Στις 30 Αυγούστου 1949 έληξε στρατιωτικά ο ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος. Όπως σε πολλά πράγματα όσα συνέβησαν αυτούς τους ταραγμένους καιρούς ερμηνεύονταιμε κριτήρια του σήμερα. Ο κ. Τσίπρας εισερχόταν στις ομιλίες του με συνοδεία τον ύμνο του ΕΑΜ, για να εκμεταλλευτεί το παιγνίδι της πόλωσης. Από την άλλη κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν πως το ΕΑΜ ιδρύθηκε για να φέρει τον Εμφύλιο ή γιατί κάποιοι ζήλωσαν τους Κλέφτες της Τουρκοκρατίας.Αυτή ησυντηρητική ερμηνεία ενώ κατηγορεί την Αριστερά πως εκμεταλλεύεται τον Εμφύλιο για να κρατήσει τη χώρα δεμένη στη λογική του, κάνει και η ίδια ακριβώς ό,τι κατηγορεί τον αντίπαλό της. Διατηρεί την εμφυλιοπολεμική αφήγηση από τη δική τηςπλευρά. Κρίνει το πνεύμα άλλων εποχών και καταστάσεων με κριτήρια σημερινά. Το ΕΑΜ πρέπει να κριθεί για τη δράση του κατά τη διάρκεια της κατοχής.Δράση που δεν αφορούσε την αντιπαλότητά του μόνο με τους ταγματασφαλίτες, αλλά και την αντίσταση του με πολλές νικηφόρες μάχες κατά των γερμανικών στρατευμάτων. Ο Δημοκρατικός Στρατός με τη σειρά του θα κριθεί με τα κριτήρια μιας αδελφοκτόνου εποχής.
Ίσως μερικές φορές θα ήταν καλύτερο να αφήναμε την τέχνη να μιλήσει για την ιστορία. Ο χώρος είναι λίγος για μια εκτενή παρουσίαση. Θα μείνω σε δυο έργα τέχνης.
Πρώτον η ταινία «Οι κυνηγοί» του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Εδώ κάποιοι κυνηγοί προερχόμενοι από πλούσια στρώματα ανακαλύπτουν το πτώμα ενός αντάρτη μέσα στα χιόνια. Η θανατηφόρα όμως πληγή του είναι ακόμη ανοικτή. Το μεταφέρουν στην αίθουσα που θα γιορτάσουν την έλευση του νέου χρόνου, του 1977. Εκεί, ενώ διεφθαρμένοι αστοί χορεύουν ανέμελα, και ενώ μια εξ αυτών έχει παραστήσει, χειροκροτούμενη, πως κάνει έρωτα με τον βασιλιά, εισβάλλουν αντάρτες. Μαζί τους σηκώνεται και ο νεκρός αντάρτης. Χωρίς να πουν λέξη, διαβάζουν μόνο την καταδικαστική απόφαση και εκτελούν τους αστούς. Στην άλλη όμως σκηνή οι αστοί επανέρχονται ολοζώντανοι κι αμέριμνοι να γλεντούν. Η διαφθορά συνεχίζει το γλέντι της. Οι αντάρτες είναι εκτελεστές, αλλά εκτελεστές ενός σάπιου και διεφθαρμένου κύκλου, ο οποίος όμως δεν πεθαίνει.Πόσο βαθιά μπήκε ο Αγγελόπουλος!
Το δεύτερο εντοπίζεται στο εκπληκτικό μυθιστόρημα του Μάκη Καραγιάννη «Η σκόνη του κόσμου όταν γκρεμίζεται», όπου μια άλλη ομάδα ανταρτών αναλαμβάνει να «γίνει σύνδεσμος μέσα στο χώρο του εχθρού». Μια αποστολή χωρίς νόημα και χωρίς καμία ελπίδα επιτυχίας, μόνο και μόνο γιατί το κόμμα το ζήτησε. Θυμίζει το «Άδειο κιβώτιο» του Άρη Αλεξάνδρου, μόνο που εδώ οι αντάρτες ξέρουν τι κουβαλούν. Τον σίγουρο θάνατό τους. Αυτοί όμως οι αντάρτες, όπως λέει και ο κεντρικός αφηγητής, αναζητούσαν όχι μόνο την Λαοκρατία, αλλάκαι « την αξιοπρέπεια του ανθρώπου που είναι η δωρική κολόνα που κρατάει τον κόσμο». Και εδώ οι νικητές πριν αποκεφαλίσουν και πετάξουν το σώμα του Καπετάν Μάρκου, το βάζουν σ’ ένα καφενείο. Η αγριότητα ένθεν κακείθεν είναι απροκάλυπτα δοσμένη από τον συγγραφέα, μαζί με μια καταπληκτική ανάδειξη του μεγαλείουκαι της ομορφιάςτης ορεινής φύσης που κι αυτή όμως δεν στερείται αγριότητας, στο πρόσωπο των πεινασμένων για ανθρώπινο αίμα λύκων.
Προσωπικά πιστεύω πως αν και με βεβαιότητα η νίκη των ανταρτών του Αγγελόπουλου και του Καραγιάννη θα έφερνε στη χώρα ένα από τα πιο ολοκληρωτικά συστήματα που γνώρισε η ανθρωπότητα, η καρδιά μου είναι με τους αντάρτες. Η βία δεν είναι η μαμή της ιστορίας, αλλά χωρίς αυτήν ο κόσμος θα χωριζόταν ακόμη σε δουλοκτήτες και δούλους.
Πηγή: www.tanea.gr