Η Παλαιά και Η Καινή Διαθήκη είναι γεμάτες με ιστορίες που αφορούν πολλές πλευρές της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η υπομονή, η σπλαχνικότητα, το θάρρος και η συγχώρεση είναι μερικές από αυτές Μια λιγότερο όμως αντιληπτή πλευρά είναι η διαχείριση της εξουσίας από τους ανθρώπους. Η αλαζονική συμπεριφορά των ισχυρών τιμωρείται, εκλαμβάνεται σαν τιμωρία εκ Θεού, ρεαλιστικά μιλώντας όμως υπακούει στα ανθρώπινα μεγέθη. Το ίδιο ισχύει και για ιστορίες που περιγράφουν συλλογικές συμπεριφορές λαών και ομάδων, όπως λόγου χάριν οι κάτοικοι μίας πόλης.
Οι ιστορίες της Βίβλου μπορεί για πολλούς να είναι ένα παραμύθι, αλλά όπως όλα τα παραμύθια αναφέρονται στην ανθρώπινη πραγματικότητα. Και διδάσκουν ακόμα και πολιτική στάση.
Πολιτικολογώντας λοιπόν καθ έξιν λοιπόν δεν μπορώ να μην αναστοχαστώ την αφήγηση του Ιησού του Ναζωραίου, αφήνοντας για λίγο στην άκρη την θρησκευτική και μεταφυσική διάσταση.
Η φήμη των θαυμάτων του προηγήθηκε και μπαίνοντας στην Ιερουσαλήμ τον υποδέχτηκαν σαν Μεσσία. Το ταπεινό γαϊδουράκι τον έκανε οικείο και προσιτό στον απλό άνθρωπο, που πάλευε να επιβιώσει έχοντας δυο εξουσίες πάνω από το κεφάλι του, των ιερέων της δικής του θρησκείας και των Ρωμαίων. Αυτές οι δύο, μαζί και χώρια διαφέντευαν την ζωή του.
Σύντομα όμως κατάλαβαν ότι δεν ήταν σαν αυτούς. Κι οι μεν Ρωμαίοι αντιμετώπιζαν την φρενίτιδα αυτού του καινούργιου δασκάλου σαν εσωτερική υπόθεση των Εβραίων αλλά οι Γραμματεις και οι Φαρισαίοι παρά τις δικές τους εσωτερικές διαμάχες δεν είδαν με καλό μάτι τον αρνητή της δικής τους εξουσίας.
Η πραγματικότητα είναι ότι λόγω της στενής συνεργασία με τους Ρωμαίους ήσαν αντιπαθείς έως και μισητοί στον απλό λαό, τον οποίο όμως κρατούσαν σε ηρεμία για λογαριασμό τους αλλά και λογαριασμό των Ρωμαίων.
Η δίκη του Χριστού από τον Πιλάτο ενώπιον του λαού είναι ένα καθαρό παράδειγμα σύγκρουσης ανάμεσα στο ρεαλισμό και την εμπάθεια. Ο Πιλάτος όπως κάθε ύπατος προσπαθούσε να κρατήσει τις ισορροπίες χωρίς να δώσει την εικόνα στους Ιερείς ότι μπορούν να τον χειραγωγήσουν.
Ο Πιλάτος προφανώς είδε την παγίδα που του έστησαν οι Ιερείς. Άλλωστε η απειλή του «δοσίματος» στην Ρώμη και το Καίσαρα πλανιόταν στον αέρα. Ο Πιλάτος προσπάθησε να ξεγλιστρήσει καταφεύγοντας στην λαϊκή ετυμηγορία, βάζοντας τον λαό αντιμέτωπο με το δίλημμα Ιησούν ή Βαραβάν.
Κι εκεί ανακάλυψε ότι ο λαός ότι καλείται να αποφασίσει εν θερμώ δεν αντιδρά λογικά, αλλά κυριευμένος από το συναίσθημα.
Ο Ιησούς με το που βρέθηκε σιδηροδέσμιος δεν ήταν πια κάποιος που φαντασιωτικά μπορούσαν να ακολουθήσουν. Είχε αποκαθηλωθεί. Η στάση του ήταν ακατανόητη εν αντιθέσει προ την στάση του Βαραβά που εκπροσωπούσε την κατανοητή λογική της βίας, άσχετα αν είχε καταδικαστεί.
Ο Πιλάτος με το που το διαπίστωσε αυτό προσπάθησε να τους βάλει αντιμέτωπους με την έννοια της ευθύνης. Τους είπε ότι δεν βρίσκει γιατί ο Ιησούς είναι ένοχος. Βλέπετε η Ρωμαϊκή εξουσία ήταν σκληρή αλλά δεν ήταν παράλογη. Έτσι έχουμε την πιο επιβλητική αποποίηση ευθύνης στην ανθρώπινη ιστορία. Ένιψε τα χείρας του.
Ιστορία ή μύθος το αφήγημα αυτό έχει σαφώς ένα υπόγεια πολιτικά μηνύματα.
Αναδεικνύει τον φανατισμό που οδηγεί στην αλλοίωση της πραγματικότητας όπως επίσης την έννοια των πολιτικών ισορροπιών και την επίδρασή τους στις πράξεις των ατόμων σε θέση ευθύνης. Προβάλει ανάγλυφα την σημασία της δημαγωγίας σαν μέσου χειραγώγησης της ετυμηγορίας του πλήθους. Τέλος αναδεικνύει την ευμετάβλητη λατρεία του λαού προς τους εκάστοτε σωτήρες. Οι άνθρωποι σαν ομάδα είναι πιο ευεπίφοροι στο λάθος αφού η ομάδα προσφέρει ασφάλεια και λειτουργεί σαν αντηχείο της πλάνης, της επιθυμίας αλλά και της μικρότητας. Και κάτι ακόμα, η ανθρώπινη ανιδιοτέλεια είναι θανάσιμο μειονέκτημα, όπως αποδεικνύει η καταδίκη σε θάνατο του Ιησού του Ναζωραίο.
Όμως από εδώ και πέρα η αφήγηση υπερβαίνει τα ανθρώπινα. Τα λόγια του Ιησού πάνω στο σταυρό και η φράση του «Ου γαρ οίδασι τι ποιούσι» μας φέρνουν μπροστά στο ακατάληπτο. Την ώρα του θανάτου ο Θεάνθρωπος έχει επίγνωση της φύσης των καθημερινών ανθρώπων.
Βλέπετε με την ομολογιακή πρόσληψη της ιστορίας του Χριστού, όλα αποκτούν ένα άλλο νόημα.
Καλό Πάσχα να έχετε.
Σχόλιο στην εκπομπή Καθρέφτης του Χρήστου Μιχαηλίδη στo Α΄Πρόγραμμα της ΕΡΤ