Κορνήλιος Καστοριάδης: «O κάθε λαός είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, υπεύθυνος και για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται»

Η συνέντευξη αυτή έγινε το 1984 στο σπίτι του θείου μου, στο Λεωνίδιο, όπου φιλοξενείτο από τον Δήμο για μια παρουσίαση της φιλοσοφίας του ο Κορνήλιος Καστοριάδης. Τον συνόδευσα στον Άγιο Βασίλειο του Πάρνωνα, κέντρο του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και της αντίστασης στην Πελοπόννησο, (χωριό καταγωγής της μάνας μου όπου γνώρισε τον αντάρτη πατέρα μου), για κουβέντα με τον "αριστερό λαό" του παραδοσιακού ΚΚΕ. Κανένα απολύτως σημείο επαφής, πλήρες αδιέξοδο!

Κορνήλιος Καστοριάδης, ο δάσκαλος της αυτονομίας μου

Σαν σήμερα 26 Δεκεμβρίου 1997 πεθαίνει ο Έλληνας φιλόσοφος Κορνήλιος Καστοριάδης, ο επαναστάτης του ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ Ή ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ και θεωρητικός υποκινητής του Γαλλικού Μάη του 68.

Είχα την τύχη να τον γνωρίσω προσωπικά, να γίνουμε φίλοι, να τον έχω δάσκαλο για 10 ολόκληρα χρόνια, να τον συνοδεύσω στα χωριά της μάνας μου, Λεωνίδιο, και Πάρνωνα, Παλαιοχώρα, Πλατανάκι, Άγιο Βασίλη... αλλά και στη Ρώμη, Φλωρεντία, Ουρμπίνο, όπου έδωσε διαλέξεις επισημονικού ενδιαφέροντος προκαλώντας έντονο ενδιαφέρον και τριβές ανάμεσα σε μαρξιστές, αντιμαρξιστές και μεταμαρξιστές, με την ιδέα περί αυτονομίας και φεντεραλισμού, επικούρειας εξουσίας που πηγάζει από κάτω και κατευθύνει τις επιτελικές αποφάσεις των συντονιστικών οργάνων της δημοκρατίας.

Στα μισά της δεκαετίας του 1980, το 1984 ακόμα φοιτητής, είχα την τιμή και τη χαρά να συνοδεύσω τον Κορνήλιο Καστοριάδη, κορυφαίο Έλληνα φιλόσοφο, θεωρητικό της αυτονομίας, στον μητρικό μου τόπο, το Λεωνίδιο. Σε συνεργασία με τον τοπικό μορφωτικό σύλλογο και τον Δήμο Λεωνιδίου, με δήμαρχο το Δημήτρη Τσιγκούνη, φιλοξενήσαμε τον ξακουστό στην υφήλιο διανοούμενο στο σπίτι του θείου μου μέσα στο κέντρο Λεωνιδίου και το παραθαλάσσιο στον Λάκκο της καπνοβιομηχάνου κ.ας Κεράνη.

Μας μίλησε στο δημοτικό μέγαρο, περπατήσαμε μαζί στα πανάρχαια λιόδεντρα που επιμένουν να καρποφορούν παρά την πυρπόλησή τους από τον Αθηναίο επιδρομέα κατά των Σπαρτιατών Περικλή, που δοκίμασε για πρώτη φορά τα αθηναϊκά μεταγωγικά πλοία, νέα εφεύρεση της θαλασσοκράτιρας Αυτοκρατορίας, στα παράλια των Πρασιών, αρχαίο λιμάνι των Σπαρτιατών "Αχιλλείο" στο Αιγαίο, τη σημερινή Πλάκα Λεωνιδίου (από. την Αλβανική λέξη Pliaca = αρχαία πόλη).

Τον συνόδευσα με το επιτελείο της ΕΤ (γνωστή σήμερα ως ΕΡΤ) στα αντάρτικα χωριά του Πάρνωνα, Πλατανάκι κι Άγιο Βασίλειο, Παλιοχώρα, όπου γνωρίστηκαν οι γονείς μου στο αντάρτικό τους και προσπαθήσαμε να κουβεντιάσουμε με την ιστορική μνήμη των ανταρτών του ΕΑΜ ΕΛΛΑΣ, τους γέρους συντοπίτες μου, χωρίς κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα, το χάσμα απροσπέλαστο... βαθύ σκοτάδι σε κάθε εγχείρημα επικοινωνίας μεταξύ ενός μελετητή και της κοινής γνώμης του χωριού.

Όλα αυτά, η νοσταλγία ενός τόπου που αγαπώ, οι ανησυχίες για μια πολιτική φιλοσοφία που αναζητώ, ο κόσμος της Τσακωνιάς που μελετώ, ο κοσμοπολιτισμός μου ολόκληρος εμπεριέχονται σ' αυτή την εκπομπή όπου πρωταγωνιστεί η πλουσιότερη σκέψη της παγκόσμιας διανόησης και συνεχίζει να ριζώνει στο ελληνικό πολυπολιτισμικό, διαχρονικό συγκριτικό πνεύμα, ενάντια σε κάθε κατεστημένο, ιεραρχία και δογματισμό.

Γνώρισε μέγιστη προβολή των μέσων ενημέρωσης παντού, αλλά αγνοήθηκε από την άρχουσα τάξη του καθεστώτος και τις οργανωμένες κρατικές ελίτ της εξουσίας.

Ακόμα σήμερα η αριστερά αγνοεί τη σημασία του ερευνητικού έργου του κι επιμένει σε ελιτάριες πολιτικές, πυραμιδικές οργανώσεις, μαζικές λύσεις περασμένων αιώνων σε προβλήματα που δεν κατανοεί, δεν αντιλαμβάνεται καν, κλεισμένη στους δογματισμούς της με μοναδικό εργαλείο την κλάβα του αριστερόμετρου, αυτή την αρχέγονη Προκρούστεια κλίνη της βάναυσης ενσωμάτωσης του πραγματικού όλου στο ιδεολογικό μέρος.

Σαν σήμερα πριν πολλά χρόνια, ένοιωσα τον κόσμο μου να απειλείται από τον χαμό αγαπημένων προσώπων, όπως οι γονείς και οι πνευματικοί οδηγοί ζωής. Αλλά τον διατηρώ ζωντανό μέσα μου να με συνοδεύει καθημερινά, ακούραστος σύμβουλος σε κάθε μου σκέψη και δράση.

Έλληνας φιλόσοφος, οικονομολόγος και ψυχαναλυτής, που έδρασε και δημιούργησε στη Γαλλία.
Από τους μεγαλύτερους στοχαστές του 20ου αιώνα, συνένωσε στο έργο του την πολιτική, τη φιλοσοφία και την ψυχανάλυση. Αποκλήθηκε «φιλόσοφος της αυτονομίας», υπήρξε συγγραφέας του σημαντικού βιβλίου
«Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας» και συνιδρυτής του περιοδικού «Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα».