Οι ευφημισμοί στην πολιτική είναι πολύ χρήσιμοι για τους τεχνικούς της εξουσίας: συγκαλύπτουν τις πραγματικές στοχεύσεις, αποκρύπτουν την ιδεολογική αναγωγή των πράξεων , συσκοτίζουν τα πραγματικά διακυβεύματα – ποιος θέλει τι και γιατί.
Μία από τις σοβαρές παθογένειες στον τόπο μας είναι η «φεουδαρχική» συγκρότηση των περισσοτέρων κομμάτων. Ζελατινώδεις κομματικές δομές, πολιτικά τζάκια , προγραμματική ασάφεια και ρητορική της κοινοτοπίας υπηρετούν τους πραγματικούς κατόχους της κομματικής εξουσίας – που δεν είναι συλλογικά όργανα αλλά πρόσωπα με ειδική ισχύ και το προνόμιο να έχουν ασυλία έναντι των συλλογικών δεσμεύσεων(οι οποίες προφανώς θρυμματιζόμενες από τα βέτο των φεουδαρχών της πολιτικής παύουν πλέον να είναι συλλογικές).
Η «φεουδαρχική» δομή έχει τους εξής πυλώνες στήριξης: την άκρατη πολυσυλλεκτικότητα ,την άκριτη στοίχιση σε πρόσωπα , την πελατειακή σχέση και το λαϊκισμό. Με μία κουβέντα, οι ηγεσίες (πολλών) κομμάτων δε στενοχωρούν κανέναν φεουδάρχη –αν κάποιος διαφωνεί σε κάτι βασικό , τότε αυτό παύει να είναι πλέον βασικό. Ή , όταν έχουμε ομοσπονδιακές δομές, του αναγνωρίζεται η «δημοκρατική» αυτονομία να κινείται σε εντελώς άλλη κατεύθυνση. «Όλοι δίκιο έχουμε»…
Η συγκρότηση ομοσπονδιακών κομμάτων, προγραμματικά ασπόνδυλων, είναι η κορύφωση των μεταπολιτευτικών παθογενειών. Το γεγονός πως αυτή η προοπτική έχει εισαχθεί στον προοδευτικό χώρο είναι σύμπτωμα της ανεπίλυτης πολιτικής κρίσης – από το φθινόπωρο μπορεί να γίνει και δευτερογενής αιτία αναπαραγωγής της.
Η ομοσπονδία κομμάτων με «πολιτική και οργανωτική αυτονομία» δεν είναι λύση. Είναι ο εξοπλισμός της φεουδαρχίας με νόμιμη καταστατική ισχύ. Ισοδυναμεί με την παραδοχή πως ένας φορέας δεν αναλαμβάνει έναντι της κοινωνίας τη δέσμευση για οποιοδήποτε θέμα – κι αν το κάνει είναι μόνο στον ελάχιστο κοινό παρονομαστή : είναι η αναποφασιστικότητα οργανωμένη, είναι μία μεταμφίεση του λαϊκισμού, είναι η ενσάρκωση της μη- πολιτικής.
Όταν έχουμε ένα τσαμπί από κομματικές ετικέτες και το ονομάζουμε «ενωμένο κόμμα» , αυτό είναι ευφημισμός των τεχνικών της εξουσίας : πολιτική φεουδαρχία ονομάζεται αυτή η σχέση εξουσίας την οποία θα βιώνουν τα απλά μέλη (σε διαφορετικό βαθμό πολιτικής βαναυσότητας, ανάλογα με το φέουδο), που δεν θα έχουν ούτε έναν «κοινό τόπο» να επιβάλλουν την άποψη τους επειδή «κάπου αλλού» άλλοι θα λένε τα αντίθετα με το ελεύθερο να πράττουν και το αντίθετο – αλλά το «κόμμα θα είναι ενωμένο»…
Η ομοσπονδία κομμάτων που «ενώνει» κορυφές δεν είναι ενιαίο κόμμα. Η ελληνική γλώσσα , όσο κι αν παραποιείται, αντέχει. Το ενιαίο κόμμα έχει ένα πρόγραμμα, μία δομή, ένα κέντρο λήψης αποφάσεων, μία ιδιότητα μέλους. Δεν έχει θεσμοθετημένες ομηρίες του ενός από τον άλλον, νόμιμες αποσκιρτήσεις από τις δεσμεύσεις, κατοχυρωμένα βέτο πολιτικής, παράλληλες ηγεσίες εν υπνώσει και σε διαρκή μεταμόρφωση (σαν τον έβδομο ιμάμη των σιϊτών…).
Εσχάτως , εμφανίστηκε το επιχείρημα πως από τη στιγμή που εκλεγεί αρχηγός από τη βάση και υπάρξει νέο μητρώο μελών (όσων τον ψήφισαν) αυτό «αντικειμενικά» λειτουργεί καθοριστικά για να καταστεί το ομοσπονδιακό κόμμα, κάποτε, ενιαίος φορέας.
Εδώ, ο ευφημισμός απογειώνεται: μεταθέτει/μετατοπίζει πλήρως το νόημα από τη φύση του κόμματος στο φαίνεσθαι της εκπροσώπησης του. Παρακάμπτει τεχνηέντως το γεγονός πως οποιοσδήποτε αρχηγός ενός μέρους της ομοσπονδίας έχει προεισπράξει την αυτονομία του και συνεπώς , νομίμως, κινείται πέραν των ορίων και των όρων της «κοινής» ηγεσίας. Και παράλληλα, αποδυναμώνει ακόμη περισσότερο την έννοια του μέλους. Μπορεί κάποιος να είναι μέλος ενός τμήματος της ομοσπονδίας αλλά να μην έλθει να ψηφίσει για τον «κοινό» αρχηγό και συνεπώς να μη συμπεριλαμβάνεται στο «νέο μητρώο»; Αν μπορεί, τι είδους νομιμοποίηση είναι αυτή για την εκλεγμένη «κοινή» ηγεσία; Αν δεν μπορεί, που πήγε η «οργανωτική αυτονομία» των επιμέρους κομμάτων;
Το τελευταίο (προς τα κάτω) σκαλί της επιχειρηματολογίας είναι το «αντικειμενικά». «Αντικειμενικά» θα λειτουργήσουν τα πράγματα υπέρ του ενιαίου χαρακτήρα του φορέα. Καλώς. Όποιος θέλει (ή του είναι χρήσιμο )πιστεύει ή λέει πως πιστεύει αυτές τις «αντικειμενικότητες».
Πάντως οι τελευταίοι που είχαν αφήσει την «αντικειμενική εξέλιξη» να τους οδηγεί, ακόμη κλαίνε εκεί που κάποτε ήταν το Τείχος του Βερολίνου…