Την εβδομάδα που πέρασε ένας διεθνώς γνωστός οικονομολόγος, ο Τζέιμς Γκαλμπρέιθ, έγραψε ένα φιλικό προς την Ελλάδα άρθρο γεμάτο, δυστυχώς, ανακρίβειες. Η πιο τρανταχτή ότι η τρόικα προτείνει τη μείωση των συντάξεων των 350 ευρώ κατά 120 ευρώ! Μείωση 34%. Αυτό ούτε ο κ. Στρατούλης δεν το λέει. Ο οποίος, ψευδώς και πάλι, μιλά για μειώσεις 20%. Η αλήθεια είναι ότι το σχέδιο της τρόικας προβλέπει να μειωθεί η συνολική δαπάνη για τις συντάξεις κατά μία μονάδα του ΑΕΠ. Με δεδομένο ότι σήμερα για τις συντάξεις δαπανούμε το 10% του ΑΕΠ, αυτό στη χειρότερη περίπτωση θα σήμαινε μείωση των συντάξεων κατά 10%. Απλή αριθμητική.
Βαρύ και απαράδεκτο. Ελα όμως που οι θεσμοί το αρνούνται. Η παρέμβαση που έχει μπει στο τραπέζι αφορά κυρίως τις πρόωρες συντάξεις. Για να μπούμε στο θέμα, αξίζουν μερικά αριθμητικά στοιχεία από τις επίσημες στατιστικές όπως τα κατέγραψε ο καθηγητής Μάνος Ματσαγκάνης. Σύμφωνα με αυτά, λοιπόν, στην Ελλάδα της κρίσης το 32% των δημοσίων υπαλλήλων βγαίνει στη σύνταξη σε ηλικία μικρότερη των 55 ετών. Προσοχή: μιλάμε για υπαλλήλους του Δημοσίου, όχι για εργαζόμενους που έμειναν χωρίς δουλειά και αναγκάστηκαν να βγουν στη σύνταξη. Ταυτόχρονα, οι συντάξεις γήρατος για τις ηλικίες 26 με 50 ετών είναι κατά μέσο όρο 1.277 ευρώ, πολύ υψηλότερες δηλαδή από τον μέσο όρο των συντάξεων του ΙΚΑ, αλλά κι από τους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα! Το συνολικό δε ποσό για πρόωρες συντάξεις σε δικαιούχους κάτω των 55 ετών είναι 1,5 δισεκατομμύριο τον χρόνο. Υπάρχει κανείς που δεν βρίσκει εξωφρενικά αυτά τα νούμερα; Κι έχει την παραμικρή σοβαρότητα η πρόταση της κυβέρνησης για εξοικονόμηση μόλις 71 εκατομμυρίων, και μάλιστα από το 2016;
Κανείς δεν λέει να γίνουν βάρβαρες περικοπές. Οταν όμως η ίδια η κυβέρνηση χαρακτηρίζει μη βιώσιμο το Ασφαλιστικό, τότε ασφαλώς απαιτούνται γενναίες παρεμβάσεις. Για να μη μιλήσουμε για την κοινωνική δικαιοσύνη: νέοι εργαζόμενοι, αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό πληρώνουν, όπως επισημαίνει ο κ. Ματσαγκάνης, για «να συνεχίσουν μερικοί σαραντάρηδες να παίρνουν τα διπλάσια για να κάθονται».
Είναι φανερό ότι δεν χρειάζονται αναλογιστικές μελέτες για έναν στοιχειώδη εξορθολογισμό του συστήματος που θα κάλυπτε μέρος του δημοσιονομικού κενού ή της διαφοράς που υπάρχει ανάμεσα στις δικές μας προτάσεις και στις προτάσεις των δανειστών. Ανάλογες κινήσεις εξορθολογισμού μπορούν να γίνουν στον δημόσιο τομέα. Για παράδειγμα, με την καθολική εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου που, όπως επισήμανε ο Κ. Μητσοτάκης, θα εξοικονομούσε κοντά 200 εκατομμύρια. Το γιατί δεν το έκανε η κυβέρνηση Σαμαρά βέβαια είναι άλλο ζήτημα.
Ούτε αυτό θέλουμε; Ο ένας μετά τον άλλο Ευρωπαίοι πολιτικοί ζητούν να κάνουμε τις δικές μας προτάσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι τόσο ο κ. Γιούνκερ όσο και ο ο αρχηγός των Γερμανών σοσιαλδημοκρατών πρότειναν ως εναλλακτική λύση τον περιορισμό των αμυντικών δαπανών. Μήπως κι αυτές είναι υφεσιακές και αντιαναπτυξιακές;
Το ανησυχητικό βέβαια είναι ότι όχι μόνο δεν έχουμε κάνει την παραμικρή προσπάθεια προσέγγισης, αλλά αντιθέτως η κυβέρνηση με κάθε τρόπο προσπαθεί να επιρρίψει την ευθύνη για το αδιέξοδο στην πρόθεση των δανειστών να γονατίσουν τη χώρα. Δημιουργεί έτσι την εύλογη εντύπωση πως στόχος της δεν είναι η επίτευξη συμφωνίας αλλά η επικοινωνιακή διαχείριση της ρήξης. Κι ίσως έτσι να ερμηνεύεται η δήλωση του πρωθυπουργού ότι δεν λειτουργούμε κάτω από την «πίεση της στιγμής», την ώρα που η οικονομία είναι σε τέλμα και οι τράπεζες επιβιώνουν αποκλειστικά χάρη στη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Για να μην πούμε για την πρωτοφανή δήλωση Βαρουφάκη που χαρακτήρισε «ωραία μέρα» τη μέρα που έφυγαν από τις τράπεζες άλλα 600 εκατομμύρια!
Να ξαναγυρίσουμε όμως στο άρθρο του κ. Γκάλμπρεϊθ. Ο Αμερικανός οικονομολόγος υποστηρίζει πολύ σωστά ότι σε πρώτη προτεραιότητα πρέπει να μπουν οι μεταρρυθμίσεις επισημαίνοντας ότι απαιτούν χρόνο και σχεδιασμό. Προσπερνώντας το ότι πέντε χρόνια τώρα κάθε απόπειρα μεταρρύθμισης πολεμήθηκε ανελέητα, ο κ. Γκάλμπρεϊθ προτείνει, ανάμεσα σ’ άλλα, η ανάπτυξη να στηριχθεί στους τομείς της Ανώτατης Παιδείας και της Υγείας, όπου η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες! Εδώ πια καταλαβαίνεις ότι για ορισμένους προοδευτικούς διανοούμενους της Εσπερίας η ενασχόληση με την Ελλάδα είναι κάτι σαν ένα ταξίδι σε εξωτικό προορισμό. Ο κ. Γκάλμπρεϊθ ούτε που άκουσε για τον Μπαλτά και την αντιμεταρρύθμιση στην Παιδεία και φαντάζεται μια χώρα με δίδακτρα στα πανεπιστήμια και ξενόγλωσσα τμήματα που προσελκύουν ξένους φοιτητές. Για να μην πούμε για την «εμπορευματοποίηση» της Υγείας, που αποτελεί ανάθεμα για τον ΣΥΡΙΖΑ. Το πρόβλημα με τις μεταρρυθμίσεις δεν είναι η έλλειψη χρόνου, αλλά η απουσία πολιτικής βούλησης από μια «αριστερή» κυβέρνηση που εκλέχτηκε για να υπερασπιστεί το χθες.