Η Ελλάδα έχει κάνει ήδη σε χρόνο ρεκόρ μια πολύ μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή, με «ακριβό» και τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Είναι πρώτη, μέσα σε είκοσι ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με την έκθεση της Euro Plus Monitor, η οποία μάλιστα επισημαίνει ότι «μετά τη σκληρή λιτότητα, που έχει ήδη εφαρμοστεί, οι περισσότερες από τις χώρες της κρίσης στην περιφέρεια της Ευρωζώνης χρειάζονται μόνο μερικές περαιτέρω δημοσιονομικές περικοπές ή και καθόλου».
Ως χώρα, έχουμε κυριολεκτικά «στραγγίξει». Παράλληλα, το τραπεζικό μας σύστημα είναι ακόμα ανέτοιμο να στηρίξει την αναγκαία ρευστότητα που χρειάζεται η οικονομία για να «πάρει μπροστά». Από την άλλη, παρότι το «κλίμα» είναι κάπως καλύτερο, οι μεγάλες και σοβαρές επενδύσεις που έχουμε ανάγκη, έχουν ευρύτερους χρόνους ωρίμανσης, παρά τις προσπάθειες επιτάχυνσης που καταβάλλονται. Ετσι διαμορφώνεται ένας κρίσιμος, «ενδιάμεσος» μεταβατικός χρόνος, που οι «πιέσεις» της συνεχιζόμενης για έκτη χρονιά ύφεσης, γίνονται εξαιρετικά καταστροφικές για την οικονομία, ενώ η μεγάλη ανεργία, υπονομεύει επικίνδυνα τις κοινωνικές αντοχές. Είναι προφανές ότι σ? αυτό το ασφυκτικό μεταβατικό περιβάλλον χρειάζονται «ανάσες» για να μη «σκάσει» η χώρα και μετά γίνει η… γνωστή διάγνωση: Η εγχείρηση πέτυχε, αλλά ο ασθενής πέθανε!
Δεν ξέρω αν έχει γίνει αντιληπτό, και σε ποια έκταση, στους εταίρους-δανειστές μας ότι η Ελλάδα χωρίς πρωτοβουλίες άμεσης ανάσχεσης της ύφεσης, χωρίς πιστώσεις και άμεση αναπτυξιακή βοήθεια, δεν θα αντέξει για πολύ… Δυστυχώς, τις τελευταίες ημέρες οι εκπρόσωποι της τρόικας, στους ελέγχους που κάνουν, δείχνουν μια δογματική ακαμψία, που προδίδει ότι αγνοούν ή περιφρονούν το ευρύτερο περιβάλλον των οικονομικών και κοινωνικών εξελίξεων στη χώρα. Λόγου χάρη, αρνούνται να δουν την έλλειψη αποδοτικότητας των φορολογικών μέτρων και να δεχθούν σχετικές αλλαγές. ΄Η επιμένουν σε αψυχολόγητες και άσκοπες μαζικές απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, όταν η μείωση του δημόσιου τομέα μπορεί να επιτευχθεί με λιγότερης σκληρότητας μέτρα.
Ενώ ταυτόχρονα, υποτιμούν τις πολιτικές συνέπειες που μπορεί να έχει μια τέτοια εξέλιξη στη σταθερότητα της κυβέρνησης συνεργασίας…
Σε τελευταία ανάλυση, πρέπει να αναγνωρίσουν και τα δικά τους λάθη στη «συνταγή» που, εν πολλοίς, μας επέβαλαν. Γιατί το «δόγμα» αυξήστε τους φόρους, για να έχετε περισσότερα έσοδα, σε πολλές περιπτώσεις, και από ένα σημείο και μετά, απεδείχθη, ότι έφερε αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. ΄Η το «δόγμα» απολύστε 150 χιλ. δημοσίους υπαλλήλους, για να μειωθεί η ανεργία στον ιδιωτικό τομέα, ίσως πριν γίνουν αυτά που έγιναν, να είχε μια σχετική αξία. Τώρα, με αθροιστική ύφεση στο 25% του ΑΕΠ και 1,5 εκατομμύριο ανέργους, τέτοιου τύπου μαζικές απολύσεις θα επιτείνουν την ανεργία και τα προβλήματα του ιδιωτικού τομέα χωρίς να δημιουργήσουν συνθήκες αναστροφής.
Και κάτι ακόμη: Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται κάθε… τρίμηνο ο έλεγχος από πλευράς τρόικας, αποδομεί κάθε φορά το πλαίσιο προσδοκιών της κυβερνητικής πολιτικής, που έχει «χτιστεί» τον προηγούμενο χρόνο, με «παταγώδη» συνήθως διαδικασία. Αυτό βέβαια απορρυθμίζει την κυβερνητική εικόνα και πριμοδοτεί αντικειμενικά την αντιπολίτευση. Δεν ξέρω, αν μια διαπραγμάτευση «ρουτίνας» αρκεί για να γίνει κατανοητή η πραγματική κατάσταση της χώρας. Ισως ο πρωθυπουργός και οι άλλοι αρχηγοί θα έπρεπε να πάρουν πρωτοβουλίες σε υψηλότερο πολιτικό επίπεδο. Αυτού του τύπου οι «αντιδράσεις» των εκπροσώπων της τρόικας, δημιουργούν τεράστια πολιτική ζημιά, πολύ μεγαλύτερη από το υποτιθέμενο «ελεγκτικό όφελος». Ο δύσκολος «μεταβατικός χρόνος» εμπεριέχει τόσους κινδύνους που δεν υπάρχουν πολυτέλειες για τέτοιες άστοχες συμπεριφορές και «ακαμψίες»…