Μετά από πέντε μήνες. Ιούνιος-Νοέμβριος. Η εκκένωση του Ραδιομεγάρου της ΕΡΤ. Μία λέξη: επιτέλους. Και άργησε πολύ να γίνει. Ολα έδειχναν ότι οι καταληψίες πρώην εργαζόμενοι -τεχνικοί, δημοσιογράφοι- δεν είχαν σκοπό να αποχωρήσουν. Εκεί, στην Αγία Παρασκευή, θα έμεναν να ξεχειμωνιάσουν και βάλε.
Ευτυχώς, σκέφτομαι, που η χώρα αναλαμβάνει το πρώτο εξάμηνο του 2014, δηλαδή σε ενάμιση μήνα από τώρα, την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πώς να το κάνουμε; Ελληνική προεδρία με το κεντρικό κτίριο της Δημόσιας Τηλεόρασης υπό κατάληψη δεν κολλάει. Εξάλλου, έχουμε μόνοι μας διαφημίσει επαρκώς στο εξωτερικό τα συντεχνιακά μας ήθη και λοιπά αγωνιστικά καραγκιοζιλίκια. Δεν χρειάζεται περισσότερο ρεζιλίκι. Ετσι, λοιπόν, πήρε τέλος η «ηρωϊκή» κατάληψη στο Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ.
Τα πράγματα με το όνομά τους. Οι «αγωνιστές» καταληψίες της ΕΡΤ ουσιαστικά δεν διαπραγματεύονταν, δεν επεδίωκαν κάποια συμφωνία και συννενόηση. Με την κατάληψη του Ραδιομεγάρου ήθελαν βέβαια να υπερασπιστούν (εξόδοις των πολιτών εννοείται) το φέουδο και τα προνόμιά τους. Αλλά όχι μόνον αυτά. Οι εν λόγω «αγωνιστές» καταληψίες ήταν η προέκταση, στην κυριολεξία το παραμάγαζο, κομματικών μηχανισμών.
Βέβαια, οι κάθε είδους εκπρόσωποι της Αριστεράς (της παλαιοκομμουνιστικής, της νεοκομμουνιστικής, αλλά και της εντός-εκτός) θεώρησαν πλήγμα για τη δημοκρατία την εκκένωση της ΕΡΤ και, ιδίως, την επέμβαση των ΜΑΤ στο Ραδιομέγαρο. Στην ίδια γραμμή μαζί τους και οι λογής λογής ψεκασμένοι. Δίκιο έχουν όλοι τους. Η κατάληψη θα έπρεπε είτε να συνεχιστεί απρόσκοπτα τουλάχιστον μερικές δεκαετίες -έχουμε λαμπρές παραδόσεις και σε αυτό τον τομέα- είτε τελοσπάντων να διενεργηθεί ένα δημοψήφισμα για να αποφασίσει ο «λαός».
Είναι γνωστό και δυστυχώς ακριβές ότι ο Ιονέσκο εάν ζούσε στη Ελλάδα δεν θα είχε τι να γράψει. Υπάρχει στη χώρα μας μια παράταξη που διαπερνά τα κόμματα· παράταξη του παραλογισμού. Εκτός από τον διάχυτο παραλογισμό, δοθείσης ευκαιρίας πουλάμε και τρέλλα. Τα πάνω κάτω. Ετσι, π.χ., η κατάληψη ενός νευραλγικής σημασίας δημοσίου κτιρίου είναι «αναφαίρετο δικαίωμα» των εργαζομένων, αλλά η εκκένωσή του παρουσία εισαγγελέα αποτελεί πράξη «άγριας καταστολής».
Πολλά έχουν ειπωθεί για το περιβόητο «μαύρο» που έπεσε με το κλείσιμο της ΕΡΤ. Λίγα όμως για το πρόγραμμα που όλο αυτό το διάστημα προσέφεραν οι καταληψίες. Από τα μικρόφωνα της υπό κατάληψη ΕΡΤ ακούστηκαν απίστευτα πράγματα. Εκτός τόπου και χρόνου. Ακραία μονομέρεια, δηλαδή ποια μονομέρεια; Μία και μοναδική «αλήθεια» πασπαλισμένη με λαϊκισμό. Μπράβο τους, άξιοι και άξιες. Μπράβο, ξεχωριστά, στους «αγωνιστές» καταληψίες δημοσιογράφους. Ορισμένοι εξ αυτών θα μπορούσαν θαυμάσια να διαπρέψουν στα μίντια της Κούβας και της Βενεζουέλας.
Θα αποφύγω την περιπτωσιολογία. Δεν έχει νόημα. Θα αναφέρω ωστόσο δύο παραδείγματα, έτσι, απλώς, ενδεικτικά του πνεύματος και των αντιλήψεων που επικρατούσαν. Μπορεί κανείς να τα πολλαπλασιάσει επί 100, επί 1000, πάλι μέσα θα πέσει.
1. Ο δημοσιογράφος έχει δώσει το μικρόφωνο σε πολύ γνωστή αοιδό, η οποία κάνει δηλώσεις συμπαράστασης για το κλείσιμο της ΕΡΤ συγκλονισμένη. «Η Ελλάδα σήμερα είναι μια απέραντη φυλακή, αυτό πρέπει να το μάθουν όλοι στη Ευρώπη. Ζούμε σε μια χούντα χειρότερη από αυτή της 21ης Απριλίου». Ετσι ακριβώς. Χούντα! Φυλακή! Ωστόσο ο δημοσιογράφος όχι μόνο δεν παραξενεύεται με τις αηδίες της αοιδού, αλλά απεναντίας χαμογελά και επιδοκιμάζει.
2. Εκπομπή διεθνούς ενημέρωσης για την τραγική κατάσταση στη Συρία, λίγες ημέρες μετά την εκτεταμένη χρήση χημικών από τον Ασαντ (1400 τα θύματα, ανάμεσά τους 400 παιδιά). Εκπομπή που σαφώς χαιδεύει το καθεστώς. Χάρμα έγκυρης ενημέρωσης. Τι να κάνουμε; Αφού παρήλθε η ένδοξη εποχή Μιλόσεβιτς, βολευόμαστε με τον Ασαντ.
Μετά την επέμβαση και εκκένωση του Ραδιομεγάρου ο αγώνας πέρασε σε ανώτερες μορφές πάλης. Τραπεζάκι έξω. Δελτίο ειδήσεων στη Μεσογείων, η ΕΡΤ επί του πεζοδρομίου. Λόγω τεχνικών δυσκολιών, βουλευτής του κόμματος της Πλατείας Κουμουνδούρου εμφανίζεται δίπλα στην παρουσιάστρια σε ρόλο …ρεπόρτερ. Μεγάλο πρόβλημα να αυτογελοιοποιείσαι και να μην το καταλαβαίνεις.
Όλα αυτά, εκτός από γελοία είναι θλιβερά. Πολύ θλιβερά. Και θίγουν ένα γενικότερο πρόβλημα. Η υπόθεση «κατάληψη της ΕΡΤ» είναι μόνο μία περίπτωση. Οι δημοσιογράφοι κρίνουν τους πάντες, μιλούν για τις ευθύνες των πολιτικών και του πολιτικού συστήματος. Συνήθως όμως όχι για τις δικές τους ευθύνες. Δεν μιλάμε για τους σκελετούς στη ντουλάπα μας. Την ημετέρα οικογένεια κατά κανόνα αποφεύγουμε να την θίξουμε.
Ισχυρίζομαι ότι μία από τις αιτίες που έχουν οδηγήσει τη χώρα σε τούτη την πολλαπλά βαθιά κρίση (που ασφαλώς δεν είναι μόνον οικονομική) είναι η κατάσταση των μέσων ενημέρωσης και ο ρόλος των δημοσιογράφων. Ολα αυτά που γράφονται σε εφημερίδες, που εκτοξεύονται από ραδιόφωνα και κανάλια. Λαϊκισμός. Δημαγωγία. Απαιδευσιά. Ρητορική του μίσους. Ρητορική της επιδεικτικής άγνοιας.
Ισχυρίζομαι ότι η ελληνική δημοσιογραφία δεν έχει συμβάλει στη διαμόρφωση κουλτούρας διαλόγου ούτε στον κατευνασμό του φανατισμού. Απεναντίας, συχνά έχει πυροδοτήσει την ένταση και έχει κολακεύσει τις διάφορες μορφές πολιτικής βίας. Πρέπει να το παραδεχτούμε. Οι δημοσιογράφοι είμαστε μέρος -σημαντικό μάλιστα- της κρίσης στην οποία έχει βυθιστεί η χώρα.
Φυσικά δεν είναι όλοι οι δημοσιογράφοι το ίδιο. Βεβαίως υπάρχουν εξαιρέσεις. Λαμπρές εξαιρέσεις. Αλλά οι εξαιρέσεις, το ξέρουμε, επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Μη κρυβόμαστε, λοιπόν, πίσω από το δάκτυλό μας. Είναι καιρός να βάλουμε τα ρολόγια στη σωστή ώρα.