Μεγάλωσα βλέποντας σε δημόσια κτήρια αφίσες που ενημέρωναν για ατομικό πόλεμο. Θυμάμαι πως κάθε φορά που υπήρχε ένταση στις σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών και Σοβιετικης Ένωσης ο πλανήτης κρατούσε την αναπνοή του. Όμως ο διπολικός κόσμος με μία έννοια εξασφάλιζε την σταθερότητα.
Βέβαια στο όνομα του δόγματος ο καθένας έχει δικαίωμα να κουμαντάρει όπως θέλει την αυλή του και πραξικοπήματα είδαμε στη Δύση και εισβολές που ονομαζόντουσαν αδελφική βοήθεια στην Ανατολή.
Σιγά σιγά όμως τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν. ΄
Έτσι μετά την κατάρρευση του Σοβιετικού μπλοκ προς στιγμή πολλοί νόμισαν ότι είχε έρθει το τέλος της Ιστορίας και πως το μόνο σύστημα που θα κυριαρχούσε θα ήταν η οικονομία της αγοράς. Η αλήθεια είναι πως με το άνοιγμα των συνόρων για ανθρώπους και αγαθά η όψη του κόσμου άρχισε να αλλάζει.
Παράλληλα η έκρηξη της ψηφιακής τεχνολογίας με την διάδοση του διαδικτύου αλλά και την εμφάνιση των φορητών υπολογιστών των τάμπλετ και αργότερα των έξυπνων τηλεφώνων ο κόσμος μεταβλήθηκε σε ένα παγκόσμιο χωριό. Με μια έννοια μίκρυνε, αφού μπορούμε να παρακολουθήσουμε ζωντανά γεγονότα που γίνονται στην άλλη άκρη του κόσμου.
Έτσι είδαμε χώρες που τις τοποθετούσαμε στον τρίτο κόσμο να αναπτύσσονται με γοργούς ρυθμούς. Το ξύπνημα της Κίνας αλλά και της Ινδίας δυο χωρών με δισεκατομμύρια κατοίκους άλλαξαν τους όρους του παγκόσμιου ανταγωνισμού. Το εγχείρημα των BRICS είναι ενδεικτικό.
Και φτάσαμε σήμερα σε ένα κόσμο πολυπολικό με μεγάλες αλλά και περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Τουρκία πλάι μας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες του Τραμπ δείχνουν ότι δεν θέλουν να είναι ο παγκόσμιος χωροφύλακας, είναι χαρακτηριστική η ρητορική και η απαίτησή του να συμμετέχουν οι χώρες της Ευρώπης στο ΝΑΤΟ με αύξηση της συνεισφοράς στο 5%.
Αυτό μαζί με την πρόθεση να επιβάλλει δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Αν σε αυτά προσθέσετε και τις διεκδικήσεις του για την Γροιλανδία και την διώρυγα του Παναμά τότε έχουμε ένα πρωτόγνωρο σκηνικό. Κι από κοντά οι ανακατατάξεις στον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης.
Δεν αρκεί να επισημαίνουμε τα προβληματα καταγγέλλοντας τους πολιτικούς που εκμεταλλεύονται την δυσαρέσκεια του κόσμου και προσπαθούν να κυριαρχήσουν στο πολιτικό σκηνικό. Προφανώς δεν είναι ευχάριστη εξέλιξη. Είτε όμως το θέλουμε είτε όχι αυτές οι πολιτικές μετατοπίσεις γίνονται με δημοκρατικές διαδικασίες. Και ψηφίστηκαν από πολίτες που ένιωθαν ότι το παραδοσιακό σύστημα δεν τους άκουγε.
Εδώ ακριβώς βρίσκεται η ρίζα του προβλήματος. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Πολύ φοβάμαι ότι πολλοί πολιτικοί μας δεν έχουν καταλάβει το βάθος των προβλημάτων.
Βλέπω γύρω μου βουβή δυσαρέσκεια. Βλέπω νέα παιδιά να νοιώθουν ότι δεν έχουν μέλλον. Να μην μπορούν να ανοίξουν σπιτικό. Ακόμα και εκείνοι οι νέοι που έχουν καλές δουλειές μου μιλάνε για την αβεβαιότητα και το φόβο ότι μπορεί από τη μια στιγμή στην άλλη να έρθει τούμπα η ζωή τους.
Τις επόμενες εβδομάδες και μήνες θα δούμε πολλά. Που δυστυχώς δεν θα είναι αποτέλεσμα των εγχώριων παθογενειών. Θα έρχονται και από απέξω. Κι εμείς θα πρέπει να αντιδράσουμε ανάλογα. Κι εξω από το πλαίσιο που για δεκαετίες έχουμε συνηθίσει.
Ανησυχώ δεν το κρύβω. Είμαι ρεαλιστής, με αυτά που βλέπω δεν μπορώ να ελπίζω ότι θα υπάρχει συναντίληψη παρά τις επιμέρους πολιτικές διαφορές . Γιατί χωρίς κοινή εκτίμηση των κινδύνων και των προκλήσεων δεν θα υπάρχει συναίνεση και συνακόλουθα δεν θα είμαστε σε θέση να αντιδράσουμε με σύνεση αλλά και αποφασιστικότητα. Ο κόσμος αποκτάει χαρακτηριστικά ζούγκλας. Κι εμείς πρέπει να κάνουμε τα κουμάντα μας σαν χώρα.
Ελπίζω να γίνει αντιληπτό από εμάς για να το ζητάμε από τους πολιτικούς μας.
Με τις παλιές συνταγές δεν θα πάμε πουθενά.
Ήταν το σχόλιο της ημέρας Τετάρτη 15 Ιανουαρίου στην εκπομπή Καθρέφτης του Χρήστου Μιχαηλίδη στο Α΄Πρόγραμμα της ΕΡΤ