Ο «ισαποστάκιας» εκείνης της εποχής…

Κώστας Χλωμούδης 25 Μαρ 2021

Η πολύπλευρη προσωπικότητά του Αδαμαντίου Κοραή και η συνείδησή του για την αρχαία ελληνική κληρονομία, συνέβαλαν σημαντικά για την προετοιμασία της επανάστασης του 1821 αλλά και στην διάρκεια της, ενισχύοντας, μεταξύ άλλων, την αυτοπεποίθηση των Ελλήνων με συμβολικές επιστολές, όπως το «Σάλπισμα Πολεμιστήριον».


Συνέβαλε με τη δράση του εκτός των άλλων και στο γλωσσικό ζήτημα. Εισήγαγε τη λεγόμενη «μέση οδό». Την αποφυγή δηλαδή τόσο της ακαλλιέργητης λαϊκής γλώσσας, του «χυδαϊσμού» όσο και της αρχαΐζουσας.Η ελληνική γλώσσα είχε φτωχύνει, είχε χάσει τον χαρακτήρα της λόγω της τουρκικής επικυριαρχίας. Πολλές ελληνικές λέξεις είχαν αντικατασταθεί με τουρκικές.


Ο Κοραής, λοιπόν, υποστήριζε τη χρήση της δημοτικής γλώσσας, εφόσον καθαριστεί από ξένες προσμίξεις, οριστεί με κανόνες και εμπλουτιστεί από την αρχαία ελληνική παράδοση. Η γλωσσική μεταρρύθμιση πίστευε ότι έπαιζε σημαντικό ρόλο για την αναγέννηση της παιδείας και πολιτισμού του ελληνικού λαού. Η κοραϊκή μέθοδος, όμως, αντιμετώπισε αρκετές επιθέσεις. Αρχικά, οι αρχαϊστές και οι συντηρητικοί επέμεναν ότι ο έλεγχος της παιδείας πρέπει να είναι στα χέρια της Εκκλησίας. Μάλιστα, οι συντηρητικοί κατηγόρησαν και άσκησαν μεγάλη κριτική στο πρόσωπο του Κοραή, καθώς συνέδεαν τις ιδέες του με τη διαφωτιστική ιδεολογία, για την οποία δεν έτρεφαν καθόλου φιλικά αισθήματα. Οι αρχαϊστές, από την άλλη, ισχυρίζονταν πως η αρχαία ελληνική γλώσσα θα γινόταν η ομιλούμενη των σύγχρονών τους.


Η σύγκρουση ανάμεσα σε Κοραή και αρχαϊστές επεκτάθηκε σε δημοσιεύματα στο περιοδικό «Ερμής ο Λόγιος», που στήριζε την κοραϊκή μέθοδο και στο περιοδικό «Καλλιόπη», που ήταν υπέρ των αρχαϊστών. Τέλος, η «μέση οδός» δέχθηκε αντίδραση και από οπαδούς της ομιλούμενης, οι οποίοι επιστράτευσαν τα όπλα της σάτιρας και της παρωδίας.


Το ιδίωμα που πρότεινε ο Κοραής ονομάστηκε αργότερα καθαρεύουσα. Ο Κοραής, φυσικά, και δεν είχε καμία σχέση μ? αυτήν την εξέλιξη της καθαρεύουσας του 19ου και 20ου αιώνα.


Από ανάρτηση στο Facebook