Ο Courbet και η γαλλική Κομμούνα

dimart 24 Μαϊ 2016

Πώς ένα από τα πιο συγκλονιστικά και βίαια επεισόδια της γαλλικής ιστορίας σημάδεψε τη ζωή και το έργο του σπουδαίου ζωγράφου: η καταστροφή της colonne Vendome στο Παρίσι, στις 16 Μαΐου 1871

—της Σεβερίν Κλειδωνά—

463967521O Gustave Courbet (1819-1877), ο μεγάλος πρωτοπόρος του ρεαλισμού στη ζωγραφική, είχε ιδέες ελεύθερες και ανατρεπτικές όχι μόνο στην τέχνη αλλά και στη ζωή του. Επηρεάστηκε πολιτικά από τον Προυντόν, τον πατέρα του γαλλικού σοσιαλισμού, με τον οποίο ήταν συμπατριώτες από το Doubs στην ανατολική Γαλλία, είχαν φοιτήσει στο ίδιο σχολείο (με διαφορά 10 ετών) και διατηρούσαν πυκνή αλληλογραφία μέχρι την επανασύνδεσή τους στο Παρίσι. Στον πίνακά του «L’atelier du peintre» απεικονίζονται συγκεντρωμένα, στα δεξιά του ζωγράφου, τα πρόσωπα που τον επηρέασαν· ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο Μποντλέρ και ο Προυντόν. O ίδιος ο Προυντόν χαρακτήριζε το έργο του Courbet ως τους «πρώτους σοσιαλιστικούς ζωγραφικούς πίνακες».

Courbet_LAtelier_du_peintre

L’atelier du peintre (1855)

Το 1871, τη χρονιά της Γαλλικής Κομμούνας, ο Courbet βρίσκεται στο απόγειο της δόξας του, ωστόσο λειτουργεί εκτός κατεστημένου και δεν έχει ενταχτεί σε «σαλόνια». Την προηγούμενη χρονιά είχε αρνηθεί να λάβει τη Legion d’Honneur από τον Ναπολέοντα ΙΙΙ ενώ πολλές φορές οι πίνακές του, που σήμερα εκτίθενται στο Musee d’Orsay, δεν είχαν γίνει δεκτοί στις μεγάλες καλλιτεχνικές διοργανώσεις του Παρισιού.

Self-portrait The Desperate Man c. 1843–45

Le Desespere (Ο απελπισμένος)
Αυτοπροσωπογραφία 1843-45

Έως τη συνθηκολόγηση του 1870 με τους Πρώσους που προκάλεσε την πτώση του Ναπολέοντα ΙΙΙ, ο Courbet δεν συμμετείχε ενεργά στην πολιτική ζωή. Μπροστά στο σοκ της ταπεινωτικής ήττας και το λαϊκό ξεσηκωμό που ακολούθησε, ο πολιτικά συνειδητοποιημένος ζωγράφος συντάχθηκε αμέσως με την Κομμούνα, με πίστη και ενθουσιασμό. Εκλέχτηκε προέδρος της επιτροπής Μουσείων και υπεύθυνος για τη δημόσια παιδεία στο Συμβούλιο της Κομμούνας του 6ο διαμερίσματος του Παρισιού, με βασική αποστολή την ελεύθερη πρόσβαση του λαού στα μουσεία, την εισαγωγή της τέχνης στο σχολείο και την ελεύθερη ανάπτυξη καλλιτεχνικής δημιουργίας. Εκλέχτηκε επίσης επικεφαλής της Ομοσπονδίας καλλιτεχνών όπου μέλη της ήταν πολλοί σημαντικοί ζωγράφοι της εποχής, όπως ο Manet, ο Millet, ο Corot και ο Daumier.

Στα πλαίσια του «χαρτοφυλακίου» του, το Σεπτέμβριο του 1870 συγκέντρωσε υπογραφές για τη μεταφορά της στήλης Vendome στο Μέγαρο των Invalides, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένα πολλά μνημεία της πολεμικής ιστορίας της Γαλλίας…

Διαβάστε τη συνέχεια στο dim/art