δεν μπορέσαμε να βρούμε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. Αν δηλαδή τις βρίσκαμε, αν μας έδινε πετρέλαιο η Βενεζουέλα ή μερικά δισεκατομμύρια ο Πούτιν, θα ήμασταν σήμερα εκτός Ευρώπης; Είναι φανερό πως ο κ. Τσίπρας έχει πρόβλημα. Εχει πρόβλημα και με το κόμμα του και με τους ψηφοφόρους του. Στο κόμμα πρέπει να διαχειριστεί το κίνημα Λαφαζάνη. Και στην κοινωνία πρέπει να διαχειριστεί ένα ισχυρό αντιευρωπαϊκό, αντιμνημονιακό ρεύμα το οποίο ο ίδιος καλλιέργησε και για το οποίο η υπευθυνότητα και ο ευρωπαϊσμός δεν σημαίνουν τίποτα.
Αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι η κυβέρνηση δεν θα υλοποιήσει το Μνημόνιο. Η Αριστερά δεν έχει τέτοιες αναστολές. Θα προσπαθήσει ωστόσο να συντηρήσει την πολεμική ρητορική εντός και εκτός Ελλάδος, να διατηρήσει την αντισυστημική εικόνα και να αποφύγει λογικές συναίνεσης. Με δυο λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα γίνει ένα κανονικό ευρωπαϊκό, κεντροαριστερό, σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Μπορεί ένα τέτοιο κόμμα να εγγυηθεί την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας; Σε καμία περίπτωση.
Αν δεν αλλάξει ριζικά, θα εγκυμονεί πάντα την επόμενη κρίση. Καμία επικοινωνιακή πολιτική δεν μπορεί να καλύψει τόσο κραυγαλέες αντιφάσεις. Ιδίως αν η εφαρμογή των μέτρων προκαλέσει κοινωνικές αντιδράσεις. Στη σημερινή συγκυρία και ανεξαρτήτως των προσωπικών του ευθυνών, η συμβολή του κ. Τσίπρα για την παραμονή της χώρας στο ευρώ ήταν καθοριστική. Ακόμα όμως δεν έχουμε δει το τέλος της ιστορίας.