Το σύνθημα που φώναξαν μερικοί νεολαίοι στη Συνδιάσκεψη του κόμματος, «το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ ενωμένο δυνατό», ακούστηκε σαν ανέκδοτο. Στην αίθουσα βρισκόταν μόνο ένα μέρος του ΠΑΣΟΚ και ούτε ενωμένο ήταν ούτε δυνατό. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τέσσερα ΠΑΣΟΚ:
το επίσημο που στις δημοσκοπήσεις παίρνει μονοψήφια ποσοστά, το ΠΑΣΟΚ που με άλλη επωνυμία θα διεκδικήσει την ψήφο του λαού [αναφερόμαστε στο κόμμα που θα συγκροτήσουν η Λούκα Κατσέλη και ο Χάρης Καστανίδης], το ΠΑΣΟΚ που έχει μετακινηθεί στην Αριστερά [κυρίως στο κόμμα του Φώτη Κουβέλη] και το ΠΑΣΟΚ που στα γκάλοπ δηλώνει αναποφάσιστο.
Αν προσθέσουμε και ένα μικρό αλλά κρίσιμο τμήμα των ψηφοφόρων του 2009, που έχουν αποφασίσει να πριμοδοτήσουν τη Ν.Δ-πρόκειται για το οπορτουνιστικό κομμάτι του εκλογικού σώματος που πηγαίνει πάντοτε με το φαβορί- τότε θα έχουμε την πλήρη εικόνα της αποσύνθεσης της Σοσιαλδημοκρατικής παράταξης. Η νέα ηγεσία οφείλει να σταθμίσει την κατάσταση και να διαλέξει πού θα χτυπήσει προκειμένου το ΠΑΣΟΚ να μη διασυρθεί στις κάλπες.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, αν κρίνουμε από τις τελευταίες ομιλίες του, φαίνεται ότι θα ανοίξει τρία μέτωπα. Το πρώτο αφορά τους αναποφάσιστους. Στην κατηγορία αυτή συνωθούνται οι περισσότεροι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ του 2009. Περίπου 70% απ’ αυτούς που λένε ότι δεν ξέρουν τι θα ψηφίσουν στις εκλογές προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ. Το είχαν στηρίξει το 2007 και το 2009, αλλά σήμερα είναι δυσαρεστημένοι εξαιτίας της πολιτικής που εφαρμόστηκε τη διετία 2009-2011. Το γεγονός ότι ακόμη δεν έχουν εγκαταλείψει οριστικώς τις τάξεις του κινήματος δίνει μια ευκαιρία στη νέα ηγεσία να προσπαθήσει να τους δελεάσει για να επιστρέψουν. Δεν μπορεί, όμως, να κερδίσει το στοίχημα με νεφελώδεις διακηρύξεις και γενικόλογες υποσχέσεις. Αυτός ο κόσμος απαιτεί αυτοκριτική, αναγνώριση λαθών, τιμωρία των υπευθύνων, ειλικρίνεια και προοπτική. Μέχρι τώρα όλα αυτά είναι ζητούμενα.
Το δεύτερο μέτωπο αφορά τους διαγραμμένους που θα δοκιμάσουν την τύχη τους στον εκλογικό στίβο. Το βασικό μειονέκτημα του νέου σχήματος είναι ότι αποτελείται από στελέχη που, για μεγάλο χρονικό διάστημα, υποστήριξαν την κεντρική γραμμή της κυβέρνησης Παπανδρέου, ψήφισαν τα Μνημόνια, το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και όλα τα επαχθή μέτρα. Η όψιμη αντιμνημονιακή τους θέση είναι ευάλωτη στην υποψία της σκοπιμότητας και της προώθησης προσωπικών στρατηγικών. Εις βάρος του είναι και η παράδοση. Ανάλογα εγχειρήματα στο παρελθόν απέτυχαν να μακροημερεύσουν [το Ε.Σ.Κ του Γ. Αρσένη, το Ε.Ρ.Κ του Α. Τρίτση, το ΔΗΚΚΙ του Δ. Τσοβόλα].
Το τρίτο μέτωπο αφορά τη «Δημοκρατική Αριστερά». Η δημοσκοπική απογείωσή της οφείλεται στο γεγονός ότι για πολλά στελέχη και οπαδούς του ΠΑΣΟΚ η ΔΗΜ.ΑΡ είναι το νέο σύγχρονο Κεντροαριστερό κόμμα ή, για να το πούμε διαφορετικά, είναι το μοντέρνο, μετα-εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ. Έτσι εξηγούνται οι επιθέσεις φιλίας των Λοβέρδου, Διαμαντοπούλου προς τον κ. Κουβέλη, προκειμένου να δεσμευτεί για κυβερνήσεις συνεργασίας με προοδευτικό πρόσημο, καθώς και οι ειρωνείες Βενιζέλου για τα «συμπαθή μορφώματα που δεν θέλουν να κακοκαρδίσουν κανέναν, πατάνε σε δύο βάρκες, λένε ναι στο ευρώ αλλά όχι στις πολιτικές που εξασφαλίζουν την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη».
Αν ψάχνετε να εντοπίσετε τη συντηρητική παράταξη στην ομάδα των εχθρών του ΠΑΣΟΚ δεν θα την βρείτε, τουλάχιστον στο λόγο του Ευ. Βενιζέλου. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο υποψήφιος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στην ομιλία του στη Συνδιάσκεψη δεν ανέφερε ούτε μία φορά τη Ν.Δ. Αρκέστηκε σε μια ήπια επικριτική παρατήρηση εναντίον εκείνων που έχουν την αυταπάτη της επαναδιαπραγμάτευσης των συμφωνιών που έχει υπογράψει η χώρα.
Η αλήστου μνήμης εποχή που το ΠΑΣΟΚ καλλιεργούσε συστηματικώς τη διάκριση Δεξιά-Αντιδεξιά και λεηλατούσε ακόπως το ακροατήριο της Αριστεράς, έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Δεν μπορεί το σημερινό ΠΑΣΟΚ να πλασάρει αυτό το δίπολο. Και γιατί οι ψηφοφόροι της Αριστεράς δεν τσιμπάνε πια τέτοιου τύπου δολώματα, και γιατί ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ ψηφίζοντας μαζί το δεύτερο Μνημόνιο έχουν πλησιάσει ιδεολογικά και πολιτικά, και γιατί μετά τις εκλογές πιθανότατα θα κληθούν να συγκυβερνήσουν-αυτό, άλλωστε, επιθυμούν οι δανειστές μας- συνεπώς πρέπει από τώρα να διαμορφωθεί το κλίμα ώστε να έρθει ως φυσιολογική εξέλιξη ο μεγάλος συνασπισμός.
Έχει κατασκευαστεί και το θεωρητικό πλαίσιο προκειμένου η συνεργασία τους να μοιάζει μονόδρομος. Τα δύο κόμματα, σύμφωνα με τη ρητορική κορυφαίων στελεχών τους, αποτελούν το μπλοκ της ευθύνης που συγκρούεται με το μπλοκ της ανευθυνότητας στο οποίο συσπειρώνονται, κατά την περιγραφή του κ. Βενιζέλου, οι οπαδοί της δραχμής, δηλαδή οι δυνάμεις του καταστροφικού λαϊκισμού [εννοεί το ΛΑΟΣ και το κόμμα του Π. Καμμένου] και οι δυνάμεις του επικίνδυνου τυχοδιωκτισμού [εννοεί το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ]. Πρόκειται για σχέδια επί χάρτου των επιτελείων. Πώς θα αντιδράσουν οι πολίτες; Προσεχώς στις …οθόνες μας.