Ο Φουκουγιάμα, το τέλος της Ιστορίας και το μέλλον της Δημοκρατίας

Οντίν Λιναρδάτου 09 Φεβ 2017

O πολιτικός φιλόσοφος Φράνσις Φουκουγιάμα προκάλεσε πολύ όταν τις περασμένες δεκαετίες, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου μίλησε για το τέλος της ιστορίας.

Τώρα παρακολουθώντας σοκαρισμένος το Μπρέξιτ , την εκλογή Τραμπ και τη ραγδαία άνοδο των λαϊκιστικών και εθνικιστικών κινημάτων λέει στην Ουάσινγκτον Ποστ ότι φοβάται ότι η ιστορία μας εκδικείται και ανησυχεί  σοβαρά για το μέλλον της δημοκρατίας.
Ο Φράνσις Φουκουγιάμα παραδέχεται πως πριν από 25 χρόνια δεν μπορούσε ούτε καν  να συλλάβει μια  θεωρία που θα προέβλεπε την οπισθοχώρηση των δημοκρατικών καθεστώτων , των δημοκρατικών αρχών.
Τώρα είναι σίγουρος ότι οι δημοκρατίες κινδυνεύουν και το μέλλον τους είναι αβέβαιο.
Ο Φουκουγιάμα παραδέχεται ότι η παγκοσμιοποίηση παράγει μεγάλες εσωτερικές εντάσεις στις δημοκρατίες και οι θεσμοί αδυνατούν να τις διαχειριστούν.
Ο ίδιος λέει ότι ποτέ στη ζωή του δεν συνάντησε  πιο ακατάλληλο άνθρωπο από τον Τραμπ  για τη θέση του προέδρου των ΗΠΑ .” Ο Τράμπ” λέει ο Φουκουγιάμα “ είναι τόσο χοντρόπετσος και ανασφαλής που επιτίθεται με δριμύτητα σε οποιονδήποτε τολμήσει να του ασκήσει κριτική “.

O Φράνσις Φουκουγιάμα ανησυχεί παρακολουθώντας  τη διάβρωση των θεσμών και την αποδυνάμωση των δημοκρατικών κανόνων στις ΗΠΑ  ενώ τη χώρα κυβερνά ένας πρόεδρος που είναι έτοιμος να αμφισβητήσει τη νομιμότητα σε όλους τους τομείς από τη δικαιοσύνη μέχρι τα παραδοσιακά – “συστημικά “ ΜΜΕ αν αυτό εξυπηρετεί τα προσωπικά του συμφέροντα.

Αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο Τραμπ και το κλίμα πόλωσης που έχει δημιουργήσει . Αυτό που βρίσκει ιδιαίτερα ανησυχητικό ο ακαδημαϊκός  είναι το μαγείρεμα  των εκλογών που έκαναν οι Ρεπουμπλικάνοι σε συγκεκριμένες περιοχές εφαρμόζοντας ουσιαστικά τη ντε φάκτο διακυβέρνηση αυτών των περιοχών μόνο από ένα κόμμα. Αν παρεμβαίνεις με τέτοιο τρόπο στο εκλογικό σύστημα έτσι ώστε να μην μπορείς να “διώξεις “ από την εξουσία ένα κόμμα τότε έχεις ουσιαστικό πρόβλημα λέει ο Φουκουγιάμα και κατηγορεί ευθέως τους Ρεπουμπλικάνους ότι εφαρμόζουν εδώ και καιρό αυτή την τακτική.
“Όταν οι δημοκρατίες στρέφονται εναντίον του εαυτού τους  και υπονομεύουν τη νομιμότητα τους τότε οι λαοί έχουν σοβαρό πρόβλημα” .
Σύμφωνα με όσα λέει ο Φουκουγιάμα στην Ουάσινγκτον Πόστ και οι διεθνείς θεσμοί δεν τα πηγαίνουν καθόλου καλά.

Η ΕΕ διαλύεται εξαιτίας των λαθών που διέπραξε . Η δημιουργία της ευρωζώνης αποδείχθηκε καταστροφική και η συνεχιζόμενη αποτυχία χάραξης  κοινής σοβαρής πολιτικής για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης έχει προκαλέσει μεγάλη δυσαρέσκεια .
Ο ακαδημαϊκός προχωρά ένα βήμα παραπέρα υποστηρίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι ποτέ δεν επένδυσαν στο χτίσιμο μιας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας .
Παρά το γεγονός όμως ότι η Δύση περνά μία περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας ο πανικός δεν είναι η λύση. Αυτό που πρέπει να επικρατήσει είναι η υπομονή.
“Δεν ξέρουμε τι θα γίνει “λέει “ μπορεί το ρεύμα των Λεπενιστών του κόσμου να χάσει τις εκλογές και ο Τραμπ να δεχτεί επιτέλους επίθεση από το ίδιο του το κόμμα ιδιαίτερα αν συνάψει στενές σχέσεις με τον αυταρχικό ρώσο πρόεδρο Βλαντιμιρ Πούτιν .
Oι εκλογές στην Αυστρία είχαν μεγάλο ενδιαφέρον γιατί ήταν σαν να είπαν οι Ευρωπαίοι στον κόσμο “ κοιτάξτε μας,  εμείς δεν είμαστε σαν τους άξεστους Αμερικανούς που εξέλεξαν  έναν ηλίθιο σαν τον Ντόναλντ Τραμπ.”
Ο Φράνσις Φουκουγιάμα εξηγεί σήμερα πια  ότι το “τέλος της ιστορίας “ αφορά περισσότερο τις ιδέες και λιγότερο τα γεγονότα .