Φεύγοντας από τον χώρο των εκδηλώσεων που οργάνωσε το ΙΣΤΑΜΕ με αφορμή την 39η επέτειο από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, ένας από τους νεώτερους (περίπου 30 ετών) που παρακολούθησε τις ομιλίες των τριών προέδρων του κόμματος, μου είπε: «Τελικά, ο γηραιότερος είχε τις πιο φρέσκες ιδέες!»
Το διήμερο πολιτικό-επιστημονικό Συνέδριο, είχε πολύ ενδιαφέρουσες ομιλίες- παρεμβάσεις και ιδέες για το μέλλον του Κεντρο-αριστερού χώρου. Αν εξαιρέσουμε κάποια παλιά στελέχη του κόμματος, που έδειξαν για άλλη μια φορά πως δεν διδάχθηκαν τίποτε αυτά τα τέσσερα χρόνια της κρίσης, κατατέθηκαν πολλές και ενδιαφέρουσες προτάσεις που μπορεί να αποτελέσουν τη βάση για ένα σοβαρό διάλογο. Πολλοί θεώρησαν ότι το διήμερο του ΙΣΤΑΜΕ ήταν μια ενδοπασοκική υπόθεση. Ωστόσο, ανεξάρτητα από τις προθέσεις των διοργανωτών, αναπτύχθηκε εκεί ένας ευρύς διάλογος με τη συμμετοχή προσώπων, αξιόλογων επιστημόνων, που δεν ανήκαν ούτε ανήκουν στο ΠΑΣΟΚ και εξέφρασαν έναν ευρύτερο προβληματισμό, αλλά και την αγωνία τους για την ανασυγκρότηση- ανασύσταση του χώρου της κεντροαριστεράς.
Θα σταθώ όμως στην ομιλία του πρώην πρωθυπουργού, Κώστα Σημίτη. Δεν θα ασχοληθώ με το σκέλος των διαπιστώσεών του, αλλά κυρίως στο γεγονός ότι με πολύ σαφή και ευθύ τρόπο, έδειξε το δρόμο και τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να ανασυγκροτηθεί ο χώρος – ανεξάρτητα από το πώς θα τον ονομάσουμε – που βρίσκεται ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ.( Εξάλλου, αυτό που αναμένουν οι πολίτες είναι οι ιδέες και το νέο αφήγημα που θα δώσει ελπίδα ).
Είπε ο πρώην πρωθυπουργός: «Χρειάζεται νέα αρχή τώρα. Αρχή στην οποία όλοι θα μπορούν να συμμετέχουν και στην οποία δεν θα υπάρχουν εισιτήρια πρώτης, δεύτερης και τρίτης θέσης. Χρειάζεται ελεύθερη συζήτηση, χωρίς ιμάμηδες και διαγραφές για να περιορίζεται η σκέψη. Χρειάζεται αναζήτηση σε διάφορες κατευθύνσεις, με σχέδια, με ιδέες. Χρειάζονται ανοιχτές διαδικασίες και όχι κλειστά δωμάτια όπου όσοι έχουν εγκατασταθεί, αποκλείουν τους άλλους. Χρειάζεται μια φάση όπως εκείνη του ’74, χωρίς αρχηγούς, επετηρίδες, ιεραρχίες. Χρειάζεται ειλικρίνεια….Ας δούμε ότι κοντά στο ΠΑΣΟΚ μπορούν να υπάρχουν και άλλα σχήματα στο πλαίσιο της προοδευτικής παράταξης, με δικές τους ευαισθησίες, ιδεολογίες και επιδιώξεις. Ας προσπαθήσουμε μια ευρύτερη συνεργασία στην αρχή με χαλαρούς κανόνες και βαθμιαία, μετά από συνεννοήσεις, πιο σταθερούς…»
Αυτήν την περίοδο έχουν ενταθεί οι διεργασίες για τη συγκρότηση του τρίτου πόλου. Τόσο από ομάδες και παρέες ατόμων, όσο και κινήσεων.
Προσωπική μου άποψη είναι ότι το ρολόι άρχισε να μετρά ανάποδα. Είναι ιδιαίτερα κρίσιμο να μη χαθεί το timing. Είναι η ώρα να απαλλαγούν όλοι από τις νοοτροπίες και τον κομφορμισμό του παρελθόντος και να αναλογιστούν τις ευθύνες τους έναντι της Ιστορίας. Η προσπάθεια για την συγκρότηση του νέου ισχυρού τρίτου πόλου, πρέπει να ξεκινήσει. Στις εκλογές που έρχονται, εάν δεν υπάρξει ένας μεγάλος, αξιόπιστος φορέας της Κεντροαριστεράς, που να μπορεί να πείσει τους πολίτες με ένα νέο όραμα, τότε θα αφήσει ανοιχτό το πεδίο στη δεξιά του Σαμαρά, στον «αριστερό» λαϊκισμό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κυρίως στα φασιστοειδή της «Χρυσής Αυγής». Και ακόμα πιο σημαντικό, θα αφήσει ένα μεγάλο μέρος των πολιτών χωρίς δυνατότητα αξιόπιστης πολιτικής εκπροσώπησης.
Και η ΔΗΜΑΡ; Από την πλευρά του κόμματος αυτού εκδηλώνεται τον τελευταίο καιρό ενδιαφέρον για την ανασυγκρότηση ενός ευρύτερου φορέα. Στην τελευταία απόφασή της, η ΕΕ του κόμματος αναφέρει ότι θεωρεί ότι «… σήμερα είναι απολύτως αναγκαία η συσπείρωση όλων των προοδευτικών δυνάμεων που διαφωνούν με την ασκούμενη κυβερνητική πολιτική, αλλά και το λαϊκισμό της μονομερούς καταγγελίας του μνημονίου από την αξιωματική αντιπολίτευση. Των δυνάμεων που επιδιώκουν να συγκροτήσουν και να υπηρετήσουν μια νέα πολιτική διέξοδο για τη χώρα».
Η απόφαση, η οποία θα τεθεί και στην κρίση της Κεντρικής Επιτροπής, υποκρύπτει τον αποκλεισμό του ΠΑΣΟΚ από τις διεργασίες αυτές. Ο Φώτης Κουβέλης, το κάνει μάλιστα απόλυτα σαφές, αποκλείοντας -όπως λέει- «το ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου». Είναι απορίας άξιον σε τι αποσκοπούν τέτοιου είδους αποκλεισμοί. Άκουσα, ωστόσο, και άλλα στελέχη του κόμματος τα οποία αφήνουν να εννοηθεί ότι σε αυτήν την προσπάθεια δεν μπορούν να υπάρχουν αποκλεισμοί… Ας ελπίσουμε ότι η ΔΗΜΑΡ θα ξαναπιάσει το νήμα της Αριστεράς της ευθύνης και δεν θα εγκλωβιστεί άλλη μια φορά στον «αριστερό κομφορμισμό» της.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να βρεθεί κοινός τόπος και να μην καταλήξουμε ο καθένας με τον δικό του «3ο πόλο», επαναλαμβάνοντας παλαιά αποτυχημένα μοντέλα συνεργασιών, σαν να μην διδαχθήκαμε τίποτε…