Ιδεοληπτικοί δεν είμαστε μόνον εμείς. Ιδεοληπτικοί είναι και οι Ευρωπαίοι κι ας παριστάνουν τους σκληρούς του Διαφωτισμού. Ευτυχώς για μας, το παρκέ του ορθού λόγου δεν είναι τόσο λείο και αλφαδιασμένο όσο φαίνεται. Έχει κι αυτό τους ρόζους, τα ξεφτίσματα, τα άγχη και τις χαραμάδες του. Έτσι, σε μια τέτοια χαραμάδα μέσα βρήκε χώρο και τρύπωσε η ανάγκη της «αναφοράς», άλλως η δημιουργία ενός νέου ελληνικού κράτους.
Την ώρα που οι εδώ οπλαρχηγοί έτρωγαν τα μουστάκια τους και μοίραζαν εικονικά βιλαέτια, κάτι ρομαντικοί, κάτι ψωνισμένοι, κάτι αρχαιόπληκτοι εγκατέλειπαν τας ευρωπαϊκάς αυλάς κι έτρεχαν να αφήσουν τα κοκαλάκια τους στο Μεσολόγγι, το Ναυαρίνο και αλλαχού. Πουρκουά;
Οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις της εποχής δεν αρκούν από μόνες τους να εξηγήσουν το φαινόμενο. Εδώ χρειάζεται ένας καλός ψυχίατρος ή μάλλον ένας καλός φιλόλογος.
Το έλεγα πάντα, αλλά το έλεγα ψιθυριστά. Τώρα που κανείς δεν ακούει κανέναν, νομίζω ότι μπορώ επιτέλους να το βροντοφωνάξω χωρίς τον κίνδυνο να χειροκροτηθώ. Είναι μεγάλη πατέντα η αρχαιοπληξία, μην το γελάς. Αυτή μας κράτησε και μας κρατάει ακόμη στον αφρό. Μας επιτρέπει να εκβιάζουμε, να υστεριζόμαστε, να ασχημονούμε και σαν ταλαντούχοι διακονιαραίοι να ζητάμε αποπάνω και το βόιδι.
Γιατί κι ο άρχοντας, μη θαρρείς, έχει κι αυτός τις αδυναμίες του. Βασικά πάσχει από αμνησία ή μάλλον από διχασμό προσωπικότητας. Δεν μπορεί να ξεχωρίσει φερ’ ειπείν ποιος από τους δυο είναι. Ο πρίγκιψ ή ο φτωχός; Η Σταχτομπούτα ή η βαφτισιμιά της νεράιδας; Ο λύκος ή η γιαγιά της κοκκινοσκουφίτσας με προγναθισμό;
Πάνω σ’ αυτό το απλουστευτικό ευρωπαϊκό άγχος ήρθε ο Έλληνας κι έστησε τη βαριά βιομηχανία της ενοχής που στην ψυχιατρική λέγεται «δευτερογενές όφελος». Δεν μπορώ να σας το εξηγήσω με λόγια, μπορώ όμως διά της μιμικής: Εκεί που ο Γιούνκερ προσπαθεί να γραβατώσει τον Τσίπρα κι εκείνος κάνει πως δεν θέλει. Όχι γιατί δεν του αρέσει η γραβάτα, αλλά γιατί σκέφτεται και τα παπούτσια, τις κάλτσες, τη βελάδα και το ημίψηλο.
Αχ, βρε Καραγκιόζη, αχ… Εσύ έπρεπε τώρα να λύνεις και να δένεις – κι όχι βελάδα, αλλά και τη βεζυροπούλα για γυναίκα θα τους είχαμε πάρει.