Πριν δύο ημέρες κυκλοφόρησε μια φωτογραφία από το ΙΡΑΝ με μια νεαρή κοπέλα να περπατάει έξω από το χώρο του Πανεπιστημίου Αζάντ φορώντας μόνο τα εσώρουχά της. Ονομάζεται AHOO DARYAEI. Συνελήφθη αμέσως. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος του ΙΡΑΝ δήλωσε ότι η κοπέλα είναι ψυχικά άρρωστη και ότι της παρέχεται ιατρική φροντίδα.
Βέβαια είναι γνωστό ότι όταν συλλαμβάνονται κοπέλες που συμμετέχουν στο κίνημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», στο πλαίσιο του οποίου αψηφούν δημοσίως τους αυστηρούς ενδυματολογικούς νόμους που τις υποχρεώνουν να καλύπτουν την κεφαλή τους , με συνηθέστερη ενέργεια την αφαίρεση του μαντιλιού, οι αρχές πιέζουν τους συγγενείς να δηλώσουν δημόσια ότι είναι ψυχικά άρρωστες. Οι οικογένειες ελπίζοντας ότι έτσι θα τις βοηθήσουν, είναι λογικό υποκύπτοντας να δίνουν το άλλοθι στο καθεστώς.
Άλλοθι αφού η ψυχική νόσος είναι μια βολική δικαιολογία για την αμφισβήτηση των αυστηρών νόμων. Τόσο βολική όμως που διάφοροι εν Ελλάδι προοδευτικοί έσπευσαν να προβάλουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την δικαιολογία της ψυχικής νόσου για την πράξη της Ahoo. Βλέπετε το αντιιμπεριαλιστικό μένος τους οδηγεί στο να ξεπλένουν μια θεοκρατική δικτατορία με μεγάλη ευκολία.
Στα λιγοστά βίντεο που κυκλοφόρησαν η Ahoo δείχνει απόλυτα συγκεντρωμένη σε αυτό που κάνει χωρίς ίχνη ταραχής, φωνές κλπ. Μα και να έφτασε στην ακραία αυτή πράξη σε μια στιγμή που εξασθένισε ο αυτοέλεγχος του φόβου που υπάρχει όταν ζει κάποια κάτω από τέτοια καταπίεση, με άλλα λόγια να της σάλεψε, δεν αλλάζει τον ισχυρό συμβολισμό της εικόνας.
Η φωτογραφία αυτή έρχεται να προστεθεί σε άλλες πολλές που δείχνουν ένα άτομο μόνο του να εναντιώνεται σε ένα φρικτό καθεστώς.
Είναι φωτογραφίες ορόσημα που δείχνουν την δύναμη που έχει η υπέρβαση του φόβου. Είναι στιγμές μοναξιάς αλλά και τεράστιου θάρρους.
Κοιτάζοντας πίσω στο χρόνο μου έρχεται στο νου η εικόνα του άντρα μπροστά στο τανκ στις 5 Ιουνίου 1989 , δυο μέρες μετά την καταστολή της εξέγερσης στην πλατεία Τιεν Αν Μεν.
Ένας άντρας κρατώντας δυο σακούλες με ψώνια στάθηκε μπροστά από μια ίλη αρμάτων μάχης. Το προπορευόμενο άρμα προσπάθησε να τον παρακάμψει όμως ο διαδηλωτής επανειλημμένως άλλαζε τη θέση του ώστε να μην αφήσει το άρμα να περάσει. Το περιστατικό κινηματογραφήθηκε και προβλήθηκε διεθνώς. Φυσικά ποτέ δεν μάθαμε τι απέγινε μετά τη σύλληψή του.
Θυμίζω ότι και τότε υπήρξαν διάφοροι που είπαν πως το γεγονός ότι προσπάθησε ο επικεφαλής της φάλαγγας να τον αποφύγει δείχνει ότι οι αρχές δεν ήθελαν να χυθεί αίμα. Βλέπετε οι ιδεολογικές αγκυλώσεις σε εμποδίζουν να δεις αυτά που όλοι οι υπόλοιποι βλέπουμε.
Τέλος μου ήρθε στο νου μια φωτογραφία που τραβήχτηκε στο Αμβούργο στις 13 Ιούνιου του 1936 στη Ναζιστική Γερμανία. Δείχνει ένα εορτασμό στα ναυπηγεία της πόλης. Όλοι οι εργάτες χαιρετούν ναζιστικά εκτός από έναν που κρατούσε σταυρωμένα τα χέρια του. Ονομαζόταν August Landmesser. Το όνομά του δεν ήταν γνωστό μέχρι το 1991 που τον αναγνώρισε στην επίμαχη φωτογραφία η κόρη του.
Αν και μέλος του Ναζιστικού κόμματος από το 1931, αλλιώς δεν έβρισκες δουλειά, το 1935 ερωτεύτηκε μια Εβραία και έκαναν δυο κόρες. Φυσικά κυνηγήθηκαν, η γυναίκα του πήρε το δρόμο για κάποιο στρατόπεδο, αυτός πήγε φυλακή και τα κορίτσια δόθηκαν σε ανάδοχες οικογένειες. Αυτός αποφυλακίστηκε το 1941 και στάλθηκε σε τάγμα ανεπιθύμητων στο μέτωπο. Εκεί χάθηκαν τα ίχνη του. Έμεινε όμως η φωτογραφία να πιστοποιεί το παράτολμο θάρρος του Μόνος του να πηγαίνει κόντρα στην συμπεριφορά του πλήθους.
Όλοι αυτοί ήσαν άνθρωποι που ίσως ξύπνησαν το πρωί και δεν ήξεραν ότι θα έκαναν αυτό που έκαναν. Δεν επεδίωκαν να γίνουν σύμβολα. Κι όμως έγιναν.
Τουλάχιστον ας σεβόμαστε τη θυσία τους.
Σχόλιο στην εκπομπή «Καθρέφτης» του Χρήστου Μιχαηλίδη στo Α΄Πρόγραμμα της ΕΡΤ